Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.02.2014, Blaðsíða 9
Tímarit hjúkrunarfræðinga – 1. tbl. 90. árg. 2014 5
Í blaðinu er grein um öryggi sjúklinga. Kveikjan að greininni eru þeir atburðir sem gerðust
á sjúkrahúsinu í Stafford í Bretlandi fyrir nokkrum árum. Það er að hluta til dapurlegur
lestur en nauðsynlegur því læra má af því sem miður fer.
Segja má að siðfræði hjúkrunarfræðinga sé bundin öryggi sjúklinga föstum böndum.
Samhjálp er íslenska orðið fyrir symbiosis en það táknar samlíf tveggja ólíkra lífvera
báðum til hagsbóta. Segja má að samband hugtakanna tveggja, siðfræði og öryggis,
verki á svipaðan hátt. Í daglegu lífi erum við háð því að menn hagi sér eins og fólk, eins
og sagt er. Við gerum ráð fyrir að langflestir aki ekki undir áhrifum vímuefna, brjótist
ekki inn hjá okkur og berji okkur ekki að tilefnislausu. Við gerum einnig ráð fyrir að
menn láti vita þegar þeir sjá eitthvað misjafnt gerast. Á sama hátt gera sjúklingar ráð
fyrir að hjúkrunarfræðingar vinni af samviskusemi og láti vita ef eitthvað fer úrskeiðis. Á
sjúkrahúsinu í Stafford virðast sumir hjúkrunarfræðingar hafa virt að vettugi báðar þessar
óskir sjúklinganna.
Almenningur gerir þær kröfur til hjúkrunarfræðinga að þeir standi fast við siðfræðireglur
sínar þó að aðstæður séu erfiðar, en í raunveruleikanum er þetta ekki eins auðvelt. Sumir
bugast þegar þrengt er að mönnun og starfsaðstæður eru fjandsamlegar. Því er lausnin
ekki að gera einstaka hjúkrunarfræðinga að blórabögglum, eins og gerðist í Bretlandi,
heldur að bæta mönnun og starfsaðstæður. Siðfræði hjúkrunarfræðinga tryggir öryggi
sjúklinga en öryggi hjúkrunarfræðinga og sjúklinga tryggir með svipuðu móti siðfræði
hjúkrunarfræðinga.
Þegar talað er um hjúkrunarfræðinga sjá margir fyrir sér unga konu á fullu við að
sinna sjúklingum á legudeild. Hjúkrunarfræðingar vinna hins vegar víða og eru einnig
stjórnendur. Einn mikilvægur hópur er deildarstjórar því líðan þeirra og starfsumhverfi
getur haft mikil áhrif á líðan almennra hjúkrunarfræðinga. Í þessu tölublaði er fræðigrein
þar sem sagt er frá streitu og starfsumhverfi deildarstjóra og er þetta áhugaverð lesning.
Streita og kulnun hjúkrunarfræðinga í kjölfar sparnaðar og niðurskurðar er alvarlegt
vandamál sem verður áfram fjallað um í Tímariti hjúkrunarfræðinga. Nýlega birtist í The
Lancet rannsókn sem rennir stoðum undir fyrri rannsóknarniðurstöður um samband
hjúkrunarmönnunar og öryggis sjúklinga. Vísbendingar eru um að fyrir hvern sjúkling,
sem bætist við í umsjón hjúkrunarfræðings, hækki dánartíðni sjúklingahópsins um 7%.
Ákvarðanir um að draga úr mönnun hjúkrunarfræðinga eru því ekki hættulausar. Það er
kominn tími til að hjúkrunarfræðingar láti heyra í sér því siðareglur þeirra kalla á viðbrögð
við þessum tíðindum.
Tímarit hjúkrunarfræðinga
Suðurlandsbraut 22
108 Reykjavík
Sími 540 6405
Bréfsími 540 6401
Netfang christer@hjukrun.is
Vefsíða www.hjukrun.is
Útgefandi: Félag íslenskra hjúkrunarfræðinga
Sími skrifstofu 540 6400
Ritstjóri og ábyrgðarmaður
Christer Magnusson
Tekið er á móti efni til birtingar á netfanginu
christer@hjukrun.is.
Leiðbeiningar um ritun fræðslu og fræðigreina
er að finna á vefsíðu tímaritsins.
Ritnefnd
Ásta Thoroddsen
Bergþóra Eyólfsdóttir
Dóróthea Bergs
Kolbrún Albertsdóttir
Oddný S. Gunnarsdóttir
Vigdís Hrönn Viggósdóttir
Þórdís Þorsteinsdóttir
Fréttaefni
Aðalbjörg Finnbogadóttir,
Christer Magnusson o.fl.
Ljósmyndir
Christer Magnusson, Fabrice Dimier, Guðbjörg
Pálsdóttir, Jón Baldvin Halldórsson o.fl.
Próförk og yfirlestur
Ragnar Hauksson
Auglýsingar
Guðrún Andrea Guðmundsdóttir, sími 540 6412
Hönnun
Þór Ingólfsson, grafískur hönnuður FÍT
Prentvinnsla
Litróf
Upplag 3900 eintök
Pökkun og dreifing
Póstdreifing
SAMHJÁLP SIÐFRÆÐI OG ÖRYGGIS
Þetta tölublað er hið fyrsta af 90. ár ganginum
en tímaritið, sem nú heitir Tímarit hjúkrunar
fræðinga, var fyrst gefið út 1925. Þetta
merka árgangsnúmer verður í kastljósi
seinna á árinu og á næsta ári verður haldið
upp á 90 ára afmæli tímaritsins.
Christer Magnusson.
Ritstjóraspjall
H
V
ÍT
A
H
Ú
S
IÐ
/
S
ÍA
-
A
ct
av
is
4
1
1
0
1
3
– Við sveppasýkingum í leggöngum
Candizol hylki fást án lyfseðils til meðhöndlunar við sveppasýkingum í leggöngum hjá konum, sem hafa áður fengið meðferð á vegum læknis við sveppasýkingu í leggöngum og fá
sömu einkenni að nýju. Einkenni sveppasýkingar eru meðal annars kláði og sviði í leggöngum og ytri kynfærum.
Notkunarsvið: Candizol inniheldur virka efnið úkónazól og tilheyrir okki sveppalya. Candizol er notað við sveppasýkingum í leggöngum og fæst án lyfseðils til meðhöndlunar
fyrir þær konur sem áður hafa fengið meðferð á vegum læknis við sveppasýkingu í leggöngum og fá sömu einkenni að nýju. Einkenni sveppasýkingar eru meðal annars kláði og
sviði í leggöngum og ytri kynfærum. Ekki má nota Candizol ef ofnæmi er fyrir virka efninu, úkónazóli, öðrum skyldum azólsamböndum eða einhverju hjálparefnanna eða fyrir
öðrum lyum sem þú hefur notað við sveppasýkingum, einkennin geta verið kláði, húðroði eða öndunarerðleikar. Ef þú tekur astemizól, terfenadín (andhistamínlyf við
ofnæmi),cisapríð (notað við óþægindum í maga),pímózíð (notað við geðrænum kvillum), quinidín (notað við hjartsláttartruunum), eða erytrómýcín (sýklalyf). Sérstök
varnaðarorð: Gæta skal varúðar við gjöf úkónazóls hjá sjúklingum með skerta nýrnastarfsemi og skerta lifrarstarfsemi. Gæta skal varúðar við gjöf úkónazóls hjá sjúklingum sem
eru með sjúkdóma sem hugsanlega geta valdið hjartsláttartruunum. Ekki er mælt með samhliða gjöf úkónazóls og halófantríns. Í mjög sjaldgæfum tilfellum hefur verið greint frá
bráðaofnæmi. Lyð inniheldur laktósaeinhýdrat. Sjúklingar með galaktósaóþol, laktasaskort eða vanfrásog glúkósa-galaktósa, sem eru mjög sjaldgær arfgengir kvillar, skulu ekki
nota lyð. Láttu lækninn vita ef þú: Ert yngri en 16 ára og eldri en 50 ára, ert í fyrsta skipti að fá einkenni um sýkingu í leggöngum, hefur fengið eiri en tvær sýkingar síðustu sex
mánuði, ert með einhvern krónískan sjúkdóm, hefur lifrar- eða nýrnakvilla, hefur hjartasjúkdóm, þ.m.t. hjartsláttartruanir, hefur óeðlilegt magn af kalíum, kalsíum eða magnesíum í
blóðinu, færð alvarleg húðviðbrögð (kláða, roða í húðinni eða öndunarerðleika), (eða rekkjunautur þinn) hað verið útsett fyrir kynsjúkdómum, ert óviss um orsök einkennanna, ert
með önnur einkenni s.s. hita eða verk í neðri hluta kviðar, óeðlilegar eða óreglulegar blæðingar frá leggöngum, ertingu, sár eða blöðrur á ytri kynfærum eða sviða við þvaglát, tekur
önnur lyf. Notkun annarra lya samhliða Candizol: Látið lækninn eða lyafræðing vita um öll önnur lyf sem eru notuð, hafa nýlega verið notuð eða kynnu að verða notuð, þar
með talin lyf sem fengin eru án lyfseðils. Aukaverkanir: Eins og við á um öll lyf getur þetta lyf valdið aukaverkunum en það gerist þó ekki hjá öllum. Ef vart verður við einhver
eftirtalinna aukaverkana skal hafa samband við lækni eða lyafræðing: höfuðverkur, óþægindi í maga, niðurgangur, ógleði, uppköst,hækkun á gildum í blóðprufum fyrir
lifrarstarfsemi, útbrot. Skammtastærðir: Candizol hylki á að gleypa í heilu lagi með glasi af vatni. Fullorðnir: 150 mg sem stakur skammtur. Leitið til læknis ef sjúkdómseinkenni
versna eða lagast ekki innan 3 daga. Geymið lyð þar sem börn hvorki ná til né sjá. Lesið vandlega leiðbeiningar sem fylgja lynu. Markaðsleysha: Actavis hf. Febrúar 2014.
Candizol hylki á að gleypa í heilu lagi með glasi af vatni
Candizol® 150 mg, 1 hylki
Kláði eða
sviði?
Þekkir þú
einkenni
sveppasý
kingar í
leggöngu
m?
Eitt hylki,
einu sinni
Án lyfseðils