Morgunblaðið - Sunnudagur - 15.11.2015, Blaðsíða 50

50 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 15.11. 2015
Bækur
Fjallkonan heitir ný skáldsaga eftir Ingi-björgu Hjartardóttur, fjórða bók henn-ar, en síðast kom Hlustarinn fyrir
fimm árum. Í bókinni segir frá Ríkeyju sem
missir föður sinn í snjóflóði, en hann var for-
ingi bændanna í dalnum í baráttu gegn virkj-
un sem drekkja átti stórum hluta af sveitinni.
Fimmtíu árum eftir þá atburði snýr Ríkey
aftur á æskustöðvarnar til að fylgja móður
sinni til hinstu hvílu og þá vakna minningar
bernskuáranna.
Ingibjörg segist hafa byrjað að skrifa
Fjallkonuna fyrir fjórum árum, enda segist
hún vera lengi með hverja bók, „ég er hægur
rithöfundur“, segir hún og kímir, en bætir
svo við að þó skrifin hafi hafist fyrir fjórum
árum sé aðdragandi að bókinni miklu, miklu
lengri. „Ég er búin að vera með þessa hug-
mynd í kollinum svolítið lengi, allt frá því ég
var tólf ára og var í heimavistarskólanum í
dalnum heima. Með mér og tvíburasystur
minni var í herbergi æskuvinkona mín, sem
ég tileinka þessa bók. Eitt kvöldið þegar við
vorum háttaðar fór hún að segja okkur frá
dauða föður síns, en hann fórst í snjóflóði
þegar hún var pinkulítil. Ég tók þetta svo
inn á mig, fannst þetta eitthvað það skelfileg-
asta sem gæti hent barn að missa foreldra
sína og það að missa föður sinn í snjóflóði, en
það höfðu fallið mannskæð snjóflóð í Svarf-
aðardal og var oft talað um þau,“ segir Ingi-
björg en hún fæddist í Svarfaðardal og ólst
þar upp og býr reyndar enn í dalnum, þó
hún haldi líka heimili syðra.
„Þegar hún sagði mér frá þessu og lýsti
því hvernig hann hefði verið borinn heim og
lagður á dívan í stofunni hugsaði ég: ein-
hvern tímann mun ég skrifa um þetta bók.
Hugmyndin er því svona gömul og mér hefur
oft orðið hugsað til þessa atviks,“ segir Ingi-
björg. „Ég held að þetta hafi verið í fyrsta
sinn sem ég fann að mig langaði til að skrifa,
en svo fór ég ekki að skrifa fyrr en til-
tölulega seint, eins og svo margar konur,
þegar ég fór að skrifa leikrit fyrir Hugleik.“
Eins og fram kemur er söguhetja bók-
arinnar Ríkey sem er tíu ára þegar faðir
hennar ferst, en vinkona Ingibjargar var
mun yngri þegar hún missti föður sinn. Rík-
ey er þó ekki bara tíu ára í bókinni, því hún
er líka um sextugt, heimsborgari sem snýr
aftur á æskuslóðirnar í fyrsta skipti í fjölda
ára og þá rifjast upp fyrir henni tíminn sem
hún gróf innra með sér og er meira og minna
búin að gleyma.
- Það kemur og í ljós í bókinni að minn-
ingar Ríkeyjar sextugrar rímar ekki alveg
við raunveruleikann, það er eins og hún sé að
afneita fortíðinni þar til þar kemur að hún
þarf að horfast í augu við staðreyndir.
„Það birtist líka í því að hún talar um
sjálfa sig í þriðju persónu þegar hún rifjar
upp gamla tímann,“ segir Ingibjörg og vitnar
í bókina: „Það litla sem ég veit er það sem
ég man sjálf og þá sé ég mig alltaf utan frá,
ég sé fyrir mér stelpuna Ríkeyju, mér finnst
hún ekki vera ég heldur einhver önnur
stelpa.“
Eins og Ingibjörg lýsir því sjálf þá taka
skrifin sinn tíma og hún segist einfaldlega
þurfa þann tíma sem hún tekur sér. „Það er
ekki það að skrifin séu erfið og ég sitji föst
heldur breyti ég mjög miklu þegar ég er að
skrifa. Ég er ekki með með neina fyrirfram
ákveðna hugmynd um söguna þegar ég
byrja, heldur spinnst hún á meðan ég skrifa.
Í þessari bók nota ég atburði sem gerðust,
en fer mjög frjálslega með þá.“
Á kápu Fjallkonunnar kemur fram að út-
gáfuréttur á bókinni hafi verið seldur til
Þýskalands og hún verður þá fjórða skáld-
saga Ingibjargar sem gefin er út á þýsku.
Hún lætur vel af þeirri útgáfu og segist hafa
farið nokkrar ferðir til Þýskalands að lesa
upp úr bókunum, en hún og Ragnar Stef-
ánsson, eiginmaður hennar, hafa haft það
fyrir sið undanfarin ár að dvelja í Berlín yfir
sumartímann. „Þar hef ég myndað ákveðið
tengslanet sem er nauðsynlegt í þessum
bransa og er oft beðin um að lesa upp víða í
Þýskalandi. Það er ótrúlega skemmtilegt, en
ég þyrfti bara að vera betri í þýskunni,“ seg-
ir hún og kímir, „en ég er að vinna í því en
það gengur heldur hægt, en það gengur. Ég
er betri í ár en ég var í fyrra og ég var betri
í fyrra en hitteðfyrra. Framfarirnar mælast
nú í árum en ekki dögum eins og í gamla
daga.“
Hvað útgáfu í öðrum löndum varðar þá er
sitthvað í gangi að sögn Ingibjargar, þó ekki
sé neitt fast í hendi, og hugsanlegt að fram-
undan sé útgáfa á frönsku og norsku. „Það
er mestur áhugi á íslenskum bókmenntum í
Þýskalandi, við erum enn í sviðsljósinu þar
frá því þegar Ísland var í aðalhlutverkinu í
Frankfurt 2011, en þegar búið er að þýða
bók á eitt erlent mál þá verður auðveldara að
vekja áhuga útgefenda á öðrum málsvæðum.“
UNDIR FJALLKONU
Gömul hugmynd verður að bók
Hugmyndin sem varð að Fjallkonunni var fyrsta vísbending þess að Ingibjörg Hjartardóttir vildi verða rithöfundur.
Morgunblaðið/Eva Björk
Í NÝRRI SKÁLDSÖGU INGIBJARGAR
HJARTARDÓTTUR, FJALLKONUNNI,
SEGIR HÚN ÖRLAGASÖGU AÐ
NORÐAN OG HVERNIG MINNIÐ
LEIKUR Á OKKUR, ÞÁ EKKI SÍST ÞEG-
AR VIÐ VILJUM EKKI MUNA.
Árni Matthíasson arnim@mbl.is
* Þegar hún sagði mérfrá þessu og lýsti þvíhvernig hann hefði verið
borinn heim og lagður á
dívan í stofunni hugsaði
ég: einhvern tímann mun
ég skrifa um þetta bók.
Ragnar Jónasson vakti athygli fyrir fyrstu bók sína,Falska nótu, sem segir frá guðfræðingnum Ara Þórsem flækist inn í morðmál. Ari sneri aftur í Snjóblindu,
þá orðinn lögreglumaður á Siglufirði, og síðan aftur og aftur,
en alls eru bækurnar um hann orðnar sex. Í nýrri skáldsögu
Ragnars, Dimmu, er þó söguhetjan önnur, í sess Ara er komin
lögreglukonan Hulda og sögusviðið hefur færst suður.
Ragnar segist hafa verið orðinn eilítið þreyttur á Ara,
hann hafi verið búinn að lifa með honum í sex ár og Ari sé
erfiður í sambúð. „Mér fannst kominn tími til að breyta að-
eins til og svo vildi ég líka gefa Siglufirði smá hvíld. Ég er
þó ekki hættur að skrifa um Ara, er með bók í huga um
hann sem ég skrifa væntanlega á næsta ári eða þarnæsta.“
Hulda Hermannsdóttir, aðalpersóna Dimmu, fær líka að lifa
lengur, ef svo má segja. „Ég hef verið með Huldu í huga í
nokkurn tíma, hef verið að móta persónuna í huganum og er
með aðra bók í smíðum um hana, er reyndar byrjaður á henni,
en sú bók gerist nokkrum árum fyrr en Dimma.“
Í Dimmu fæst Hulda við gamalt mál sem snýr að ungri konu
sem kemur hingað til lands sem flóttamaður og finnst látin í
fjörunni á Vatnsleysuströnd. Hún hefur því nokkuð sterka vís-
un í nútímann og vandamál flóttamanna, en Ragnar segir það
tilviljun. „Flóttamannafléttan í Dimmu var skrifuð löngu áður
en þau mál komust í hámæli og ég var þannig búinn með bók-
ina áður en þessi alda af fréttum gekk yfir okkur. Ég ákvað þó
að breyta bókinni ekki, heldur halda mig við söguþráðinn, enda
eru flóttamennirnir í henni leið til að koma að vangaveltum
mínum um fordóma og það hvernig þeir birtast á Íslandi gagn-
vart flóttamönnum og þeim sem minna mega sín. Það er því
miður satt að það er litið aðeins niður á þessa aðila í kerfinu.“
Eins og fram kemur starfar Ragnar sem lögmaður og að-
spurður hvort hann dreymi um að snúa sér að bókaskrifum
eingöngu segist hann kunna afskaplega vel við sig í lögmanns-
starfinu. „Mér finnst líka frábært að skrifa og auðvitað er það
draumur að einhverju leyti að hafa meiri tíma til þess, en það
er mjög gott að gera hvort tveggja.“
Hulda glímir við gamalt mál
Ragnari Jónassyni finnst frábært að skrifa, vill gjarnan hafa
meiri tíma til þess, en kann því líka vel að vera lögmaður.
Morgunblaðið/Eva Björk
DIMMA HEITIR NÝ GLÆPASAGA EFTIR RAGNAR JÓNASSON, EN ÓLÍKT FYRRI BÓKUM HANS ÞÁ ER
LÖGREGLUMAÐURINN ARI ÞÓR OG SIGLUFJÖRÐUR EKKI Í AÐALHLUTVERKI.
Árni Matthíasson arnim@mbl.is