Morgunblaðið - 27.11.2015, Side 14

14 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 27. NÓVEMBER 2015
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Þrátt fyrir að aðstæður á heims-
markaði séu nú óhagstæðar fyrir út-
flutning á sauðfjárafurðum eru slát-
urleyfishafar að vinna að ýmsum
verkefnum sem þeir telja áhugaverð
í framtíðinni. „Það eru teikn á lofti
um viðsnúning og ég er nokkuð
bjartsýnn fyrir komandi ár,“ segir
Ágúst Andrésson, forstöðumaður
kjötafurðastöðvar Kaupfélags Skag-
firðinga. „Ég lít á þetta sem tíma-
bundna erfiðleika,“ segir Steinþór
Skúlason, forstjóri Sláturfélags Suð-
urlands.
Sölutregða og verðlækkun er á
nokkrum mörkuðum sem hafa verið
mikilvægir fyrir íslenska útflytjend-
ur síðustu árin. Þannig hrundi Asíu-
markaður. Til Hong Kong hafa síð-
ustu ár verið fluttar ýmsar auka-
afurðir sem falla til í sláturtíðinni og
einnig lambaslög og lambahálsar á
góðu verði. Lokast hefur að mestu
fyrir þann markað. Ágúst segir að
það stafi af því að kaupendurnir hafi
ekki getað komið vörunni inn á sín
markaðssvæði vegna herts eftirlits
opinberra aðila.
Talið er að stór hluti af þessum af-
urðum hafi farið á markað í Kína.
Ágúst og Steinþór segja að veruleg
tækifæri felist í því að koma vörunni
beint á þann markað á grundvelli frí-
verslunarsamnings Íslands og Kína.
Landbúnaðarkafli þess samnings
hefur ekki verið virkjaður en Ágúst
vonast til að það verði fyrir næstu
sláturtíð. Þessar vörur fara í staðinn
í gæludýrafóður, minkafóður og
kjötmjöl. Eitthvað hefur farið á
markað í Bretlandi.
30% verðlækkun í Bretlandi
Á Bretlandsmarkaði hefur orðið
allt að 30% verðlækkun á kindakjöti
og að hluta til á meginlandi Evrópu.
Ágúst segir að meira framboð af
kjöti og harðari samkeppni sé
ástæðan. Meira kjöt berist frá Nýja-
Sjálandi og Ástralíu vegna erfiðleika
á Asíumarkaði. Hann segir að í Bret-
landi hafi verið ágætis markaður
fyrir ódýrari hluta kindanna og tek-
ist hafi að selja svolítið þangað í ár,
en á lækkuðu verði.
Sala hefur aukist á Spánarmark-
aði eftir að hann lokaðist alveg fyrir
þremur árum. Ágúst vonast til að
þangað fari rúmlega 400 tonn í ár
sem er 100 tonnum meira en í fyrra.
Steinþór segir að tekist hafi að fá
hliðstætt verð og áður fyrir lamba-
bóga á Spáni. Hins vegar hefur
lækkun á gengi evrunnar rýrt verð-
mæti útflutnings til Spánar og meg-
inlands Evrópu.
Sömu sögu er að segja um Nor-
egsmarkað. Útflutningskvótinn
þangað er 600 tonn og er hann ávallt
nýttur. Veiking norsku krónunnar
lækkar það verð sem útflytjendur fá,
í íslenskum krónum reiknað.
Útflutningur Sláturhúss KVH á
Hvammstanga á fersku íslensku
lambakjöti til Bandaríkjanna var
meiri í sláturtíðinni í ár en áður.
Þangað fóru um 200 tonn, að sögn
Ágústs, sem er 50-60 tonnum meira
en í fyrra og heldur meira en 2013
þegar útflutningurinn nam 190 tonn-
um. Útflutningurinn gekk mjög vel.
Ágúst bindur miklar vonir við
Rússlandsmarkað þrátt fyrir tíma-
bundna erfiðleika. KS á hlut í mark-
aðsfyrirtæki í St. Pétursborg, Ice-
corpo. Ágúst segir að það hafi valdið
vandræðum hve fá sláturhús eru
með leyfi til að slátra fyrir Rúss-
landsmarkað. Icecorpo hefur keypt
kjöt frá Húsavík og Blönduósi til að
halda við markaðnum en Ágúst von-
ast til að kjötafurðastöð KS fái
vinnsluleyfi á næstunni og þá verði
hægt að þróa verkefnið áfram og
auka útflutning. „Við erum að festa
þetta fyrirtæki og vörur í sessi. Það
lofar mjög góðu,“ segir Ágúst. Kjöt-
ið fer í dýrari matvöruverslanir og
veitingastaði og í flugeldhús.
Tímabundnir erfiðleikar
Steinþór Skúlason segir að Slát-
urfélagið hafi ákveðið í einhverjum
tilvikum að bíða með kjöt í birgðum,
í stað þess að taka verðlækkun, í von
um að verð hækki aftur. „Ég lít á
þetta sem tímabundna erfiðleika.
Við bíðum eftir að fá leyfi til að selja
afurðir beint til Kína. Það lofar mjög
góðu. Þá teljum við að lokun Rúss-
landsmarkaðar sé tímabundin,“ seg-
ir Steinþór.
Ágúst segir að þrátt fyrir ytri erf-
iðleika sé ágætur útflutningur og
unnið að verkefnum sem séu áhuga-
verð til lengri tíma litið og geti skilað
góðu. Árið í fyrra var erfitt fyrir af-
urðastöðvar, að hans sögn, og ekki
útlit fyrir að árið í ár verði betra.
Hann er hins vegar bjartsýnn á
framtíðina. „Það skiptir miklu máli
að virkja fríverslunarsamning Ís-
lands og Kína, að fá leyfi fyrir fleiri
til að framleiða fyrir Rússland og
lönd Austur-Evrópu og auka magnið
á Bandaríkin. Það gæti skilað okkur
betra búi,“ segir Ágúst.
Erfiðleikar á kjötmörkuðum
 Asíumarkaður nánast lokaður fyrir sauðfjárafurðir  Verðlækkun í Bretlandi og meginlandi
Evrópu  Metútflutningur á fersku kjöti til Bandaríkjanna  Vaxandi markaður í Rússlandi
Morgunblaðið/RAX
Kjötvinnsla Mikið af kjötinu er unnið í sláturtíðinni en hluti er frystur í heilum skrokkum. Stór hluti af útflutn-
ingnum er í frosnum skrokkum. Það sem fer til Bandaríkjanna er þó ferskt og eitthvað fer niðurhlutað til Evrópu.
Áætlað er að 450-500 þúsund
óseldar gærur séu nú til í land-
inu. Það slagar upp í allar gærur
sem falla til við slátrun á einu ári.
Gærumarkaðurinn er sveiflu-
kenndur. Ágúst Andrésson, for-
stöðumaður kjötafurðastöðvar
KS, segir að hann sé nú í öldu-
dalnum, verð lágt og nánast eng-
in sala. KS hefur náð að selja
svolítið af gærum í haust, að-
allega til Póllands þar sem þær
eru notaðar við skrautgærufram-
leiðslu. Það eru aðallega mislitar
gærur en einnig eitthvað af hvít-
um.
Enn eru um 100 þúsund gærur
óseldar í landinu frá sláturtíðinni
í fyrra. Við bætast 550 þúsund
gærur úr sláturtíðinni í haust.
Áætlar Ágúst að búið sé að selja
um 150 þúsund þeirra þannig að
450 til 500 þúsund gærur séu
líklega óseldar.
Hátt í 500 þús. gærur óseldar
NIÐURSVEIFLA Á GÆRUMARKAÐNUM
Strætó býður nú upp á þá nýjung að kaupa áskrift að
strætókorti í gegnum Strætó-appið. Hægt er að kaupa
mánaðarkort eða skrá sig í áskrift og fá þá þriðja
hvern mánuð frían. Áskriftin og mánaðarkort gilda á
höfuðborgarsvæðinu og kosta 10.900 kr á mánuði.
Eitt ár er síðan að byrjað var að selja farmiða í
gegnum appið og hafa viðtökur farið fram úr björt-
ustu vonum, segir í tilkynningu frá Strætó. Á þessu
eina ári hafa selst um 250 þúsund miðar í gegnum app-
ið. Á næstunni er ætlunin að bjóða fleiri áskriftarleiðir
til sölu, t.d. nemakort og samgöngukort.
Selst hafa 250 þúsund miðar með appinu
Skinney-Þinganes á Höfn hefur
selt hlut sinn í niðurverksmiðjunni
Ajtel Iceland. Kaupandi er með-
eigandi Skinneyjar-Þinganess,
pólska matvælafyrirtækið Ajtel,
sem verður eini eigandi verksmiðj-
unnar á Höfn. Samhliða var gerð-
ur samningur um hráefni til nið-
ursuðunnar frá Skinney-Þinganesi.
Að auki fær verksmiðjan hráefni
frá Síldarvinnslunni og fleiri aðil-
um.
Nýr stjórnarformaður Ajtel Ice-
land er Sævar Þór Jónsson lög-
maður en framkvæmdastjóri verð-
ur áfram Jón Áki Bjarnason.
Niðursuðuverksmiðjan Ajtel
Iceland tók til starfa á Höfn í jan-
úar 2011 og hefur Jón Áki verið
framkvæmdastjóri síðastliðin tvö
ár. Að jafnaði starfa 12 manns við
niðursuðuna en fjölgar í 16 í ver-
tíðarlotum. Verksmiðjan framleiðir
6 milljónir dósa á ári, en áform eru
um að efla starfsemina og auka
framleiðsluna í 10 milljónir dósa.
Ajtel Iceland sýður einkum nið-
ur þorskalifur en að auki hefur
fyrirtækið unnið að vöruþróun á
öðrum innmat til niðursuðu, þar á
meðal hrognum og svilum.
„Pólska matvælafyrirtækið Ajtel
hóf samstarf við Skinney-Þinganes
um niðursuðuverksmiðjuna árið
2010 og lét gjaldeyrishömlur ekki
hindra sig. Ajtel kom með þekk-
ingu, tækjabúnað og markaðinn,
meðan Skinney-Þinganes sá um
húsnæði og hráefni. Verksmiðjan
var komin í fullan rekstur í janúar
2011,“ segir í tilkynningu.
Jón Áki segir í tilkynningunni
að reksturinn hafi gengið vel og
menn horfi björtum augum til
framtíðar þó ákveðin sölutregða
hafi verið í Rússlandi og Úkraínu.
Opið er fyrir sölu til Rússlands en
kaupendur þar eiga í vandræðum
með að afla sér gjaldeyris. Hann
telur að markaðurinn nái jafnvægi
strax á næsta ári, þannig að fram-
boð og eftirspurn haldist í hendur.
Stærsti hluti dósanna sem Ajtel
Iceland framleiðir er merktur fyrir
mismunandi markaði. Hluti fram-
leiðslunnar er seldur í nýrri vöru-
línu Ajtel sem kallast MyFood. Aj-
tel er umsvifamikið
matvælafyrirtæki sem m.a. selur
lax til Ikea um alla Evrópu. Um
90% sölunnar er utan Póllands og
fást vörur Ajtel til að mynda í
stórverslunum Aldi og Carrefour.
Aukinn kraftur settur í niður-
suðu á lifur hjá Ajtel Iceland
 Pólskt fyrirtæki hefur keypt hlut Skinneyjar-Þinganess
Verksmiðjan Jón Áki Bjarnason framkvæmdastjóri ásamt starfsmönnum.
Iðnaðareiningar
í miklu úrvali
Funahöfða 7, 110 Reykjavík, s. 577 6666