Morgunblaðið - 27.11.2015, Blaðsíða 38

38 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 27. NÓVEMBER 2015
1. Notandi þarf að vera með fulla áskrift og
skráður á mbl.is
2. Það er gert á forsíðu mbl.is, efst í vinstra
horninu (Innskráning · nýskráning)
3. Þú færð Morgunblaðs-appið á App Store og
Play Store
4. Kennitala er skráð sem notandanafn
5. Lykilorð er það sama og á mbl.is
SVONA SKRÁIR ÞÚ ÞIG
Ef þú þarft frekari aðstoð hafðu þá samband
við okkur í síma 569 1100
VIÐBÓT FYRIR ÁSKRIFENDUR
v
Fáðu Moggann þinn hvar sem er og hvenær sem er
Nú fylgir Morgunblaðið í rafrænni útgáfu fyrir spjaldtölvur og snjallsíma
MOGGINN
ÁSKRIFENDUR ATHUGIÐ
*RAFRÆN ÚTGÁFA MORGUNBLAÐSINS, E-MOGGINN, FÆST BÆÐI FYRIR
IPAD OG ANDROID 2.2. OG NÝRRI ÚTGÁFUR.
**GILDIR FYRIR ÞÁ SEM ERU MEÐ FULLA ÁSKRIFT.
*
**
Silja Björk Huldudóttir
silja@mbl.is
„Trójudætur, sem gríska leikskáldið Evripídes
skrifaði fyrir 2400 árum, á ískyggilega mikið erindi
við samtímann, en í verkinu skrifar leikskáldið um
flóttakonur,“ segir Helga Elínborg Jónsdóttir leik-
kona sem stendur fyrir gjörningi í Hörpu sunnu-
daginn 29. nóvember kl. 15.30 sem ber yfirskriftina
„Flóttakonur“.
„Við munum koma siglandi frá Suðurbugt á sjó-
farinu Undínu og leggja að bryggju við Ingólfsgarð
fyrir neðan Hörpu. Þaðan göngum við í fylkingu í
fylgd fána- og kyndilbera inn í Hörpu og flytjum þar
í stiganum í anddyrinu 15 mínútna brot úr Tróju-
dætrum Evripídesar, sem fjallar um eiginkonur,
dætur og mæður á flótta eftir að heimaborg þeirra
Trója, hefur verið lögð í rúst í hernaðarátökum,“
segir Helga og bendir á að skáldið lýsi nístandi
harmi og sálarangist kvennanna eftir að hafa misst
allt, ástvini sína og föðurland. „Leikritið er samið
árið 415 f.Kr. og sú sorglega staðreynd blasir við að
nú 2.400 árum síðar er ástandið í heiminum síst
betra.“ Aðspurð um tilefni gjörningsins nú segir
Helga ætlunina að sýna samúð og samstöðu með
öllum þeim sem neyðast til að flýja heimkynni sín
vegna stríðsátaka, leggja út á opið haf í óvissu og
lífhættu.
„En jafnframt langaði mig að heiðra minningu
listafólksins sem kom að uppfærslu Trójudætra í
Iðnó fyrir tuttugu árum í leikstjórn Ingu Bjarnason
við frumsamda tónlist Leifs Þórainssonar,“ segir
Helga sem fór með hlutverk Andrómökku, en Bríet
Héðinsdóttir lék aðalhlutverk sýningarinnar, He-
kúbu drottningu.
Heiðrar minningu Leifs og Bríetar
„Leifur hefði orðið áttræður í ágúst á síðasta ári
og þá var meiningin að gera eitthvað í minningu
hans, en af því varð ekki. Bríet hefði orðið áttræð í
október sl. og sjálf verð ég sjötug í næsta mánuði.
Þannig að nú fannst mér ekki hægt að bíða lengur
með að heiðra minningu þeirra. Upphaflega stóð til
að flytja gjörninginn í Iðnó, en þegar sú hugmynd
kviknaði að koma siglandi þá var Harpa heppilegri
vettvangur. Í stað þess að halda stóra afmælisveislu
get ég með þessum gjörningi þannig látið gott af
mér leiða.“
Auk Helgu taka þátt í gjörningnum leikkonurnar
Lilja Þórisdóttir, Bryndís Petra Bragadóttir, Guð-
rún Þórðardóttir og Kolbrún Erna Pétursdóttir,
sem allar léku í sýningunni í Iðnó 1995, ásamt leik-
konunum Önnu Kristínu Arngrímsdóttur, Esther
Talíu Casey og Álfrúnu Helgu Örnólfsdóttur, sem
túlka stutt brot úr leikriti Evrípídesar. Þá flytja
þrjár söngkonur tónlist Leifs, þær Björk Jónsdótt-
ir, Signý Sæmundsdóttir og Jóhanna Þórhallsdótt-
ir, sem stjórnaði söngnum í Iðnó forðum, en Kristín
Jóna Þorsteinsdóttir leikur undir á trommu. Lára
Stefánsdóttir sér um kóreógrafíu nú eins og í sýn-
ingunni 1995 og Helga Björnsson hefur umsjón
með búningunum.
Listamennirnir gefa allir vinnu sína. Aðgangur er
ókeypis, en Rauði krossinn tekur á móti söfnunarfé
í anddyri Hörpu. „Við skorum á sem flesta að mæta
og sýna samhug í verki,“ segir Helga að lokum.
Ljósmynd/Kristján Ingi
Samstaða Öflugur hópur kvenna kemur að gjörningnum. Standandi í aftari röð eru frá vinstri: Signý, Björk, Jóhanna, Bryndís Petra, Helga Elínborg,
Anna Kristín, Lilja, Esther Talía Casey og Guðrún. Sitjandi fyrir framan eru frá vinstri: Kristín Jóna, Kolbrún Erna, Álfrún Helga og Ragnheiður Eyja.
„Sýna samhug í verki“
 Fremja gjörning í Hörpu til styrktar flóttafólki  Koma siglandi að tónlistarhúsinu
Ringo Starr
hyggst selja ein-
tak sitt af Hvíta
albúmi Bítlanna
sem merkt er nr.
0000001 á upp-
boði hjá Julien
sem fram fer
3.-5. desember.
Samkvæmt frétt
breska dagblaðs-
ins The Guardian var talið að plat-
an hefði verið í eigu Johns Lennon,
en fjögur fyrstu tölusettu eintökin
voru í eigu Bítlanna. Í ljós hefur
komið að Starr reyndist eigandinn
og hefur geymt það í læstu banka-
hólfi sl. rúm 35 ár. Talið er að ein-
takið fari á 60 þúsund bandaríkja-
dali eða sem samsvarar 8 milljónum
ísl. kr. Fyrir sjö árum seldist eintak
plötunnar sem merkt var nr.
0000005 á 30 þúsund dali.
Starr býður fleiri muni til sölu á
uppboðinu, þar á meðal töluverðan
fjölda af skartgripum, listaverkum,
fötum og hljóðfærum, m.a. Gretsch
Tennessean-gítar sem George
Harrison átti og metinn er á
200.000 dali.
Fyrsta eintak Hvíta
albúmsins á sölu
Ringo Starr
Jesse Hughes, að-
alsöngvari rokk-
sveitarinnar Eag-
les of Death
Metal, segir í við-
tali við Vice að
hann vilji að
sveitin verði sú
fyrsta á svið þeg-
ar tónleikastað-
urinn Bataclan
verður enduropnaður. Sveitin var
hálfnuð með tónleika sína, sem fram
fóru á Bataclan, þegar vígamenn
réðust inn og hófu skothríð á tón-
leikagesti með þeim afleiðingum að
89 manns létu lífið.
„Ég get ekki beðið eftir því að
komast aftur til Parísar og spila.
Vinir okkar mættu til að hlusta á
rokktónlist en létu lífið. Mig langar
að snúa aftur og lifa.“ Allir liðsmenn
sveitarinnar sluppu ómeiddir, en
Hughes lýsir því þegar hann á flótta
sínum mætti einum þriggja árásar-
mannanna. „Ég sá einn byssumann-
inn. Hann sneri sér við og hugðist
miða byssu sinni að mér, en byssu-
hlaupið rakst í dyrakarminn.“
Vill fyrstur á svið
Jesse Hughes
Ritstjórar franska bókmenntatíms-
ritsins LIRE völdu Fiskarnir hafa
enga fætur eftir Jón Kalman Stef-
ánsson bestu erlendu skáldsöguna
sem kom út í Frakklandi á árinu.
Eric Boury þýddi söguna, sem nefn-
ist upp á frönsku D’ailleurs, les pois-
sons n’ont pas de pieds, og hefur hún
hlotið afar lofsamlega umfjöllun í
frönskum dagblöðum og bók-
menntatímaritum. Kunnasta forlag
Frakklands, Gallimard, gefur verk
Jóns Kalmans út þar í landi.
Tilkynnt var við hátíðlega athöfn í
Grand Palais í París í fyrrakvöld
hvaða bækur LIRE verðlaunar að
þessu sinni í hinum ýmsu flokkum
bókmennta. Útgefandi Jóns Kal-
mans hjá Gallimard, Jean Mattern,
las upp þakkarávarp hans og sagði í
samtali við Morgunblaðið að orðum
skáldsins hafi verið afar vel fagnað.
Samkvæmt frétt L’Express
kepptu þrjár bækur um verðlaunin
sem besta erlenda skáldsagan; auk
bókar Jóns Kalmans sem er fyrri
hluti verks sem lýkur með Eitthvað
á stærð við alheiminn, sem kom ný-
verið út á íslensku, voru það L’Imp-
osteur eftir Javier Cercas og Am-
ericanah eftir Chimamanda Ngozi
Adichie.
Skáldverk ársins í Frakklandi var
valin umtöluð saga alsírska höfund-
arins Boulam Sansal, 2084. Hún hef-
ur undirtitilinn Endir heimsins og er
í henni dregin upp dökk mynd af
framtíðinni þar sem grimm alræð-
isstjórn kúgar Frakka.
Þá voru veitt verðlaun fyrir bestu
skáldsögu ársins á frönsku og varð
fyrir valinu Vernon Subutex eftir
Virginie Despentes. Hún var valin
framyfir Boussole eftir Mathias En-
ard og La Septième Fonction du
langage eftir Laurent Binet.
Skáldsaga Eiríks Arnar Norð-
dalh, Illska, var ein af þremur sem
komu til greina í flokkunum „Erlend
uppgötvun ársins“ en fyrir valinu
varð bókin L’Oiseau du Bon Dieu
eftir James McBride.
Meðal annarra verðlauna sem
LIRE veitti má nefna að Et tu n’es
pas revenu eftir Marceline Loridan-
Ivens var valin ævisaga ársins, besta
heimspekiritið var valið Cosmos :
une ontologie matérialiste eftir Mic-
hel Onfray, Berezina eftir Sylvain
Tesson var besta ferðasagan og Le
Brasier eftir Nicolas Chaudun sagn-
fræðirit ársins.
„Fiskar“ Jóns Kal-
mans sú besta þýdda
Boulam
Sansal
Jón Kalman
Stefánsson