Morgunblaðið - 12.08.2015, Blaðsíða 17

FRÉTTIR 17Erlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 12. ÁGÚST 2015
Mest seldu ofnar
á Norðurlöndum
Kristján Jónsson
kjon@mbl.is
Hörð mótmæli héldu áfram í borg-
inni Ferguson í Missouri á mánudag
og fram á þriðjudagsmorgun eftir
að lögreglumenn skutu á svartan
ungling og særðu hann hættulega á
sunnudag. Lýst var yfir neyðar-
ástandi í borginni, en alls hafa hátt í
200 manns verið handteknir í Miss-
ouri vegna mótmæla af ýmsu tagi.
Mótmælendur fleygðu glerflösk-
um, frystum vatnsflöskum og grjóti
í lögreglumenn. Í St. Louis voru um
50 handteknir fyrir að fara með
ólöglegum hætti inn í dómshús í
eigu alríkisstjórnvalda í Washington
og mótmælendur lokuðu um hríð
allri umferð á fjölförnum þjóðvegi
nálægt Ferguson.
Aðfaranótt mánudags skaut lög-
reglan í Ferguson á Tyrone Harris,
18 ára, svartan ungling frá St. Lou-
is, en hann hefur nú verið formlega
ákærður fyrir að hafa skotið á lög-
reglumenn. Harris liggur nú þungt
haldinn á sjúkrahúsi, að sögn blaðs-
ins The Wall Street Journal.
Fjöldi fólks efndi um helgina til
funda í Ferguson og víðar í Mis-
souri til að minnast þess að ár var
liðið frá því að hvítur lögreglumað-
ur, Darren Wilson, skaut til bana
vopnlausan 18 ára blökkumann,
Michael Brown. Wilson sagði Brown
hafa ógnað sér. Málið olli gífurlegri
ólgu í Bandaríkjunum og efnt var til
mótmæla víða um landið. Miklar
umræður urðu um kynþáttadeilur
og mismunun vegna litarafts. Bent
var á að nær allir lögreglumenn í
Ferguson, sem er útborg St. Louis,
væru hvítir þótt meirihluti íbúa sé
blökkumenn.
Neyðarástand
í Ferguson
vegna átaka
 Unglingur sagður hafa beitt byssu
AFP
Vill jafnrétti Blökkumenn mótmæla á West Florrisant-götu í Ferguson á
mánudagskvöld. Þeir segja lögreglumenn mismuna svörtum.
Fátækir blökkumenn
» Liðlega helmingur um 20
þúsund íbúa Ferguson er nú úr
röðum blökkumanna. Hlutfall
þeirra hefur vaxið hratt síð-
ustu áratugi.
» Þeir eru yfirleitt mun fátæk-
ari en hvítir. Mikið var um
eignatjón og gripdeildir í óeirð-
unum í Ferguson í fyrra og
einnig núna.
Kristján Jónsson
kjon@mbl.is
Óttast er að starfsmenn Umhverfis-
verndarstofnunar Bandaríkjanna,
EPA, hafi valdið varanlegu tjóni á
umhverfinu í liðinni viku þegar þeir
dældu af vangá tugmilljónum lítra af
menguðu vatni frá gullnámu í litla á
sem rennur í fljótið Animas í Colo-
rado. Vatnið var dögum saman gul-
brúnt á litinn, minnti helst á sinnep.
Meðal aðskotaefnanna voru kadmí-
um og arsenik en aðallega málmar
sem sumir eru eitraðir þungmálmar.
Efnin geta því valdið varanlegu
tjóni þegar þau blandast seti í árfar-
veginum. Þau gætu því valdið vanda
í mörg ár þegar losna úr setinu í
slæmu veðri og leysingum.
Animas var sums staðar að nálgast
eðlilegan lit í gær en í borginni Dur-
ango var enn mengun. Þar og í Nýju-
Mexíkó olli mengunin miklum spjöll-
um á neysluvatni og vatni sem bænd-
ur á svæðinu nota. „Við komum
hingað í gær, horfðum á ána og grét-
um,“ sagði Rosemary Hart, íbúi í
Nýju-Mexíkó, við fréttamann CNN.
Mengunin er á leið í næstu ár og
er talið að jafnvel geti mengast vatn
sem notað er í milljónaborginni San
Diego í Kaliforníu. Sums staðar
mældist magnið af arseniki 300 sinn-
um meira en við eðlilegar aðstæður.
Eiturefni bárust í fljót
 Mistök starfsmanna EPA ollu miklu tjóni í ríkjunum
Colorado og Nýju-Mexíkó og mengun ógnar vatnsbólum
Animas-dalur Svæðið er vinsælt og þar er stundað hvers kyns vatnasport.
Minnstu munaði að mannskætt slys
yrði í gær þegar eldur varð laus í
rútu með ferðamenn frá Asíulöndum
í Gudvanga-jarðgöngunum í Noregi.
Olav Hylland, sem rekur hótel við
munna ganganna, var á ferð í stórum
sendibíl á sama tíma. Hann bjargaði
öllum sem voru í brennandi rútunni,
32 mönnum, og er ákaft hrósað fyrir
mikið snarræði. Fimm manns úr
hópnum höfnuðu á sjúkrahúsi með
reykeitrun.
„Ég sá að rútan var alelda og
reykurinn fór vaxandi, “ segir Hyl-
land í samtali við Aftenposten. „Það
var mikil ringulreið og fólkið hljóp
fram og aftur um göngin.“ Hann var
fyrstur á slysstaðinn og hrópaði hátt
til að vekja athygli fólksins, segist
vera raddsterkur og þetta hafi dug-
að. Á leiðinni út reyndi hann að
stöðva þá sem
voru á leið inn í
göngin en tveir
eða þrír bílar
héldu samt
áfram, að sögn
Hyllands.
Jarðgöngin eru
11,4 km að lengd,
þau næstlengstu í
landinu, og voru
tekin í notkun ár-
ið 1991. Fyrir tveim árum kviknaði í
vörubíl í þeim og voru 66 manns flutt
á sjúkrahús vegna reykeitrunar.
Norska vegagerðin segir að margt
hafi verið lagfært í öryggismálum
síðustu tvö árin, meðal annars bætt
við brunaboðum, slökkvibúnaður
efldur og settar upp sjálfvirkar eftir-
litsmyndavélar. kjon@mbl.is
Bjargaði 32
ferðamönnum
 Rúta brann í jarðgöngum í Noregi
Munni ganganna.
Tveir menn, báðir flóttamenn frá
Erítreu að sögn Svenska Dag-
bladet, eru í haldi sænsku lögregl-
unnar vegna morðárásarinnar í
verslun IKEA í Västerås á mánu-
dag. Mæðgin, 55 ára kona og 28 ára
karlmaður frá Skellefteå, voru þá
stungin til bana.
Annar hinna handteknu, sem er
35 ára, er illa særður og er talinn
hafa sjálfur veitt sér áverkann.
Hinn maðurinn, sem er 23 ára, neit-
ar því að hafa framið morðin.
Mæðginin, sem voru í innkaupa-
ferð, munu ekki hafa þekkt menn-
ina tvo. Lögreglan segist ekki vita
hvað hafi valdið árásinni, sem hefur
valdið óhug í Svíþjóð. kjon@mbl.is
SVÍÞJÓÐ
Tveir í haldi eftir
morðin í IKEA
KÍNA
Gengislækkunin
gæti merkt átök
Stjórn Xi Jinp-
ings, forseta
Kína, lækkaði í
gær gengi júans-
ins um 2% og spá
fjármálasérfræð-
ingar að lækkun-
in geti valdið
átökum milli
gjaldmiðla, að
sögn Reuters.
Ætlun stjórnvalda í Peking er að
gera útflutning auðveldari, þar sem
lægra júan merkir lægra verð á
kínverskum útflutningsvörum.
Bandaríkjadalur hækkaði og olli
það enn frekari lækkun á olíuverði.
kjon@mbl.is
Xi Jinping