Félagsbréf - 01.12.1961, Blaðsíða 51

FÉLAGSBRÉF
45
hinum hátíðlegu ritskoðendum „þessum steingervingum, sem geta ekki
hlegið“ og telja mannlegar tilfinningar mjög varhugaverðar, nánast smá-
borgaralegan blett.
Það þarf ekki annað en lesa bréf frá lesendum Bókmennta-gazettunnar til
þess að gera sér grein fyrir þeirri miklu óbeit, sem yngri kynslóðin hefur
á uppgerðarbjartsýni sósíalrealista. — Ungt fólk í Sovétríkjunum krefst
ekki opinberra slagorða af rithöfundum, heldur hins gagnstæða, sannleik-
ans um þjóðlífið og sannrar lýsingar á landinu, eins og það er í raun og
veru. í bréfi, sem birtist 5. nóv. 1960, lætur ung Síberíukona í ljós undrun
sína yfir þeim mikla mun, sem er annars vegar á hinu raunverulega hug-
arástandi þeirra verkamanna, sem hún umgengst, og svo hins vegar á lýs-
ingunum á því í skáldsögum og blaðagreinum. Síberíukonan segir: „1
bókum er ekki talað um annað en vinnugleði verkalýðsins og fítonskraft,
ættjarðarást hans og eftirbreytnisvert líferni, en í reyndinni er þessu allt
öðruvísi farið. Ég hef blandað geði við fólk, sem unnið hefur að því að
reisa iðjuver í Vestur-Síberíu eða stálverksmiðjur í Kúsnetsakaja. £g
heyrði hvað það sagði. Það var orðið langþreytt að vinna þarna, af því
að kröfurnar voru of liáar og kaupið of lágt. Þetta er þá hin rómaða holl-
usta sovétborgara við ættjörðina!“ Og vonbrigði þessarar ungu konu leyndu
sér ekki: „Það er of mikil eigingirni alls staðar. Allir vantreysta náung-
anum. Það er of mikil mannvonzka og tómlæti! Hefur kommúnismanum
þá ekki tekizt að breyta okkur til batnaðar?14
En rithöfundar eins og t.d. hin unga Natalia Davidova, sem skrifaði Ástar-
œvintýri Isotoff verkfrœ&ings, eru ekki fyrr búnir að finna aftur þær gömlu
og eilífu mótsagnir, sem búa í mannssálinni en menn hrópa upp yfir sig af
vandlætingu og segja, að þetta sé smáborgaralegt hneyksli. Þessi árátta að
kalla allar þær tilfinningar og skoðanir, sem brjóta í bága við hið opin-
bera kreddukerfi, smáborgaralegar, hefur valdið gremju í brjósti eins
lesanda Bókmennta-gazettunnar, sem skrifaði tímaritinu bréf hinn 3. sept.
1960: „Þessir ströngu ritskoðendur, eru þeir ekki sjálfir smáborgarar?
T.d. Likhodeieff, höfundur sérlega níðangurslegrar skammargreiriar um
filistea? Ég veit ekki, hvaða vegtyllur hann hefur sem rithöfundur, en ég
geri ráð fyrir í fyrsta lagi, að hann eigi sparisjóðsbók með nokkur hundr-
uð þúsund rúblum (ég hef veitt því athygli, að hinir einu sönnu smáborg-
arar okkar, sem mönnum er svo í nöp við, vinna ekki fyrir meira en 900
rúblum að meðaltali á mánuði), í öðru lagi á hann bíl af Volgugerð, eftir