Dagblaðið Vísir - DV - 24.10.2014, Blaðsíða 29

Helgarblað 24.–27. október 2014 Fólk Viðtal 29
hann og bætir við að málið sé afar
viðkvæmt. „Sum þeirra eru enn í
tómu tjóni. Það var ekkert búið að
hugsa þetta til enda. Það átti bara
að loka. Ef velferð krakkanna hefði
verið í fyrirrúmi hefði ég bara átt að
víkja af staðnum, eins og ég bauðst
til að gera. Þetta var jafn asnalegt
og ef einhver deildarstjóri á spítala
hefði verið með einhvern kjaft þá
væri sjúkrahúsinu bara lokað eða
ef Magga hefði verið með einhverja
þvælu þá væri Litla-Hrauni lokað.
Þarna hurfu 20 rými en ekkert kom
í staðinn.
Það logar allt í erjum og rifrild-
um við þennan mann og ég skil
ekki að hann og þessi stofnun hans
skuli ekki vera rannsökuð. Það er
mín skoðun en það eru fleiri en ég
í þessum geira sem hafa margbeðið
um það.“
Mikill fögnuður
Fram hefur komið í fjölmiðlum að
Bragi íhugi að fara fram á endur-
upptöku dómsins en Mummi seg-
ist ekki óttast framhaldið. „ Auðvitað
reynir hann að bera hönd fyrir höf-
uð sér. Þetta er samt algjörlega
marklaust. Ég hef engar áhyggjur og
ég myndi fagna því að fara í dóm-
sal. Ég var spældur yfir því að hann
hunsaði þetta. Ég vildi takast á um
þetta mál fyrir dómi og vitnum. Ég
hef aldrei fengið að svara fyrir mig.
Hann hélt mér hreðjataki, klippti á
peninga til okkar og leyfði mér ekki
að borga uppsagnarfrest til starfs-
fólksins, fimmtán manns sem mér
þótti vænt um, nema ef ég skrif-
aði undir samning þess efnis að við
hefðum náð sáttum, sem var rak-
inn þvættinur, og að ég talaði ekki
við fjölmiðla né nokkurn skapaðan
mann. Ég varð að kyngja því. Fögn-
uðurinn var því mikill þegar dóm-
ur féll því ég hefði aldrei átt aftur-
kvæmt nema ég væri hreinsaður af
þessum ásökunum.“
Laminn eins og harðfiskur
Mummi þekkir á eigin skinni hlut-
skipti þeirra sem hafast við á götunni
og eiga hvergi höfði sínu að halla.
„Ég er alinn upp á brotnu heimili.
Þetta þótti fínt hús og var hátt skrif-
að í samfélaginu en allir innviðirn-
ir voru molbrotnir, drykkjuskapur
og ofbeldi,“ segir Mummi sem var
alinn upp af móður sinni og stjúp-
föður. „Ég var óþægilegi guttinn sem
byrjaði að brjótast inn tíu ára og
kom reglulega með löggunni heim,
svarti sauðurinn sem fékk þau skila-
boð að ef hann yrði til friðs myndi
allt lagast.
Bræður mínir áttu allir ein-
hvern sem hélt upp á þá, ömmu
eða frænku, en ég átti engan. Nema
pabba. Í huganum hélt pabbi upp
á mig og ég upp á pabba,“ seg-
ir Mummi en faðir hans hafði flutt
í burtu þegar Mummi var níu ára
og þeir feðgar kynntust ekki fyrr en
Mummi var fullorðinn. „Pabbi var
Ég var tekinn af lífi
virkur alki og gjörsamlega vanhæf-
ur til að vera faðir þótt hann væri
með gott hjarta. Það var ekki fyrr en
ég var orðinn fullorðinn að ég varð
honum reiður fyrir að hafa ekki ver-
ið til staðar fyrir mig. Ég var laminn
heima og barinn eins og harðfisk-
ur af kennara í Lauganesskóla. Ég
var les- og skrifblindur og þótti svo
heimskur að það var talað við mig
eins og ég væri greindarskertur. Ég
var skólabókardæmi um krakka sem
er dæmdur til að ganga þessa leið.
Það er ekkert mál að smíða svona
einstakling,“ segir Mummi sem yfir-
gaf æskuheimilið aðeins 14 ára.
„Fjölskyldunni haldið í járnkrumlu
með ofbeldi og andrúmsloftið var
gjörsamlega þjakað, þótt út á við
hafi þetta litið vel út. Ég hætti í skól-
anum og fór á sjóinn. Sjórinn varð
mitt heimili, en á milli túra var ég að
væflast á götunni og djammaði. Svo
þegar allt var komið í þrot hljóp ég
aftur á sjóinn. Sjómennskan bjarg-
aði mér frá því að drepast.
Ég hef afrekað að sitja bæði í
pólsku og rússnesku fanglesi og hef
verið rændur af löggunni í Þýska-
landi. Ég hef lent í öllu sem hægt er
að lenda í, það er ótrúlegt að hafa
lifað þetta allt af. Núna, þegar ég
horfi á minn 14 ára flotta stjúpson,
trúi ég varla að ég hafi verið svona
mikið barn þegar ég stóð í þessu. En
maður lærir fljótt að lifa af; og gerir
allt til þess.“
U-beygja eftir símtal
Eins og gefur að skilja hafði erfið
æska stórfelld áhrif á Mumma.
„Ég varð fyrir miklu tjóni og kem
inn í fullorðinsárin sem skemmd-
ur einstaklingur. Ég kunni ekki að
vera faðir, bróðir eða vinur. Ég kunni
ekkert og var stútfullur af neikvæð-
um tilfinningum, reiði, biturleika
og sorg. Það voru mínar megin tilf-
inningar. Ég bar núll „respect“ fyrir
samfélaginu.“
Tvítugur fór hann í sína fyrstu
meðferð á Silungapolli. „Ég var
langyngstur, var barnalega fésið á
meðal rónanna sem ég þekkti af göt-
unni. Einn vinur minn, sem drakk
með mér, hafði þann eiginleika að
vera alltaf jákvæður. Hann bjargaði
mér. Án hans hefði ég svipt mig lífi.
Ég var svo „suicidal“.
En svo hjálpar það að vera með
greind í meðallagi. Ég hugsaði með
mér að þetta gengi ekki. Ég hafði
eignast þrjú börn úti í bæ og fannst
ég verða að ná tökum á þessu ein-
hvern veginn. Svo, þegar ég er enn
eina ferðina inni á Vogi, fullur af
hroka og attitjúdi, var ég að tala
við bróður minn í síma. Það verða
svona lykilsetningar í lífi fólks og
bróðir minn, sem var löngu orðinn
edrú, verður pirraður á mér og segir
mér að ég sé svo mikil gunga, að ég
þori ekki að sýna hver ég sé og þess
vegna sé ég ekki edrú. Ég tók þessu
ekki vel og stútaði símanum, vegna
þess að hann hitti í mark.
Ég þorði aldrei að sýna fólki hver
ég var. Ég var svo hræddur um að
þá sæi fólk hvað ég væri lélegur. Ég
reyndi að sýna fólki hver ég var en
ég var ekki sá maður. Þessi harði
skrápur, útlitið, síða hárið; harðasti
skrápurinn er ávallt með mýksta
hjartað. Það fer svo mikil orka í að
berja heiminn frá sér. Þetta sím-
tal varð til þess að ég tók u-beygju.
Ég fattaði að hann hafði rétt fyrir
sér,“ segir hann og bætir við að um
þetta snúist Götusmiðjan. „Að búa
til öruggan stað þar sem það er
allt í lagi að vera sá sem maður er,
að vera samþykktur en ekki hafn-
að. Það er þar sem öll vinnan byrj-
ar og af þeirri húmanísku nálgun
er ég ekki til í að gefa afslátt. Að-
ferðafræði Götusmiðjunnar verður
alltaf sú sama, persónuleg nálgun
við einstaklinginn. Við verðum að
þora að tengjast þessum krökkum.
Ég man þegar ég sat sjálfur níu ára
gamall fyrir framan geðlækna og
sálfræðinga en vissi aldrei við hvern
ég var að tala. Þetta var bláókunnugt
fólk sem vildi að ég segði því hvern-
ig mér liði. Við verðum að þora að
tengjast þessum krökkum og um-
lykja þau. Þetta er erfiða leiðin og
þess vegna er mikið „burn-out“
„Þá var
búið að
„tvista“ um-
ræðuna þannig
að ég á að hafa
sagt að ef ung-
lingarnir héldu
ekki trúnað
við mig þá
myndi ég
hnébrjóta þá
Umdeildur Mummi viður-
kennir að vera umdeildur maður
en þvertekur fyrir að hann sé
ofbeldisfullur. Mynd SigtryggUr Ari
M
y
n
d
S
ig
tr
y
g
g
U
r
A
r
i