Bjartur og frú Emilía: tímarit um bókmenntir og leiklist - 01.07.1991, Blaðsíða 62
trúir Frakkland að Æskílos sé stórskáldið en Evrípídes innantómur...
...og Aristófanes lét hann bíða lægri hlut fyrir Sófóklesi ísamkeppni...
Já, Aristófanes ber að sjálfsögðu einnig ábyrgð á þessum úrskurði.
En vitanlega er þetta ekki byggt á traustum grunni, og það
uppgötvuðum við í „Ífígeníu". Evrípídes er nútímalegur
leikritahöfundur, en sannarlega aldrei flatneskjulegur raunsæis-
höfundur, og það er mér enn ein sönnun þess að leikhúsið er meira
en raunsæ mynd af veruleikanum.
Evrípídes er hinn mikli efasemdamaður...
Nei, ég á einmitt við formið. Æskílos er einnig fullur efasemda í garð
guðanna. Allir ef ast þeir, það er ástæðan f yrir þ ví h ve miklir þeir eru.
„Agamemnon" er verk um efann, óttann, öryggisleysið, ég myndi
jafnvel segja, um blindnina.
Þiðleikiðpríleikinn um „Atreifsniðja" ínýrripýðingu,sem varsérstaklega
gerð fyrir petta verkefni.
Já, fyrst voru verkin þýdd og svo hófust æfingar. í upphafi
æfingaskeiðs veit ég nokkum veginn hvað ég ætla ekki að gera, en
ég veit ekki ennþá hvert stefnir.
Náttúrlega er ég með myndir í höfðinu, en einungis örfáar fá
staðfestingu á leiksviðinu, hinar strika ég yfir. Það sem olli því að við
ákváðum að þýða verkin (Jean Bollack þýddi „Ífígeníu", ég þýddi
„Agamemnon" og „Sáttarfóm" og Héléne Cixous „Hollvætti") var
sú staðreynd að eldri þýðingamar, sem höfðu gegnt sínu hlutverki,
hentuðu okkur engan veginn, vöktu ekki með okkur áhugaverða
möguleika og voru stundum býsna fjarri upprunalega textanum. Ég
vildi raunverulegar þýðingar og engar leikgerðir. Ég vildi reyna að
vera eins nærri upprunalega textanum og mögulegt var. Ég á þeim
Jean Bollack og Pierre Judet de La Combe mjög mikið að þakka.
Báðir eru þeir framúrskarandi málvísindamenn sem hafa samið
merkilega ritsmíð um breytingu á merkingu orða í „ Agamemnoni"
og í „Óresteiu" almennt. Fyrri þýðendur breyttu stundum texta til
62
Bjartur ogfrú Emilía