Morgunblaðið - Sunnudagur - 18.10.2015, Blaðsíða 51

18.10. 2015 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 51
Af hverju eru jöklar og ís á
jörðinni? heitir bók með
safni spurninga af Vís-
indavefnum um jökla og
loftslagsmál. Helgi Björnsson
tók bókina saman og Þór-
arinn Már Baldursson mynd-
skreytti hana.
Í bókinni er rifjað upp að
eitt sinn sinni huldi jökull allt
Ísland og náði langt út í sjó
en núna minnka jöklarnir
hratt, svo hratt að sumir
þeirra verða jafnvel alveg
horfnir á næstu áratugum.
Í Af hverju eru jöklar og ís
á jörðinni? eru 45 spurn-
ingar og svör um jökla og
loftslagsmál, en bókin er ætl-
uð fróðleiksfúsum lesendum
frá átta ára aldri. Bókinni
fylgja orðskýringar.
Jöklar og ís á
jörðinni
Úrval ljóða Gyrðis Elíassonar
er komið út, en í því eru ljóð
allt frá fyrstu ljóðabók Gyrðis,
Svarthvít axlabönd, sem kom
út árið 1983. Síðan hafa kom-
ið þrettán ljóðabækur eftir
Gyrði, auk þess sem hann
hefur gefið út fjórar bækur
með ljóðaþýðingum og
einnig smásagnasöfn og
skáldsögur.
Ljóðaúrvalið heitir einfaldlega Gyrðir
Elíasson - Ljóðaúrval 1983-2012. Ljóðin í
það völdu Aðalsteinn Ásberg Sigurðsson og
Magnús Sigurðsson. Dimma gefur bókina út.
Gyrðir Elíasson hlaut Bókmenntaverðlaun
Norðurlandaráðs árið 2012 fyrir smásagna-
safnið Milli trjánna og Íslensku þýðing-
arverðlaunin 2014 fyrir ljóðaúrvalið Listin
að vera einn eftir japanska skáldið Shuntaro
Tanikawa.
ÚRVAL LJÓÐA GYRÐIS ELÍASSONAR
Stuttlisti bandarísku bókmenntaverðlaunanna, Nat-
ional Book Awards, var kynntur í vikunni, en þau
verðlaun verða veitt 18. nóvember næstkomandi.
Á stuttlistanum er smásagnasafnið Refund eftir
Karen E. Bender, The Turner House eftir Angela Flo-
urnoy, Fates and Furies eftir Lauren Groff, smá-
sagnasafnið Fortune Smiles eftir Adam Johnson og
A Little Life eftir Hanya Yanagihara, en þess má geta
að sú bók var talin líklegust til að hljóta Booker-
verðlaunin, en þau hreppti A Brief History of Seven
Killings eftir Marlon James.
Tilnefndar til verðlauna í flokki fræðibóka voru
Between the World and Me eftir Ta-Nehisi Coates,
Hold Still eftir Sally Mann, The Soul of an Octopus
eftir Sy Montgomery, If the Oceans Were Ink eftir
Carla Power og Ordinary Light eftir Tracy K. Smith.
Í flokki barnabóka eru tilnefndar The Thing About
Jellyfish eftir Ali Benjamin, Bone Gap eftir Laura
Ruby, Most Dangerous eftir Steve Sheinkin, Chal-
lenger Deep eftir Neal Shusterman og Nimona eftir
Noelle Stevenson.
Hanya Yanagihara þótti líkleg til að hljóta
Booker. Nú spá margir að hún fái Banda-
rísku bókmenntaverðlaunin.
STUTTLISTI NATIONAL BOOK AWARDS
Skuggasaga – Arftakinn eftir
Ragnheiði Eyjólfsdóttur hlaut í
vikunni Íslensku barna-
bókaverðlaunin.
Í bókinni er sagt frá Sögu,
tólf ára gamalli stúlku sem býr
með kaupahéðninum Guð-
mundi föður sínum og Geira
bróður sínum.
Þeir feðgar eiga það reynd-
ar til að gleyma henni, enda
hefur það einhvernveginn allt-
af verið þannig að enginn tek-
ur eftir Sögu. Hún sér þó
hluti sem enginn annar sér og
þegar húshjálpin hverfur spor-
laust og í hennar stað birtist
skuggaleg skepna byrjar upp-
hafið að ótrúlegu ævintýri
Sögu.
Þetta er fyrsta bók Ragn-
heiðar, sem starfar sem arki-
tekt og er búsett erlendis, en
hún er komin vel á veg með
næstu sögu um Sögu og Bald-
ur.
Saga af Sögu
og Baldri
Skuggabaldri
Ragnheiður
Eyjólfsdóttir
Íslensk ljóð og
frumsamdar
barnabækur
LJÓÐ OG SÖGUR
EKKI ER BARA AÐ ÞAÐ STEFNI Í EITT BESTA
LJÓÐAÁR Í MANNA MINNUM, HELDUR KOMA
LÍKA ÚT MARGAR FRUMSAMDAR BARNABÆKUR
SEM SJÁ MÁ HÉR Á SÍÐUNNI MEÐAL ANNARS.
SVO ER SKAMMT Í SKÁLDSÖGUFLÓÐIÐ EF AÐ
LÍKUM LÆTUR, JÁ OG ÆVISÖGURNAR, ÞÆR
KOMA LÍKA ÚT FJÖLMARGAR.
Bókin Ótrúleg ævintýri afa – Leit-
in að Blóðey eftir Guðna Líndal
Benediktsson vakti mikla athygli á
síðasta ári og nú er komið fram-
hald hennar, Ótrúleg ævintýri afa:
Leyndardómur erfingjans.
Í bókinni segir frá því er Kristján
litli er á sjúkrahúsi og afi birtist
með æsispennandi sögu þar sem
fjörulallar, sjóræningjar og alls kyns
hræðilegar óvættir koma við sögu.
Leyndardómur
erfingjans
Vinur minn missti vitið nefnist ný ljóða-
bók eftir Björn Stefán Guðmundsson frá
Reynikeldu á Skarðsströnd. Björn starfaði
við kennslu í hartnær hálfa öld, lengstum í
Búðardal. Á bókarkápu segir að yrkisefni
hans séu „sótt til æskuslóðanna á Skarðs-
strönd og heimaslóðanna í Búðardal, nátt-
úrunnar og þess samfélags í Dölum, sem
Björn hefur lifað og hrærst í“. Víðar er þó
komið við eins og í Útför Bakkusar:
Lífsins þrautir þagnaðar,
þér vil kveðju bera.
Fannst mér þú til fagnaðar,
frekar lítið vera.
Björn gaf út bókina Sæll dagur 2013.
Vinur minn
missti vitið
BÓKSALA 08.-14. OKTÓBER
Allar bækur
Listinn er tekinn saman af Eymundsson
1 Þarmar með sjarmaGiulia Enders
2 HrellirinnLars Kepler
3 Íslensk litadýrð-Colorful IcelandElsa Nielsen
4 HundadagarEinar Már Guðmundsson
5 Dagar handan við dægrinSölvi Sveinsson
6 Stúlkan í trénuJussi Adler-Olsen
7 Atvinnumaðurinn Gylfi SigurðssonÓlafur Þór Jóelsson /Viðar Brink
8 Grimmi tannlæknirinnDavid Walliams
9 NicelandKristján Ingi Einarsson
10 Café SigrúnSigrún Þorsteinsdóttir
Barnabækur
1 Grimmi tannlæknirinnDavid Walliams
2 DúkkaGerður Kristný
3 VinabókinJónaValborg Árnadóttir/Elsa Nielsen
4 Strákurinn í kjólnumDavid Walliams
5 MómóMichael Ende
6 Mói hrekkjusvín-landsmóthrekkjusvína
Kristín Helga Gunnarsdóttir
7 Goðheimar 6–GulleplinPeter Madsen
8 Skúli skelfir og múmíanFrancesca Simon
9 Kvöldsögur fyrir Krakka
10 Hrollur 3-sá hlær best semsíðast hlær
R. L. Stine