Félagsbréf - 01.12.1961, Blaðsíða 50

44
FÉLAGSBRÉF
greinda yfirlýsing Drajiníns varð tilefni þess, að Gous, einn af starfsbræðr-
um hans, skrifaði um hann heiftúðuga skammargrein.
Ljósbrotið í öldunum.
En þrátt fyrir stöðugar formælingar eða kannski einmitt vegna þeirra, á
sú nýja stefna, sem andstæðingar sósíalrealismans boða, vaxandi fylgi
að fagna. Einn af gáfuðustu boðberum hennar, Kazakoff, hefur nýlega
gefið út safn smásagna, þar sem áhrifa Tshékoffs gætir mjög greinilega.
Við lestur þessara sagna verða menn fljótt þess áskynja, að höfundur hefur
ásett sér að forðast stjórnmálalegan boðskap og áróður. Hann lýsir einveru,
náttúru, ást og dauða. Yrkisefnj hans eru því gamalkunn og sígild.
í einni smásögu hans, Sjávarströndinni, er söguhetjan níræð kona, sem
situr á ströndinni og horfir tímunum saman á ljósbrotið í öldunum eða
með öðrum orðum unz síðasti sólargeislinn er slokknaður. Hún horfir,
hana dreymir, hún íhugar og bíður. Eftir hverju bíður hún? Enginn veit
það. Fjær einhliða athafnalífslýsingum og oftrú sósíalrealista á .,nýja
manninn“ verður varla komizt. I yfirlætislausum stíl, sem er laus við
alla ósanna tilfinningasemi, lýsir Kazakoff hamingjuþrá mannsins án þess
þó að íþyngja frásögu sína hvimleiðum siðalærdómi. Hann lýsir ást á
lífinu og undrun gagnvart tilverunni. Sér til mikillar ánægju þykj-
ast rússneskir æskumenn geta þekkt sjálfa sig í þessum lýsingum. „Lífið
er dásamlegt, eins og það hefur alltaf verið og eins og það verður alltaf,“
segir ein af söguhetjum hans. Himinroðinn verður alltaf jafntöfrandi
bæði við sólarlag og sólarupprás, blómin blómgast og grasið sprettur og
nýir menn leita aftur á slóðir liðinnar hamingju.“
Zís-ísskápar og sveitasetur.
Vitnar þetta allt saman um óhlutlægan „húmanisma“ eins og Gous
fullyrðir, um leið og hann ryður úr sér tilvitnunum úr verkum Marx og
Engels? Væri ekki sönnu nær að segja, að raunsæjar sálarlífslýsingar ein-
kenni rit Kazakoffs öðru fremur. Sovézkir lesendur fylgjast nú af vaxandi
áhuga með þessum lýrisku og einlægu húmanistum — höfundum eins og t.d.
gömlu skáldkonunni Olgu Bergholz, sem hefur nú loksins fengið uppreisn
æru sinnar, og þeim Viktori Nekrassoff, Súlúkhín, Veru Panova, Kúsnetsoff
og Baklonoff, svo að nokkrir séu nefndir.
Sálarlífslýsingar eru ekki lengur fordæmdar og rithöfundar draga dár að