Morgunblaðið - 27.11.2015, Síða 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 27. NÓVEMBER 2015
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Viðhorfskönnun sem Mjólkursamsal-
an hefur gert meðal bænda bendir til
að mjólkurframleiðsla gæti aukist
um 20 milljónir lítra á næstu árum.
Framleiðslan er nú nokkuð umfram
það sem þörf er á innanlands. For-
stjóri MS telur mikilvægt að halda
framleiðslunni í betra jafnvægi við
innlenda eftirspurn en nú virðist
stefna í.
Um helmingur kúabænda innan
MS hyggst auka framleiðslu sína,
þegar þeir eru spurðir um framtíð-
aráform sín, og hlutfallslega fleiri,
eða 61% þeirra bænda sem leggja inn
í mjólkursamlag Kaupfélags Skag-
firðinga, svara á þá lund. Ekki gefa
allir upp hvað þeir reikna með að
auka mikið en í MjólkurPósti MS er
áætlað að framleiðslan gæti aukist
um 20-25 milljónir lítra á næstu ár-
um. Þá er áætlað að þeir sem hyggj-
ast draga saman framleiðslu muni
minnka framleiðsluna alls um 4 millj-
ónir lítra.
Ari Edwald, forstjóri MS, vekur
athygli á því í grein í fréttabréfinu að
þegar er munur á milli mjólkurfram-
leiðslu og eftirspurnar á innanlands-
markaði. Áætlað er að framleiðslan í
ár verði um 147 milljón lítrar af mjólk
á meðan eftirspurn á fitugrunni er
132 milljón lítrar en á próteingrunni
um 122 milljón lítrar. Munurinn á
milli framleiðslu og innanlandsmark-
aðar eykst væntanlega á næsta ári
því flest bendir til að framleiðslan
fari yfir 150 milljón lítra. Ef áform
um aukningu framleiðslunnar ganga
eftir bætast 20 milljón lítrar við.
Yfirfullur Evrópumarkaður
„Ég er fyrst og fremst að vekja at-
hygli á þeirri staðreynd að til lengdar
og að jafnaði þarf mjólkurframleiðsl-
an að vera í þokkalegu jafnvægi við
innlenda eftirspurn. Framleiðsla um-
fram það sem ekki tekst að ráðstafa á
viðunandi verði mun leiða til tjóns
fyrir bændur og mjólkuriðnaðinn,“
segir Ari í samtali við Morgunblaðið.
Hann segist ekki taka afstöðu til þess
hvernig brugðist verði við þróuninni í
smáatriðum, það er að segja hvernig
meira samræmi í framleiðslu og sölu
verði náð. Að því verkefni vinni aðrir
um þessar mundir. „Í mínum huga
þarf þetta markmið að nást, hvaða
leiðir sem menn fara að því,“ segir
Ari.
Í viðræðum bænda og ríkisins um
nýja búvörusamninga er stefnt að því
að leggja niður kvótakerfi í mjólkur-
framleiðslu á tíu ára samningstíma.
Nokkrir bændur hafa lýst yfir
áhyggjum yfir því að breytingin leiði
til offramleiðslu.
Ari segir að takmarkaðir mögu-
leikar séu á útflutningi mjólkuraf-
urða. Allt fljóti í mjólk á mörkuðum
og heimsmarkaðsverðið hafi lækkað
um helming á skömmum tíma. Hann
segir ekkert í kortunum sem bendi til
þess að markaðurinn sé að rétta sig
við. Útflutningur á skyri til ESB og
Sviss skilar góðu verði en magnið er
takmarkað. Það samsvarar aðeins
um 3 milljónum lítra af undanrennu,
eða 30% af þeirri undanrennu sem
gengur af við framleiðslu á fituríkari
afurðum fyrir innanlandsmarkað.
 Viðhorfskönnun Mjólkursamsölunnar sýnir að kúabændur vilja auka framleiðsluna um 20 milljón
lítra  Forstjóri MS telur mikilvægt að halda framleiðslunni í jafnvægi við eftirspurn innanlands
Mjólkin flýtur úr keröldunum
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Pökkun Mjólkurfernurnar hlykkjast eftir færibandinu í pökkunarstöð MS.
Gríðarlegt magn mjólkur fer í gegnum stöðina á degi hverjum.
„Það er nokkuð langt síðan við átt-
uðum okkur á að við þyrftum að fara
út úr þessu fyrirkomulagi. Þetta er
angi gamalla tíma, enda kortin orðin
nærri 30 ára gömul. Rafræn þjón-
usta er orðin það
mikil,“ segir Skúli
Eggert Þórðar-
son ríkisskatt-
stjóri, en útgáfu
skattkorta verður
hætt um næstu
mánaðamót og
persónuafsláttur
einstaklinga
verður rafrænn.
Fjármálaráð-
herra hefur lagt
fram frumvarp þessa efnis, sam-
kvæmt tillögu frá embætti ríkis-
skattstjóra.
„Þetta þýðir það einfaldlega að
launþegar þurfa ekki lengur að
standa í því að fá kortið afhent og
fara með það á nýjan stað þegar þeir
skipta um vinnu eða breytingar
verða á högum þeirra. Nú verður
persónuafslátturinn rafrænn þar
sem einstaklingar geta nálgast upp-
lýsingar um nýtingu afsláttarins og
sent það áfram ef viðkomandi kjósa
svo. Ef fólk fer til dæmis í fæðingar-
orlof nægir að tilkynna Fæðingaror-
lofssjóði um það og það hættir þá að
taka greiðslu á hinum staðnum. Þá
fylgist ríkisskattstjóri með því að
ekki sé verið að færa persónuafslátt
á tveimur stöðum. Ef það gerist höf-
um við samband við viðkomandi
launþega og eftir atvikum launa-
greiðandann sjálfan. Þetta verður
því allt rafrænt og ekki á að þurfa að
fara með pappír á milli húsa,“ segir
Skúli Eggert.
Hann segir aukið rafrænt eftirlit
eiga að tryggja að ekki eigi sér stað
stór mistök í framkvæmdinni. Í byrj-
un desember stendur embætti ríkis-
skattstjóra fyrir kynningarfundum
með þeim launagreiðendum sem
breytingin snertir mest, t.d. lífeyris-
sjóði, Vinnumálastofnun og fjöl-
menna vinnustaði.
Þá verður kynningarefni útbúið og
sett á vef ríkisskattstjóra. Að sögn
Skúla verður eitt ár gefið í aðlögun
þar til kortin verða endanlega úr
sögunni. bjb@mbl.is
Skattkortin angi
gamalla tíma
Skúli Eggert
Þórðarson
 Frumvarp fjármálaráðherra um rafræn
skattkort gert að tillögu ríkisskattstjóra
Agnes Bragadóttir
agnes@mbl.is
Bjarni Benediktsson, fjármálaráð-
herra, hefur fyrir hönd ríkissjóðs
hafnað tilboði Landeigendafélags
Geysis, um að kaupa allan eign-
arhlut ríkisins innan girðingar á
Geysissvæðinu. Um er að ræða
33,89% svæðisins, þar sem eru hver-
irnir Geysir og Strokkur, auk 80
annarra hvera.
Fram kom í Morgunblaðinu í
októbermánuði, að Landeigenda-
félag Geysis hefði gert ríkinu kaup-
tilboð í hlut þess í september. Garð-
ar Eiríksson, talsmaður
landeigenda, vildi þá ekki gefa upp
hvað landeigendur hefðu boðið í hlut
ríkisins. Hann sagði þá í samtali við
Morgunblaðið að landeigendur
hefðu lengi reynt að leita lausna á
þeim vanda sem verið hefur varð-
andi uppbyggingu á svæðinu.
Tilboð landeigenda var sent fjár-
mála- og efnahagsráðuneytinu, og
afrit voru send atvinnuvega-, for-
sætis- og umhverfisráðuneytinu,
sem öll voru talin eiga hlut að máli.
Óformlegar viðræður
Samkvæmt upplýsingum úr fjár-
málaráðuneytinu, var tilboði land-
eigenda hafnað í síðasta mánuði á
þeim forsendum að ríkið væri ekki
til viðtals um að selja eignarhlut
sinn, heldur vildi ríkið ganga til við-
ræðna við Landeigendafélag Geysis
um að kaupa hlut landeigenda eða
hluta af honum.
Við svo búið skrifuðu landeigend-
ur aftur bréf til stjórnvalda, þar sem
óskað var eftir viðræðum við ríkið
um framtíð Geysissvæðisins.
Óformlegar viðræður stjórnvalda
hafa átt sér stað við landeigendur,
samkvæmt upplýsingum Morgun-
blaðsins og búist er við því að form-
legar viðræður hefjist um kaup rík-
isins á hlut landeigenda öðrum
hvorum megin við áramót.
Engar upplýsingar fengust í gær
um hvers virði eignarhlutur landeig-
enda er talinn. Í október var tals-
maður landeigenda spurður hvort
tilboð þeirra í 33,89% hlut ríkisins
hefði hljóðað upp á tvo til þrjá millj-
arða króna, en hann vildi ekki greina
frá því upp á hvað kauptilboðið
hljóðaði.
Líkt og kunnugt er hafa ríkið og
landeigendur átt í deilum um gjald-
töku af ferðamönnum á Geysis-
svæðinu, sem landeigendur hófu að
innheimta í fyrrasumar. Þeirri deilu
lyktaði með lögbannskröfu fjármála-
ráðuneyisins á innheimtuna. Hér-
aðsdómur Suðurlands dæmdi að
Landeigendafélaginu hefði verið
óheimilt að innheimta gjaldið.
Hæstiréttur staðfesti þann dóm í
haust.
Morgunblaðið/Eggert
Geysissvæðið Hafinn er undirbúningur að viðræðum um kaup ríkisins á hlut landeigenda á svæðinu.
Hafnaði tilboði Land-
eigendafélags Geysis
 Rætt um að ríkið kaupi hlut landeigenda eða hluta hans
Holtagörðum
512 6800
Dalsbraut 1, Akureyri
558 1100
Skeiði 1, Ísafirði
456 4566
BARAEINUSINNIÁÁRI
Í DAG27. NÓVEMBER
OPIÐTIL 22.00
25% afsláttur aföllumvörum*
t.d.
ef v
ara
er
fyr
ir á
jóla
tilb
oð
i.* Gildir ekki ofan á önnur tilboð
Black
Friday