Morgunblaðið - Sunnudagur - 29.11.2015, Blaðsíða 14

Heilsa og
hreyfing
Fæðingaróskalisti
Ljósmynd/Kristinn Ingvarsson
*Á heilsanokkar.is er bent á hvernig verðandiforeldrar geta undirbúið fæðingu með því aðskrifa lista. Gott er að setja niður á blaðhvernig þú vilt hafa fæðinguna en slíkt geturverið mjög gagnlegt fyrir ljósmóðurina.Reyndu að hafa listann stuttan og hnitmið-aðan og hafðu hann frekar á jákvæðum nót-
um en neikvæðum. Þótt fæðingin fari ekki
eftir bókinni er gott að hafa slíkan lista.
O
fnæmi fyrir ákveðinni fæðu-
tegund hrjáir 4% fullorðinna
og 4-6% barna samkvæmt
könnun frá Centers for
Disease Control and Prevention í Banda-
ríkjunum. Áhrif fæðuofnæmis eru algeng-
ust hjá börnum en ofnæmi getur mynd-
ast hvenær sem er á lífsleiðinni og
jafnvel er hægt að fá skyndilega ofnæmi
fyrir fæðu sem þú hefur borðað alla ævi.
Getur verið lífshættulegt
Ónæmiskerfi líkamans vinnur gegn sýk-
ingum og öðru sem setur líkamann í
hættu. Ofnæmisviðbrögð við fæðu kemur
fram þegar ónæmiskerfið bregst við fæð-
unni sem hættu. Fæðuofnæmi virðist vera
ættgengt en ómögulegt virðist vera að
spá fyrir hvort barn muni erfa ofnæmið
frá foreldri.
Einkennin geta verið allt frá mildum
áhrifum í að vera mjög alvarleg. Fólk
sem fær mild viðbrögð við ákveðinni
fæðutegund einu sinni, gæti jafnvel fengið
mun alvarlegri einkenni í næsta skipti.
Alvarlegasta tegund fæðuofnæmis kallast
bráðaofnæmi og getur verið lífshættulegt.
Fólk á erfitt með andardrátt, blóðþrýst-
ingur fellur og hjartsláttur breytist. Þessi
viðbrögð geta komið fram mínútum eftir
að fæðunnar hefur verið neytt og skiptir
þá máli að bregðast skjótt við með
adrenalínsprautu.
Átta tegundir algengastar
Hægt er að vera með ofnæmi fyrir ýmiss
konar fæðutegundum en átta tegundir
eru orsök 90% af öllum ofnæmisvið-
brögðum. Það eru egg, mjólk, hnetur,
trjáhnetur, fiskur, skelfiskur, hveiti og
soja.
Vissar frætegundir eru einnig á lista
yfir algenga fæðu sem valdið getur of-
næmi, eins og sesamfræ og sinnepsfræ.
Ofnæmið sést gjarnan á húðinni í formi
útbrota en einnig er algengt að fá kvið-
verki. Hósti, bólgin tunga og háls, veikur
púls og fölur eða bláleitur litarháttur eru
önnur einkenni.
Margir misskilja hugtakið
Mjög margir telja sig vera með fæðuof-
næmi þó að slíkt sé ekki tilfellið. Næst-
um þriðjungur Bandaríkjamanna telur sig
vera með fæðuofnæmi, samkvæmt nýrri
rannsókn sem birt var í The Journal of
the American Medical Association, þrátt
fyrir að einungis í kringum 4-5% séu
raunverulega með ofnæmi. Sérfræðingar
telja að fólk ofnoti orðið fæðuofnæmi því
það viti ekki nákvæmlega hvað felist í
hugtakinu. Þannig tengja margir saman
að líða illa af vissri fæðutegund við það
að vera með ofnæmi og veldur það rugl-
ingi. Fólk hættir þá að borða þá fæðu-
tegund og er að missa af bragðgóðum
mat, og í sumum tilfellum að tapa af
mikilvægum næringarefnum. Þannig er
ekki endilega samasemmerki á milli þess
að líða illa vegna neyslu á ákveðinni
fæðutegund og að vera með ofnæmi fyrir
henni.
Getty Images/iStockphoto
5% FÓLKS MEÐ FÆÐUOFNÆMI
Ofmetið fæðuofnæmi
UM ÞRIÐJUNGUR BANDARÍKJA-
MANNA TELUR SIG VERA MEÐ
FÆÐUOFNÆMI ÞÓ AÐEINS UM 5%
FÓLKS SÉU MEÐ ÞAÐ Í RAUN. FÓLK
FER OFT Á MIS VIÐ GÓÐAN OG
NÆRINGARRÍKAN MAT AF ÞEIM
SÖKUM. RAUNVERULEGT OFNÆMI
ER HVIMLEITT OG Í SUMUM TIL-
FELLUM LÍFSHÆTTULEGT.
Ásdís Ásgeirsdóttir asdis@mbl.is
Komdu í heimsókn
–og uppfylltu drauma þína um betri hvíld LÚR Hlíðasmára 1 201 Kópavogi Sími 554 6969 lur@lur.is www.lur.is
Láttu þér líða vel um jólin
Ein góð nótt getur breytt lífinu...
Belgísk gæði og hönnun frá Henson Design.
Þetta eru rúm sem allir verða að prófa að leggjast upp í og finna velíðan og slökun.
Rúmin eru fáanleg í mörgum stærðum og útfærslum. Margir litir íboði. Sjá nánar á www.Lur.is