Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.2013, Page 136

134
Margrét Lára Höskuldsdóttir
sókn (e. trendstudy). Þá er mál fólks af tiltekinni kynslóð skoðað á mis-
munandi tímum. Þetta var gert í RIN. Þá var skoðað mál sambærilegs
hóps og BG hafði prófað 40 árum áður (þ.e. fólks sem var fætt um 1930)
og niðurstöður bornar saman eftir því sem hægt var. í RAUN er hins
vegar um að ræða svokallaða hóprannsókn (e. panel study). Þá er mál
sömu einstaklinga skoðað á mismunandi tímum og niðurstöður bornar
saman (sjá Sankoff og Blondeau 2007).3 A þann hátt verður samanburð-
urinn nákvæmari.
Sumarið 2010 og 2011 var rætt við alla þátttakendurna sem koma við
sögu í þessari rannsókn, bæði þá sem bjuggu enn á Norðurlandi og þá
sem höfðu flust til Reykjavíkur. Hér eftir verða hóparnir kallaðir stað-
fastir BG-menn og brottfluttir BG-menn (sbr. líka töflu 2), einnig þegar
vísað er í hópana á tíma BG (þ.e. áður en brottflutningur átti sér stað).
Aðferðin sem notuð var við gagnasöfnun og úrvinnslu er sú sama og var
notuð við RIN-rannsóknina og við RAUN-rannsóknina. Hverjum þátt-
takanda voru sýndar myndir og þeir beðnir um að segja hvað þær sýndu.
Síðan var hann látinn lesa valda texta. Að því búnu var hlustað á upptök-
urnar, úrvinnslan skráð á sérstök eyðublöð og gögnin slegin inn í töl-
fræðiforritið SPSS. I þessari grein er aðeins notast við niðurstöður úr
lesnu textunum til að samanburðurinn við gögn BG sé sem nákvæmast-
ur, því eins og kom fram í kafla 2.1 lét BG börnin lesa í sinni rannsókn.
Dæmin um harðmæli voru tekin úr textanum Bjarni blaðasali (sjá
viðauka) vegna þess að flest harðmælisdæmin voru í honum. Dæmin um
raddaðan framburð og /?d/ýd-frarnburð voru tekin úr textanum Norður-
landsmót (sjá viðauka) vegna þess að þar voru flest dæmi um þau mál-
lýskueinkenni.
Spjöldin sem BG fýllti út í sinni rannsókn fyrir þessa tilteknu þátt-
takendur voru öll komin á stafrænt form þegar þessi rannsókn var gerð.
Viðeigandi upplýsingar af þeim voru slegnar inn í SPSS eins og upp-
lýsingar úr RIN og RAUN og unnið úr þeim á hliðstæðan hátt (sjá Mar-
gréti Láru Höskuldsdóttur 2012). I næsta undirkafla verða niðurstöður
harðmælis skoðaðar. En áður en byrjað er að skoða niðurstöður hvers
framburðareinkennis er nauðsynlegt að útskýra hvernig einkunnagjöfin
var. Af spjöldum BG má sjá hvort viðkomandi hafði hreinan mállýsku-
3 Það má segja að RIN sé blanda af þessum tveimur rannsóknarsniðum því sumir
þeirra sem voru fæddir í kringum 1930 höfðu áður verið prófaðir af BG og tóku þátt í RÍN,
en ekki allir. Hins vegar hefur ekki verið unnið úr þeim gögnum eins og um hóprannsókn
væri að ræða.