Morgunblaðið - Sunnudagur - 15.11.2015, Blaðsíða 6

* Alþjóðlegir hryðjuverkamenn eru ofstækisfullir jafnt ískorti sínum á raunhæfum markmiðum sem kald-lyndri misnotkun á flóknu og berskjölduðu kerfi.
Jürgen Habermas, þýskur félagsfæðingur.
Alþjóðamál
KRISTJÁN JÓNSSON
kjon@mbl.is
6 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 15.11. 2015
Sænskur sérfræðingur í
hryðjuverkasamtökum,
Magnus Ranstorp, er ekki
hissa á því að rætt sé um
viðamiklar áætlanir Krekars.
„Krekar hefur tjáð sig afar
skýrt og með mjög ögrandi
hætti,“ segir Ranstorp. „Ef
þetta reynist allt vera rétt
staðfestir það bara þá mynd
sem menn hafa gert sér af
netinu sem hann hefur kom-
ið upp í kringum sig. Sjálfur
segir hann að hans eigið
starf og staða skipti
ekki lengur miklu
máli. Annaðhvort er
hann óheppnasti
maður í heimi eða þá
að fótur er
fyrir ákær-
unum.“
Hvort sem rætt er um fyr-irbyggjandi aðgerðir lög-reglu eða fyrirbyggjandi
stríð ríkja, eins og árásina á Írak
Saddams Husseins 2003, vakna
ákveðnar spurningar. Hvenær eru
vísbendingar nógu sterkar til að
réttlæta árás/handtöku? Einhver
lýsti því svo að ef öllum reglum
væri stranglega fylgt mætti maður
ekki grípa til gagnárásar þótt árás-
armaðurinn hefði hlaðið bensín-
tunnum umhverfis fórnarlambið,
tekið fram kveikjara og kannað
hvort hann virkaði. Ekki væri enn
búið að fremja afbrotið. Það yrði
ekki fyrr en eldurinn væri farinn
að loga.
Ítalskir og norskir lögreglumenn
hafa nú gripið til fyrirbyggjandi
aðgerða gegn íröskum Kúrda og
íslömskum trúarleiðtoga, múlla
Krekar, sem setið hefur inni í Nor-
egi síðan 2003, sakaður um að æsa
til hryðjuverka. Hann er talinn
vera umsvifamikill og alþjóðlegur
leiðtogi á þessu sviði. Við rannsókn
í klefa hans í Kongsvinger-
fangelsinu árið 2013 fannst geysi-
mikið af skjölum sem álitið er að
tengist stofnun Rawt-samtakanna,
Krekar mun sjálfur hafa skrifað
megnið af þeim. Rawt eru evrópsk
hryðjuverkasamtök með aðgerða-
sellur í ýmsum löndum og margt á
huldu um starf þeirra.
Sjálfur hefur Krekar ekki legið á
skoðunum sínum og fagnaði ákaft
morðunum á ritstjórnarskrifstofum
franska skoptímaritsins Charlie
Hebdo í janúar. En verjandi hans
hefur ávallt spurt hvaða sannanir
séu fyrir því að skjólstæðingur
hans hafi beinlínis framið hryðju-
verk eða tekið þátt í skipulagningu
slíkra ódæða.
Upprunalega stóð til að vísa
Krekar úr landi, hæstiréttur í Ósló
staðfesti þann úrskurð 2007. En
þrátt fyrir tilraunir ríkisstjórna í
Noregi hefur það ekki tekist. Sam-
kvæmt evrópskum lögum má ekki
vísa manni úr landi ef móttökuríkið
er líklegt til að beita hann pynt-
ingum og jafnvel taka hann af lífi.
Miklar líkur eru á því að Krekar,
sem á myndum virðist góðlegur
karl og minnir svolítið á jólasvein-
inn, fái óblíðar móttökur í Írak.
Og þar við við situr – nema
menn verði við ósk Ítala um fram-
sal sem gert er ráð fyrir að verði
send til Óslóar innan skamms.
Áður hafa bæði bæði þýskir og
svissneskir lögreglumenn yfir-
heyrt Krekar í fangelsinu vegna
tengsla hans við hryðjuverka-
menn. Krekar er sagður
stýra Rawt úr fangelsinu
eða veita a.m.k. and-
legan innblástur. Eingöngu eru
höfð rafræn samskipti um vel falið
djúpnetið, á netmiðlum sem ákaf-
lega snúið getur verið fyrir lög-
regluna að komast inn í.
Nú segist ítalska lögreglan, sem
lengi hefur haft áhuga á Krekar,
hafa brotist þar inn og fundið
sannanir fyrir samskiptum Krek-
ars við íslamska ofstækismenn sem
hylla hryðjuverk. Upptökur Ítal-
anna sýna „samtöl“ Krekars við
umrædda menn með aðstoð vef-
myndavélar haustið 2011. Ekki er
sagt orð en notað leynilegt tákn-
mál sem Ítalir segjast hafa ráðið.
Fram komi að skipulagðar hafi
verið ýmsar aðgerðir. Ráðast eigi á
norska diplómata og ræna þeim,
ráðast á breska sendiráðið í Ósló,
einnig eigi að frelsa Krekar og
beita í þeirri aðgerð sjálfsmorðs-
árás. Ef eitthvað komi fyrir Krek-
ar séu til menn sem muni breyta
Noregi í „nýtt Líbanon, það verður
sprengt, þeir geta tekið flugskeyti
með sér til Noregs, það er gott að
deyja fyrir Allah“.
17 manns handteknir
Alls voru 17 manns handteknir í
aðgerðum í Noregi og á Ítalíu á
fimmtudag. Um leið og Krekar var
handtekinn í Kongsvinger-
fangelsinu, vafalaust til að tryggja
að öryggisgæsla með honum yrði
hert, var ráðist til atlögu á tveim
stöðum í austanverðum Noregi, að
sögn Aftenposten. Tveir menn voru
handteknir í Noregi auk Krekars, í
Fredrikstad og Drammen.
Ítalir furða sig á aðbúnaði Krek-
ars í fangelsinu. „Þó að hann væri
í fangelsi leyfðu þeir honum að
nota netið og alla upplýsinga-
tæknina,“ segir Franco Roberti,
yfirmaður aðgerða gegn hryðju-
verkum á Ítalíu. „Hann gat ein-
faldlega stýrt samtökunum á net-
inu.“
Noregur
verði „nýtt
Líbanon“
LÍKLEGT ER AÐ ÍRASKI ÍSLAMISTINN MÚLLA KREKAR VERÐI
FRAMSELDUR FRÁ NOREGI TIL ÍTALÍU VEGNA GRUNS UM
AÐILD AÐ SKIPULAGNINGU HRYÐJUVERKA. EN LÖG-
REGLAN Á YFIRLEITT EKKI AUÐVELT MEÐ AÐ LEGGJA FRAM
ÓVÍRÆÐAR SANNANIR Í SLÍKUM MÁLUM.
Magnus
Ranstorp
BARA STAÐFESTING?
Íslamistinn múlla Krekar myndar rabia-merkið við dómshús í Ósló á föstudag. Rabia-merkið er kennt við torg í Kaíró
en þar söfnuðust þúsundir manna saman á sínum tíma til að mótmæla valdaráni herforingja í Egyptalandi 2013.
AFP
HEIMURINN
BANDARÍKIN
WASHINGTON nú aðkinn hiti erAu
á attu repúblikfærast í prófkjörsbar
ingorsetakosnBandaríkjunum vegna
á næsta ári. mpDonald Tr , sem keppt
nushefur um efsta sætið í
við taugaskurðlækninn
síðustu vikurnar, réðst
á fimmtudag Líkti Trum
barnaníðin
,,heimska“
því að han rey
repptisniþingkoit eru nú ljós í
r forystu þingsæti.
getaogvo mikill að Su
andsins án þess a
a. Fyrir 25 árum
nigur en herforin
an
AFRÍKA
U
oschnb -
Afr
hygg
s, tungumál Búanna,
í stað ensku duga
ál dsins.Afr
g m urmá
d vart
e
si
art
nað v
LÍBA
fsmorði
borgar Líbanons, á fimiðborg Beirút, höfuð
unum auk þess sem um 240og féllu alls 43 í tilræð
smaðurinn lifði af og sagðistsærðust. Fjórði tilræði
maður Ríkis íslams, IS. Líbanskirhann vera stuðnings
egja að sennilega hafi forystleyniþjónustumenn s ennina til Beirút.
sjía-múslíma en IS-menn erSprengt var í hverfi únní múslímar.