Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.2013, Page 122

120
Höskuldur Þráinsson o.fl.
• A speaker innovation may diffuse into a community with which
he/she has contact and then subsequently diffuse from that com-
munity into other communities via a further innovator who has ties
with both the relevant communities. When the results of this
process are observed, we tend to label the results as ‘linguistic
change’. The set of possible communities through which such a
change can diffuse is in principle infinite, and although linguistic
and social constraints on a change can in some instances be speci-
fied, the limits of POSSIBLE diffusion cannot be precisely stat-
ed — either in terms of space and time or in terms of the possible
states of language or society that may favour or disfavour the
change.
Hér virðast þau Milroy og Milroy líta svo á að nýjung (e. speaker innova-
tion) leiði ekki til raunverulegrar málbreytingar (e. linguistic change) nema
hún dreifist út fyrir það málsamfélag (þ.e. það sem þau kalla community)
sem hún hefur kviknað í. Hér kveður greinilega við allt annan tón en hjá
Hale.
Nú kann lesendum að finnast að hér sé verið að deila um keisarans
skegg, munurinn snúist aðallega um mismunandi nafngiftir á mállegum
fyrirbærum. An þess að taka afstöðu til þess viljum við vekja athygli á
einu sem J. Milroy, L. Milroy og Hale virðast vera sammála um: Þau
virðast öll líta svo á að engar sérstakar málfræðilegar hömlur séu á út-
breiðslu (e. diffusion) breytinga, sbr. feitletruðu setningarnar í því sem
haft er eftir þeim hér framar. Þau gögn sem hafa verið rædd í þessari grein
benda hins vegar til þess að sumar nýjungar geti breiðst út þvert á kyn-
slóðaskil en aðrar ekki eða síður. Það geti m.ö.o. verið málfræðilegar
hömlur á því hvers konar málnýjungar fullorðið fólk tileinkar sér. Nýja
þolmyndin svokallaða sé einmitt dæmi um nýjung sem menn tileinka sér
fyrst og fremst eða jafnvel eingöngu á máltökuskeiði en útvíkkun fram-
vinduhorfs t.d. sé annars eðlis. Stórar yfirlitskannanir eins og Tilbrigða-
könnunin eru einmitt vel til þess fallnar að uppgötva eðlismun af þessu
tagi. Síðan þarf auðvitað að grafast nánar fyrir um það hvernig á honum
getur staðið.