Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.2013, Qupperneq 36

34
Ásgrímur Angantýsson
NORMS (Nordic Center of Excellence in Microcomparative Syntax) á
sex stöðum í Færeyjum n.—15. ágúst 2008.
Prófsetningarnar voru 100 talsins (aðallega lágmarkspör og setninga-
þrennur) með (i) S2/S3-röð í ýmsum tegundum aukasetninga með frum-
lagi í fyrsta sæti, (ii) kjarnafærslu í aukasetningum, (iii) stílfærslu og (iv)
leppsetningum. Leiðbeiningarnar voru gefnar á færeysku og fyrir hverja
setningu voru þrír svarmöguleikar:
Ja = Góður setningur. Soleiðis kundi eg væl sagt.
(Góð setning. Svona get ég vel sagt.)
? = Ivasamur setningur. Eg kundi mpguliga sagt so.
(Vafasöm setning. Eg gæti hugsanlega sagt svona.)
Nei = Ómpguligur setningur. Soleiðis kundi eg ikki sagt.
(Ómöguleg setning. Svona gæti ég ekki sagt.)
Yfirleitt voru prófaðir tveir til fjórir í einu og flestir voru um 20—30
mínútur að leysa verkefnið. Talsverður hluti þátttakendanna (34 alls) var
líka tekinn í viðtal þar sem eitt verkefnið var að mynda þátíð (í eintölu
og fleirtölu) af ákveðnum sögnum með því að lýsa myndum (sbr.
Höskuld Þráinsson 2008). Niðurstöður skriflega hlutans eru áhuga-
verðar frá lýsandi sjónarmiði vegna þess takmarkanir á kjarnafærslu í
mismunandi tegundum aukasetninga hafa ekki áður verið rannsakaðar
nákvæmlega í færeysku. Þær niðurstöður sem hér eru kynntar ásamt
niðurstöðum Höskuldar Þráinssonar (2008) eru sérlega áhugaverðar
með hliðsjón af kenningum sem spá því að bein tengsl séu á milli sagn-
beygingar annars vegar og sagnfærslu og leppsetninga með áhrifssögn-
um hins vegar.
3.2 Staða sagnar og atviksorðs í aukasetningum
Því hefur verið haldið fram að staða persónubeygðrar sagnar og atviksorðs
í aukasetningum sé breytileg í færeysku á þann hátt að hjá sumum mál-
höfum sé S2 sjálfgefin orðaröð eins og í íslensku en hjá öðrum sé S3 sjálf-
gefin eða hlutlaus röð eins og í skandinavísku meginlandsmálunum (sbr.
Jonas 1996). Eins og við sjáum hér á eftir styðja gögn mín ekki þessa
lýsingu. Þótt S2-röð í aukasetningum með frumlagi í fýrsta sæti fái til-
tölulega jákvæð viðbrögð í skýringarsetningum almennt þá lýtur hún
miklum takmörkunum í öðrum tegundum aukasetninga (sjá svipaðar
niðurstöður hjá Heycock og félögum 2010 til dæmis). Um þriðjungur