Þjóðmál - 01.12.2010, Qupperneq 62

60 Þjóðmál VETUR 2010
Bergþór Ólason
Ríkisútvarpið og
rannsóknarskýrslan
– Fáein orð um framgöngu
Eftir hrun stóru viðskiptabankanna þriggja, haustið 2008, skipaði Alþingi
sérstaka rannsóknarnefnd sem fara skyldi í
saumana á aðdraganda og orsökum þrots-
ins . Nefndinni var komið á fót með sér-
stökum lögum og var þar kveðið á um val
nefndarmanna, rannsóknarheimildir þeirra
og fleira . Meðal annars var í lögunum í
raun kveðið á um að nefndarmenn yrðu
ósnertanlegir í störfum sínum og þyrftu
aldrei að standa neinum skil á verkum
sínum . Þeir, sem nefndarmenn myndu
fjalla um, skyldu ekki hafa nein úrræði
til að bera verk og álit nefndarmanna
undir nokkurn úrskurðaraðila og gætu
ekki á neinn hátt leitað réttar síns
gagnvart nefndarmönnum . Svo langt var
gengið, að í lögunum var meira að segja
sérstaklega bannað að þeir, sem teldu á
sig hallað, gætu leitað til Umboðsmanns
Alþingis með þau sjónarmið sín . Er sú
regla með miklum ólíkindum, því að
varla ætla menn að gefa á því þá skýringu
að sjálfstæði eða öryggi nefndarmanna
hafi staðið ógn af eftirliti þess embættis .
Einhvern tíma verður vonandi upplýst um
raunverulegar ástæður þess hversu mjög
var lagt upp úr því að enginn lögformlegur
aðili myndi nokkru sinni skoða verk,
aðferðir og niðurstöður nefndarmanna .
En sú staðreynd, að þeim sem nefndin
fjallaði um var með öllu bannað að leita
réttar síns, á kannski einhvern þátt í því
hversu létt nefndarmenn skautuðu fram
hjá skýrum, vandlega rökstuddum og, að
því er ég tel, sannfærandi sjónarmiðum
um vanhæfi einstakra nefndarmanna,
sem bent var á í nokkrum þeirra andmæla
sem nefndinni bárust og birt voru sem
fylgiskjal við rafræna útgáfu skýrslu þeirra,
en af einhverjum ástæðum ekki með hinni
prentuðu .
Þessi einstaka umgjörð um nefndar -menn ina gerði auðvitað þörfina fyrir
vand aða, hlutlausa en þó gagnrýna um-
fjöllun fjöl miðla um skýrslu nefndarinnar
enn brýnni en áður . Því miður brugðust