Jökull

Ataaseq assigiiaat ilaat

Jökull - 01.12.1991, Qupperneq 46

Jökull - 01.12.1991, Qupperneq 46
frá 1942 [An expedition to Grímsvötn in 1942]. Jökull, 34, 180-185. Steinþórsson, S. 1977. Tephra layers in a drill core from the Vatnajökull ice cap. Jökull, 27, 1-27. Steinþórsson, S., and N. Óskarsson. 1986. Energetics of hydrothermal systems. Proc. 5th Int. Symp. on Water-Rock Interaction. 535-539. Sæmundsson, K., 1982. Öskjur á virkum eld- fjallasvæðum á Islandi [Calderas within the active volcanic zones in Iceland] In Þórarinsdóttir, H., Ó.H. Óskarsson, S. Steinþórsson and Þ. Einarsson eds.: Eldur er í Norðri. Sögufélag, Reykjavík, 221-239. Tómasson, H. 1974. Grímsvatnahlaup 1972, mecha- nism and sediment discharge. Jökull, 24, 27-39. Tryggvason, E. 1960. Earthquakes, jökulhlaups and subglacial eruptions. Jökull, 10, 18-22. Wadell, H. 1920. Vatnajökull. Some studies and observations from the greatest glacial area in Iceland. Geogr. Annaler, 4, 300-323. Williams, H., and A.R. McBirney. 1979. Volcanology. Freeman, Cooper Co., San Francisco. 397 pp. Þórarinsson, S. 1953a. Some new aspects of the Grímsvötn problem. J. Glaciology, 4, 267-274. Þórarinsson, S. 1953b. The Grímsvötn expedition June-July 1953. Jökull, 3, 6-22. Þórarinsson, S. 1955. Mælingaleiðangurinn á Vatnajökli vorið 1955 [The 1955 Grímsvötn expedition]. Jökull, 5, 27-29. Þórarinsson, S. 1967. Hekla and Katla. The share of acid and intermediate lava and tephra in the vol- canic products through the geological history of Iceland. In: Björnsson, S. ed.: Iceland and mid- ocean ridges. Soc. Sci. Isl., 38, 190-197. Þórarinsson, S. 1974. Vötnin Stríð. Saga Skeiðarárhlaupa og Grímsvatnagosa [The swift flowing rivers. The history of Grímsvötn jökul- hlaups and eruptions]. Menningarsjóður, Reykja- vík. 254 pp. Þórarinsson, S., and S. Sigurðsson. 1947. Volcano- glaciological investigations in Iceland during the last decade. The Polar Record, 33, 50-64. Ágrip GOS í GRÍMSVÖTNUM 1934-1991 Gossaga Grímsvatna hefur verið nokkuð til umræðu hin síðustu ár, einkum í kjölfar gossins 1983 sem var mun minna en önnur þekkt gos í Grímsvötnum. Hefur m.a. verið spurt hvort smá gos kunni að hafa orðið án þess að þeirra yrði vart. Til þess að varpa frekara ljósi á gossögu Grímsvatna hafa höfundar kannað loftmyndir, flugljósmyndir, ljósmyndir teknar á jörðu niðri, frásagnir af leiðöngrum til Grímsvatna auk nýlegra jarðeðlisfræðilegra gagna. Engar heimildir eru um ferðir til Grímsvatna þar til tveir sænskir jarðfræðingar komu þangað síðsumars árið 1919. Næstu ferðir til Grímsvatna voru í gosinu 1934 en eftir það hefur verið fylgst nokkuð reglulega með Grímsvötnum bæði í leiðöngmm og flugferðum. Frá og með gosinu 1934 er því hægt að ráða í atburði og nú má styðjast við nýleg kort af yfirborði og botni jökulsins á svæðinu við túlkun gagnanna (1. og 2. mynd). I Grímsvatnagosinu 1934 vom þrír gígar virkir innan Grímsvatnaöskjunnar. Tveir litlir gígar vom í suðvesturhomi Vatnanna en aðalgígurinn var norðan- undir Svíahnúk Vestri. Þar opnaðist vök, 500-600 m í þvermál með lóðréttum ísveggjum (3. mynd). I vök- inni miðri myndaðist sporöskjulaga eyja og var hún að öllum líkindum gígbarmur (5. og 6. mynd). Gosið virðist hafa staðið í a.m.k. tvær vikur. Gosið 1983 varð á svipuðum stað og megingosið 1934 (2. og 6. mynd) og þá myndaðist einnig vök (4. mynd), mjög áþekk þeirri sem fyrr varð til. Eyja reis upp í vökinni eins og 1934 en gosið 1983 var þó talsvert minna og stóð í aðeins 5-6 daga. Rúmtak gosefna 1934 var 30- 40 milljón m3 en um 10 milljón m3 1983. Talsverður hiti var merkjanlegur á gosstöðvunum eftir bæði gosin og hélst hann í nokkur ár. I maí 1938 kom óvænt stórhlaup í Skeiðará, aðeins fjórum árum frá hlaupinu 1934. Mikil sigdæld hafði myndast norðan Grímsvatna (7. mynd) og vatn runnið þaðan niður í Grímsvötn og komið af stað 44 JÖKULL, No.41, 1991
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116

x

Jökull

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.