Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.2013, Page 109

Hvert stefnir í íslenskri setningagerð?
107
Dæmin í (29) eru ekki alveg sama eðlis eins og hornklofarnir eiga að sýna:
í a-dæminu er um „tvær eignir“ að ræða (þ.e. tvær bækur) en í b-dæminu
er fundurinn bara einn og „þú og formaðurinn“ eigið hann saman (eða
„hún og formaðurinn"). Þrátt fyrir það virðast reglurnar hliðstæðar, þ.e.
notað er beygt form af eignarfornöfnunum minn og þinn í þessum tilvik-
um og eignarfallið mín og þín virðist ótækt. Hins vegar virðast dæmi eins
og (30) brjóta þessar meginreglur:36
(30) Þetta kom fram á fundi formannsins og mín.
Hér virðist sem sé vera notað eignarfallið mín (af persónufornafninu ég)
en ekki beygt form af eignarfornafninu minn (sem ætti þá að vera mínum
í þessu tilviki, sbr. áfundi... mínum). Ekki er fjallað um setningar af þessu
tagi í handbókum og því þótti forvitnilegt að bera þær undir dóm þátt-
takenda í Tilbrigðaverkefninu. Með því móti mætti t.d. fá vísbendingar
um hvort hér væri einhver nýjung á ferð (sbr. Tilbrigði II, 13. kafli). I því
skyni var afstaða til eftirfarandi dæma könnuð:
(31) a. T2048 Nefndin skilaði tillögum fyrir viku.
Þær voru svo ræddar á fundi forstjórans og mín.
b. T2068 Kostnaðardatlunin er alltofhd.
Það hafði áhrif á afstöðu nefndarinnar og mín.
c. T2088 Það komu fram nýjar upplýsingar um mdlið.
Þær mótuðu afstöðu Stefáns og mín.
d. T2108 Bókin fjallar um náttúruvemd.
Hún var mjög fróðleg að mati höfundar og mín.
Þátttakendur voru líka beðnir að meta samsvarandi dæmi með beygðu per-
sónufornafni (t.d. á fundi skálastjórans og mínum, afstöðu stjómarinnar og
mína ...). Þau fengu í öllum tilvikum lakari dóma en dæmin með mín og
þar var ekki marktækur munur á dómum aldurshópanna. Dæmin í (31)
fengu hins vegar almennt betri dóma hjá þeim eldri, þannig að hér ætti ekki
að vera um nýjung að ræða. Athugun á textum ætti þá að staðfesta það.
Yfirlit yfir jákvæða dóma um þessar setningar er sýnt í töflu 16 á næstu síðu.
Hér er það alls staðar elsti hópurinn sem kann best að meta þessi dæmi
og fýlgnin við aldur er alls staðar mjög vel marktæk þótt hún sé veik og
yfirleitt ekki línuleg (yngsti hópurinn kann yfirleitt betur að meta dæmin
en sá næstyngsti). Munur aldurshópanna sést skýrar á mynd 16:
36 Eiríkur Rögnvaldsson tók eftir dæmum af þessu tagi um það leyti sem Tilbrigða-
verkefnið var að fara af stað.