Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.02.2014, Blaðsíða 7

Tímarit hjúkrunarfræðinga – 1. tbl. 90. árg. 2014 3
Formannspistill
fáir hafa markað. Ákveðnum árangri hefur
þó verið náð þegar við skoðum kvenmenn
í karlastéttum. Þó að mikið sé enn
óunnið í þeim efnum fer konum fjölgandi
í karllægum stéttum, svo sem verkfræði
og tölvunarfræði, og nýjustu tölur sýna að
konur eru um 60% háskólanema almennt.
Konum fer því fjölgandi í karlastéttum
en af tölunum, sem ég setti fram hér að
ofan, sjáum við að hið sama gildir ekki um
karlmenn í kvennastéttum.
Til undirbúnings að jafnréttisstefnunni
ákvað undirritaður að kalla saman hóp
karlkynshjúkrunarfræðinga og fá að heyra
hvað öðrum karlmönnum finnst um námið
og starfið. Ég vildi heyra hvað þeir teldu
helst koma í veg fyrir að karlmenn velji
hjúkrun.
Í ljós kom að reynsla þeirra karlkyns­
hjúkrunarfræðinga, sem mættu, var nánast
samhljóða minni eigin reynslu og í takt við
þær rannsóknir sem ég hef lesið varðandi
ástæður þess að karlmenn sæki ekki í
hjúkrunarnám eða haldist í starfinu.
Ýmsar hindranir voru nefndar sem yrðu á
vegi karlmanna á leið í kvennastétt. Fyrst
var nefnd hin neikvæða umræða um laun
hjúkrunarfræðinga og léleg raunlaun þeirra.
Karlmenn horfi til þess hversu mikið þeir
muni þéna þegar þeir velja sér starf, líkt og
konur gera nú til dags, og hefur það áhrif á
starfsval viðkomandi.
Launin voru þó ekki aðalþátturinn. Viðhorf
samfélagsins hafa mikið að segja. Þegar
karlmaður velur kvennastarf líkt og
hjúkrun mæta honum gjarnan gamaldags
viðhorf og fordómar. „Komstu ekki inn í
læknisfræði?“ er spurning sem iðulega
kemur í byrjun og gerir fólk þá ráð fyrir að
karlmenn velji hjúkrun því þeir treystu sér
ekki í annað nám, ef til vill vegna lélegrar
námsgetu þeirra. Ef það er ekki ástæðan
verð ég að draga þá ályktun að samfélagið
telji hjúkrunarnám auðvelt og gefins en
því neita ég að trúa. Það veit hver sem vill
Það að vera karlmaður í hjúkrun getur
verið afar skemmtilegt. Karlkynshjúkrunar­
fræðingar eru ekki á hverju strái og vekja
því athygli við störf sín. Eftir þeim er
tekið í hjúkrunarsamfélaginu og viðkvæðið
í atvinnuleit jákvætt: „Það er svo skemmti­
legt að fá strák.“
En hvernig stendur á því að svo fáir
karlmenn velja sér hjúkrun að starfi?
Þegar maður skoðar tölur yfir íslenska
karlkynshjúkrunarfræðinga kemur í ljós að
þeir eru jafnvel sjaldgæfari en ætla mætti.
Aðeins rétt tæp 2% hjúkrunarfræðinga
eru karlmenn. Framtíðin virðist ekki vera
björt í þessum efnum en einungis 1,7%
hjúkrunarnema við nám í dag eru karlkyns.
Á Norðurlöndunum eru karlmenn á bilinu
7­10% stéttarinnar og í Bandaríkjunum
eru þeir 10%. Hvernig stendur á því að við
erum svona langt á eftir á Íslandi?
Nú er fagsvið FÍH að vinna að jafnréttis­
stefnu. Stefnan gengur út á það að sjá
hvar í félaginu megi gera betur hvað
varðar jafnrétti en ekki síður að fjölga
karlmönnum í hjúkrun. Vinnan að stefnunni
er á byrjunarstigi en ljóst er að verkefnið er
ærið og þarft.
Stjórnvöld leggja kapp á að útrýma kyn­
bundnu náms­ og starfsvali Íslendinga.
Eins og við vitum eru staðalímyndir á Íslandi
ansi fastar í sessi og erfitt getur reynst að
stíga út fyrir rammann og feta í spor sem
vita að sömu kröfur eru gerðir til nýnema í
hjúkrunarfræði og öðrum háskólagreinum
og komast færri að en vilja.
Aðrir karlmenn vega að, í gríni, karl­
mennsku viðkomandi hjúkrunarnema
og annar hluti samfélagsins dregur þá
ályktun að karlmenn, sem velja hjúkrun,
séu samkynhneigðir. Það eru hins vegar
ekki einungis viðhorf samfélagsins sem
eru erfið viðureignar. Það eru líka viðhorf
stéttarinnar sjálfar. Oft og tíðum virðast
karlmenn í hjúkrun finna fyrir fordómum frá
öðrum hjúkrunarfræðingum. Þeir séu litnir
horn auga, þurfi í sífellu að sanna sig og séu
aðallega gagnlegir til verka sem krefjast
áreynslu, svo sem að lyfta sjúklingum. Fái
karlmaður stöðu innan hjúkrunar líkt og
deildar stjórastöðu þá er gert ráð fyrir því
að ástæðan fyrir valinu sé kynferði hans en
ekki hæfni, þekking og reynsla viðkomandi
hjúkrunarfræðings.
Í náminu sjálfur eru einnig hindranir.
Setningar eins og „góðan daginn, stúlkur“
og „eruð þið allar búnar að ná þessu?“
hljóma daglega og geta skilið eftir sig
tilfinningu um að vera óvelkominn í þennan
reynslu­ og þekkingarheim kvenna.
Við verðum öll, sem stétt, að íhuga hvert við
viljum stefna. Hjúkrun á jafnt við karla sem
konur og ættum við að stefna að því að
fjölga karlmönnum í faginu. Vinnustaðurinn
verður skemmtilegri þegar bæði kynin eru
til staðar og mismunandi sýn fæst á ýmis
verkefni og vandamál en það leiðir oft til
farsælla lausna.
Fyrirmyndir skortir fyrir karlkynshjúkrunar­
fræðinga. Við þurfum að laga það. Við
getum hins vegar, hvert og eitt, verið
fyrirmyndir fyrir ungt fólk þegar við tölum
um hjúkrun. Breytingin byrjar hjá okkur
sjálfum. Bendum á að hjúkrun er kostur
með fjölbreytta möguleika og ótal tækifæri
þegar kemur að starfsvali, kostur sem
hentar bæði körlum og konum. Brjótum
upp staðalímynd hjúkrunarfræðingsins.
BRJÓTUM UPP STAÐALÍMYND
HJÚKRUNARFRÆÐINGSINS
Ólafur Guðbjörn Skúlason.
Opið virka daga kl. 9 -18 • og á laugardögum kl. 11 - 15 • Eirberg ehf. Stórhöfða 25 • Sími 569 3100 • eirberg.is
SÉ
R
H
AN
NA
ÐI
R
BR
JÓ
ST
AH
ALD
ARA
R
SUNDFATNAÐUR
GERVIBRJÓST
Bjóðum persónulega þjónustu fyrir konur sem hafa misst brjóst
• Fjölbreytt úrval af gervibrjóstum, brjóstahöldurum og sundfatnaði
• Vörur frá Anita, Amoena og Trulife
• Ráðgjöf hjúkrunarfræðings við val á gervibrjóstum og tengdum vörum
• Ráðgjöf sjúkraþjálfara við val á þrýstingsermum vegna bjúgs á handleggjum
Tímapantanir í síma 569 3100
Bjóðum sundboli í yfirstærðum – allt að stærð 60.
Bjóðum einnig úrval Anita Active íþróttabrjóstahaldara fyrir allar konur. Skálastærðir A-H.