Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.06.2014, Page 32

Tímarit hjúkrunarfræðinga – 2. tbl. 90. árg. 201428
Í þessari grein er vakin athygli á því hverju þróun
sérfræðiþekkingar í hjúkrun skilar til heilbrigðis­
þjónustunnar og til meðferðar sjúklinga og fjölskyldna
þeirra. Rannsóknir í hjúkrun bæði hérlendis og
erlendis sýna að ávinningur af störfum sérfræðinga
í hjúkrun sést í betri afdrifum sjúklinga, styttingu
legutíma, betri lífsgæðum sjúklinga, framförum í
faginu, umbótum í starfinu og svo mætti lengi telja.
Þrátt fyrir þetta er óhætt að fullyrða að stjórnendur
í heilbrigðisþjónustunni gera sér ekki almennt grein
fyrir gildi starfa sérfræðinga í hjúkrun, en stöðum
þeirra hefur ekki fjölgað svo neinu nemi í íslenskri
heilbrigðisþjónustu síðastliðin 5 til 10 ár.
Tímarit hjúkrunarfræðinga mun á næstunni fjalla ítarlega um sérfræðinga í hjúkrun.
Hér er byrjað á að útskýra hlutverk og starfsaðferðir þeirra.
HLUTVERK SÉRFRÆÐINGA Í HJÚKRUN
Í ÍSLENSKRI HEILBRIGÐISÞJÓNUSTU
– ER ÞAÐ MIKILVÆGT?
Einnig er í stuttu máli gerð grein fyrir
hvaða starfsaðferðum sérfræðingar í
hjúkrun beita til að bæta árangur sjúklinga
og hverju sérfræðiþekking í hjúkrun skilar
til samfélagsins. Greinin byggist á erindi
sem flutt var á ráðstefnunni Hjúkrun
2013 en í því var stuðst við niðurstöður
rannsókna og viðtöl við sérfræðinga í
hjúkrun á Landspítala. Öflun og beiting
þekkingar er flókið fyrirbæri sem mörgum
hefur reynst erfitt að skilgreina og á það
ekki síður við innan hjúkrunar en annarra
faggreina.
Anna Stefánsdóttir, annast@simnet.is
Meleis (2012) segir í bók sinni,
Theoretical Nursing Development and
Progress, að til þess að efla þekkingu
sína verði einstaklingur að „tileinka sér
nýja þekkingu, breyta hegðun sinni og
einnig breyta því hvernig hann skilgreinir
sjálfan sig í samfélaginu.“ Hér á hún
ekki síst við hið faglega samfélag sem
hjúkrunarfræðingurinn hrærist í, en einnig
leggur hún áherslu á samfélagið almennt.
Meleis segir einnig að hjúkrunarfræðingar
horfi ekki til baka við aðlögun að
nýju hlutverki heldur tileinki sér nýjar
starfsaðferðir með beitingu nýrrar
þekkingar.
Hamric o.fl. (2009) fjalla um þróun
þekkingar og aðlögun að nýju hlutverki í
bók sinni Advanced Nursing Practice: An
Integrative Approach. Þær segja meðal
annars að hjúkrunarfræðingar aðlagist
hlutverki sérfræðings í hjúkrun með
því að „læra sérstakt tungutak, öðlast
nýja færni og nýja fræðilega þekkingu
innan ákveðinnar sérgreinar, aðlagast
gildum og viðhorfum sérgreinarinnar
og tileinka sér alla þessa þætti í sínu
ævistarfi“. Með ævistarfi eiga þær meðal
annars við hjúkrunarstarfið, fræðastarfið,
leiðtogahlutverkið og ráðgjafastarfið.
Sérfræðingar í hjúkrun stökkva ekki
fullskapaðir fram sem slíkir eftir að
hafa lokið meistara­ eða doktorsnámi.
Það er ekki skrýtið þegar horft er til
þeirra sjónarmiða sem koma fram hjá
fræðimönnunum sem vitnað er til hér.
Hjúkrunarfræðingurinn þarf í raun að
endurskoða starfið sitt, setja sér ný
viðmið, læra nýjar aðferðir og tileinka sér
önnur tök á starfi sínu.
Rannsóknir Roberts o.fl. (2011) benda
til að ferlið frá því að vera almennir
hjúkrunarfræðingar í að verða sérfræð­
ingar í hjúkrun sé ekki þrautalaus ganga.