Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.02.2014, Blaðsíða 42

Tímarit hjúkrunarfræðinga – 1. tbl. 90. árg. 201438
dugir ekki lengur. Tökum sem dæmi sam­
starf okkar við sjúkraliða, þá stétt sem
ég kalla aukahendur hjúkrunarfræðinga.
Hjúkrunarfræðingar hafa ekki sinnt
þörfum þessa hóps, sem heild ekki skipt
sér af menntun sjúkraliða og vita jafnvel
ekki hvað sjúkraliðar læra í sínum skóla.
Sama er að segja um sjúkraliða því
þeir vita oft og tíðum, líklegast í flestum
tilfellum, ekki hvað hjúkrunarstarfið er
viðamikið og víðfemt því við kynnum
þeim aðeins hluta af okkar starfi og
námi. Finnst okkur nokkur furða þó komi
upp mis skilningur! Það er ljóst að báðar
stéttir verða að kynna sín sjónarmið, það
þarf að koma á mark vissum tjáskiptum
og upp lýsingaflæði á milli þessara hópa.
Verkefni okkar næstu misseri er að koma
til skila hugmyndum okkar og benda
á verkefni sem hjúkrunarfræðingar eru
einir færir um að sinna vegna menntunar
sinnar. Við verðum að vera þar sem
áhrifamiklar ákvarðanir eru teknar. Okkar
sjónarmið verða að komast að. Þá
veit ég að ákvarðanataka stjórnenda
og stjórnmálamanna miðast við óskir
hjúkrunarfræðingar því með því eru gæði
heilbrigðisþjónustu og hjúkrunar tryggð
fyrir skjólstæðinga okkar.
Sný ég mér þá að menntunarmálum
hjúkrunarstéttarinnar. Í gær voru fleiri en
einn framsögumaður hér á ráðstefnunni
sem talaði um að „hjúkrunarfræðingar
mættu ekki mennta sig frá starfinu“
svo notuð sé orð heilbrigðisráðherra
Guðmundar Bjarnasonar. Hvers vegna er
fólk að nefna þetta, er virkilega ástæða til
þess? Að mínu mati – já – því miður. Eftir
að Hjúkrunarskóli Íslands hætti starfsemi
sinni hefur meirihluti hjúkrunarstéttarinnar,
þ.e. 2139 félagar í Hjúkrunarfélagi
Íslands, á móti 360 félögum í Félagi
háskólamenntaðra hjúkrunarfræðinga,
ekki verið í beinum tengslum við nám
stéttarinnar. HFÍ barðist réttilega fyrir
háskólamenntun í hjúkrunarfræði en hefur
lítil áhrif haft á þróun grunnmenntunar
stéttar innar síðan. Boðleiðin hefur verið
einstefna frá Háskóla Íslands. Námsbraut
í hjúkrunarfræði er að verða, ef hún
er ekki orðin það nú þegar, eyðieyja í
hjúkrunarstéttinni. Jafnvel önnur mennta­
stofnun í hjúkrunarfræði, Háskólinn á
Akureyri, á erfitt með að komast nálægt
hjúkrunarhluta náms þeirra. Ef óskað er
get ég nefnt dæmi síðar.
Hverju er um að kenna að menntunarleiðin
er ekki í sem bestum tengslum við
hjúkrunarstéttina? Að mínu mati bæði
áhugaleysi og aðgerðaleysi Háskóla
Íslands og þá einnig aðgerðaleysi og
grandvaraleysi Hjúkrunarfélags Íslands.
Margir hafa lokið BS­gráðu, enn fleiri hafa
snúið frá. Sérleið, þ.e. sérskipulagt nám
fyrir hjúkrunarfræðinga til BS­gráðu, hlýtur
að vera almenn krafa hjúkrunarfræðinga.
Er það verkefni sem HFÍ verður að fara
fram á við HÍ að taka að sér. Þörfin fyrir
slíkt nám er fyrir hendi. Og ekki orð um að
þetta sé ekki hægt vegna skorts á fólki.
Það var fengin utanaðkomandi aðstoð
þegar námsbraut í hjúkrunarfræði fór af
stað og einnig þegar Háskólinn á Akureyri
hóf starfsemi sína og sú leið er þá einnig fær
í þessu tilfelli. Þetta er spurning um vilja og
skipulag. Hjúkrunarfélag Íslands ber mikla
ábyrgð í þessu máli. Hvernig stendur á
því að námsbraut í hjúkrunarfræði hefur
verið látin komast upp með að sinna ekki
hjúkrunarfræðingum, sem í BS­nám fara,
á markvissan, viðunandi hátt? Nú verður
hópþrýstingur félagsmanna að koma til.
Ég vil taka fram að grunnnám í HÍ er
fræðilega gott nám en það gerir ekki
gagn í þeim bráðavanda sem þjóðfélagið
er í varðandi þörf fyrir hjúkrunarþjónustu
og hjúkrunarfræðinga.
Hér á Akureyri er nýstofnaður háskóli,
Háskólinn á Akureyri, þar sem ein deilda
hans er heilbrigðisdeild. Fyrsta námsbraut
þeirrar deildar er hjúkrunarfræði. Ég vona
að okkur takist að tengja vísindin við starfið
þar sem hjúkrunarfræðingum er kennt
að starfa samkvæmt hugmyndafræði
hjúkrunar, byggja starf sitt á rannsóknum
í hjúkrun og þörf einstaklinga, fjölskyldna
og þjóðfélagsins í heild fyrir sérhæfða
þjónustu okkar.
Hjúkrunarfræðingar á Akureyri sýna þessum
málum mikinn áhuga. Hvort farið verður
fyrr af stað með sérhannað grunn nám fyrir
hjúkrunarfræðinga eða framhaldsmenntun,
sí­ og endur menntun er mál sem Háskólinn
og hjúkrunar fræðingar hér verða að ræða.
Ég efa ekki að gott samstarf eigi eftir að
verða um þessa hluti.
Efni í annað erindi er hvernig hjúkrunar­
kennsla muni breytast í framtíðinni. Það
er ljóst að tölvunotkun við kennslu, þar
sem nemendur læra eftir leiðbeiningum
tölvu, mun kollvarpa öllu hefðbundnu
skólastarfi þar sem öll áhersla hefur
verið lögð á fyrirlestrahald og verklegar
æfingar. Miklar framfarir eru nú á þessu
sviði og má vænta að fljótlega verði
aðgengilegt fyrir menntastofnanir að taka
upp þessa nýju kennsluaðferð.
Þar sem mikil þróun á sér stað í okkar
fræðigrein og þeim grunngreinum sem
kenndar eru í hjúkrunarfræðinámi er ljóst
að endurnýjun verður mikil á námsefni
næstu árin. Einstakir hlutir, sem hafa
verið í námsskrá, verða felldir út og
annað sem er nýtt verður sett í staðinn.
Er þetta sjálfsögð endurnýjun.
Að lokum, hver eru þau verkefni sem
verður að takast á við í nútíð og framtíð?
• Hjúkrunarfræðingar verða að hlusta
á þarfir þjóðfélagsins um þjónustu
og bregðast á skynsamlegan hátt við
kröfum þess um hjúkrunarþjónustu.
• Efla þarf samstarf heilbrigðisstétta.
• Hjúkrunarfræðingar verði virkari og
taki þátt í ákvörðunartöku sem er
stefnumótandi fyrir hjúkrun og heil­
brigðis kerfið í heild sinni.
• Hjúkrunarstéttin sem heild verður að
vinna sameiginlega að menntunar­
málum sínum.
• Félög hjúkrunarfræðinga verða að
sameinast.
Hjúkrunarfræðingar! Við verðum að snúa
bökum saman og vinna skipulega að
uppgangi hjúkrunarfræði í þessu landi.
Þörfin fyrir hjúkrun og hjúkrunarfræðinga
er og verður alltaf til staðar. Sönnum gildi
okkar með góðum og árangursríkum
gjörðum. Höfum hugfast að „hver er
sinnar gæfu smiður“.
Greinin er lítillega stytt og breytt.