Þjóðmál - 01.12.2006, Blaðsíða 26
24 Þjóðmál VETUR 2006
hefur. hinn. stöðugi. straumur. einræðisríkja.
inn. í. samtökin. veikt. undirstöður. þeirra ..
Nú. er. svo.komið. að.minna. en.helmingur.
ríkja.innan.SÞ.getur.talist.til.fullfrjálsra.lýð-
ræðisríkja,.eða.aðeins.89.af.192.samkvæmt.
lista. sem. Freedom. House. gefur. út. fyrir.
árið. 2006 .. Meðan. þessi. staða. er. uppi. er.
ekki.von. til. að.kenning. sem.kennd.er.við.
hinn. margrægða. George. W .. Bush,. og.
kveður. á. um. að. óviðunandi. sé. að. leggja.
að. jöfnu. lýðræðisríki. og. harðstjórnir,. fái.
byr. innan. stofnunarinnar .. Öfundarhatrið.
(resentment). í. garð. Bandaríkjanna,. sem.
gegnsýrir. nú. stóran. hluta. hins. vestræna.
heims,. gerir. tilkall. til. að. allar. tillögur. til.
úrbóta.sem.frá.Bandaríkjunum.koma.skuli.
dauðar.detta ..Skiptir.þá.engu.máli.að.þær.
falli.að.vestrænum.hugmyndum.um.frelsi.og.
réttlæti ..Minnir.þetta.óneitanlega.á.gamalt.
enskt.orðatiltæki.sem.segir,.að.viðkomandi.
kjósi.að.„bíta.af.sér.nefið.til.að.ná.sér.niður.á.
andlitinu“ ..Það.þarf.varla.að.taka.fram.hver.
situr.uppi.með.skaðann .
Því.miður.hafa.inntökuskilyrði.í.SÞ.aldrei.
verið.háð.góðum.ferli.í.mannréttindamálum.
og.aldrei.hefur. ríki.verið.vísað.úr. samtök-
unum.vegna.brots.á.reglum.stofnsáttmálans ..
Þó.leyfir.6 ..gr.stofnsáttmálans.að.ríkjum.sé.
vísað.úr.samtökunum.verði.þau.uppvís.að.
„viðvarandi. brotum. á. grunnreglum. [sátt-
málans].mæli.öryggisráðið.svo.fyrir“ ...Hið.
15. manna. öryggisráð. hefur. aldrei. mælt.
svo. fyrir .. Veikleikinn. sem. fylgir. þessu.
aðgerðarleysi.er.nú.að.grafa.undan.tiltrú.á.
gagnsemi. samtaka. sem.þessara ..Verði. ekki.
brugðist.við.munu.samtökin.hrynja.og.eftir.
sitja.þá.aðeins.þau. ríki. sem.þegið.hafa.öll.
þau. réttindi. sem. þátttöku. í. lýðræðislegu.
samstarfi. fylgja,. en. aldrei. skilað. þeim.
skyldum.sem.ófrávíkjanlega.ættu.að. fylgja.
aðild .
.
Hér.hefur.aðeins.verið.drepið.á.nokkur.mál. er. varða. skipulagsmál. stofn-
unarinnar,.en.telji.menn.að.í.þeim.málum.
ríki. óreiða. ættu. þeir. að. kynna. sér. fjármál.
fyrirtækisins .. Það. kallar. á. kalda. bakstra .. Í.
raun.veit.enginn.lifandi.maður.hvernig.þau.
mál.standa ..Blaðamaðurinn.Claudia.Rosett.
hefur. lagt. sig. eftir. að. skoða. hvað. liggi.
til. grundvallar. þeirri. botnlausu. spillingu.
sem. allstaðar. grillir. í. þegar. hrært. er. í. SÞ-
pottinum .. Hún. segir. að. endurskoðandi. í.
innra.eftirliti. stofnunarinnar.orði.það.svo,.
að.þar. ríki. „cultured. impunity“ ..Þetta.má.
útleggja.á.þann.veg.að.þar.rækti.menn.með.
sér. glæpsamlegt. athæfi. í. skjóli. refsileysis ..
Stofnunin. er. rekin. með. mikilli. leynd. og.
varin. í. bak. og. fyrir. af. diplómatískri. frið-
helgi ..Ógegnsæi.er.sterkasta.vörn.stofnunar,.
sem.í.60.ár.hefur.náð.að.flækja.sig.í.þvílíkan.
vef. yfirskaraðra. verkefna,. einkahagsmuna,.
einkavinavæðingar. . og. ættingjagæsku. svo.
ekki. sé. minnst. á. samtvinnun. í. stjórnum,.
nefndum.og.ráðum,.að.ekkert.er.lengur.að-
greinanlegt.og.ábyrgð.og.eftirlit.ekki.á.færi.
mennskra.manna .
Hina. skipulegu. óreiðu. sem. ríkir. í. bók-
haldi.SÞ.má.fyrst.og.fremst.heimfæra.upp.
á.þá.staðreynd.að.fullkomin.leynd.hvílir.á.
fjármálum.stofnana.hennar ..Ekkert.utanað-
komandi. eftirlit. er.með.fjárreiðum.og. að-
ildarríkin,.sem.standa.undir.stærstum.hluta.
kostnaðarins,. eiga. engan. rétt. á. upplýsing-
um.úr.bókhaldi.fyrirtækisins ..Á.bókhaldið.
er.litið.sem.einkamál ..Á.því.hvílir.diplómat-
ísk. friðhelgi .. Almenn. umfjöllun. gefur. þó.
stundum.óbeinar.upplýsinga.um.ástandið ..
Opinberlega.er.sagt.að.kjarnastarfsemi.kosti.
aðildarríkin.1,9.milljarða.dollara,.en.það.er.
þó.aðeins.brot.af.því. sem.í. reksturinn. fer,.
því. að. auki. kemur. mikið. fé. inn. í. formi.
„frjálsra. framlaga“ .. Peningar. rúlla. pyngju.
úr. pyngju,. vasa. úr. vasa. og. lófa. úr. lófa;.
eru. einn. daginn. hjá. Þróunarstofnun,. sem.
samkvæmt.skipuriti.er.sögð.rekin.fyrir.900.
milljónir.dollara.á.ári,.en.höndlar.þó.með.3.
milljarða.dollara.á.ári.eða.4,5.eftir.því.hver.
4-rett-2006.indd 24 12/8/06 1:40:15 AM