Morgunblaðið - Sunnudagur - 29.11.2015, Blaðsíða 41

rekstrinum við. Og þá þurfa menn að skoða,
hvar er hægt að hagræða? Varðandi RÚV, þá
fer mjög mikið fjármagn í húsnæði, í dreifi-
kerfið og aðra svona þætti sem bitna þá á
rekstrinum. Ríkisendurskoðun hefur bent á að
stofnunin eigi að vera samanburðarhæf í
framleiðni og svo þarf að spara í útgjöldum.
Þetta er það sem allir fjölmiðlar eru að glíma
við í dag. Þeir þurfa að glíma við breytt um-
hverfi þar sem að samkeppni er við netið og
fleira og þá þarf að reyna að fá meira út úr
hverjum manni,“ segir hann.
Hefði mátt spara 4 milljarða
Eyþór segir að þau hafi ekki komið með til-
lögur í skýrslunni en ljóst er að fasteignin er
metin á 4,2 milljarða og hana mætti selja.
„Samkvæmt RÚV væri hægt að vera með
starfsemina í mun færri fermetrum, þannig
það hlýtur að vera eitthvað sem stjórn RÚV
skoðar af alvöru,“ segir hann og telur mark-
aðinn góðan núna til að selja. Einnig er bent
á í skýrslunni að ákveðin mistök hafi verið
gerð í dreifingarmálum og er þá átt við samn-
ing við Vodafone um dreifinguna. Talið er að
hægt hefði verið að ljósleiða landið fyrir sömu
upphæð og samningurinn hljóðar upp á. „Já,
það er hægt að deila um dreifinguna, hversu
mikil hún á að vera og hvaða tækni á að nota.
En það sem er óumdeilanlegt er það að RÚV
sagði eiganda sínum að þetta myndi ekki
valda viðbótarkostnaði, en þetta er viðbótar-
kostnaður upp á 4 milljarða eða meira. Þetta
er til fimmtán ára, þannig þetta eru svona
200-300 milljónir á ári í viðbótarkostnað á
næstu fimmtán árum,“ segir Eyþór og telur
að með öðrum dreifingarleiðum hefði mátt
spara þetta fé.
„En það er búið að gera þennan samning
þannig það er erfitt að komast út úr honum
en þetta er dæmi um ákvörðun sem er tekin
hjá hinu opinbera sem er í raun og veru
skuldsetning framtíðarinnar. Ég held að menn
hafi viljað fara svipaða leið og hafði verið far-
in annars staðar en aðstæður á Íslandi eru
kannski aðrar en í öðrum löndum. Þetta er
dreifbýlasta landið í Evrópu og líka netvædd-
asta land Evrópu og það hefði kannski verið
hægt að stíga stærri skref inn í framtíðina.
En við birtum ekki tillögur, þetta er eingöngu
greining, en menntamálaráðherra hefur sagt
að þessi skýrsla sé góður grunnur. En því
miður fór umræðan oft út og suður og menn
fara í þessar títtnefndu skotgrafir,“ segir
hann. „Ef menn vilja ekki ræða innihaldið
þykir oft þægilegra að ræða manninn í stað-
inn,“ segir hann. „Staðreyndin er samt sú að
þeir sem neita að horfast í augu við vanda-
málin, geta aldrei leyst þau. Það er vandi hjá
öllum fjölmiðlum en ekki síst hjá ríkisfjöl-
miðlum. Ef að markmiðið er að efla innlenda
dagskrágerð, standa vörð um tunguna og ná
til ungs fólks þá verði menn að horfa á vanda-
málin. Ef menn ætla að ná árangri í að takast
á við framtíðina þá verða þeir að viðurkenna
það sem er að, þetta er eins og þegar maður
fer til læknis, þá verður hann að fá að heyra
vondu fréttirnar. Og það þýðir ekkert að
skamma lækninn.“
Stöndum 100% við skýrsluna
Eftir að skýrslan birtist sendi RÚV tilkynn-
ingu til Kauphallarinnar þar sem sagði m.a.
að samkvæmt lögum um verðbréfaviðskipti
hefði þremenningunum verið óheimilt að birta
upplýsingar sem vörðuðu rekstraráætlanir fé-
lagsins. Eyþór segir af og frá að lögbrot hafi
verið framið. „Það var ekki mikið samræmi á
milli tilkynninga frá þeim. Á fimmtudegi var
sagt að skýrslan sýndi að það þyrfti að lækka
skuldir og hækka útvarpsgjöldin. En á föstu-
degi var sagt að RÚV hefði aldrei sett fram
slíkar kröfur. Þannig að ef maður les þessar
tilkynningar saman virðast þær ekki vera frá
sömu stofnuninni. Svo kom þriðja tilkynningin
strax eftir helgina, þá bað starfsmannafélagið
um frið. En mánuði áður hafði RÚV sérstak-
lega kallað eftir samtali við þjóðina, farið
hringferð um landið og auglýst á strætó-
skýlum. Ef við horfum á þetta í samhengi er
óljóst hvað RÚV vill. Varðandi rangfærslur,
þá höfum við ekki geta fundið neinar stað-
festar villur í skýrslunni þannig að við stönd-
um við hana, 100%,“ segir hann. „Enda var
farið yfir þetta í fimm vikur af starfsmönnum
RÚV áður en hún var birt.“
Rekstrarvandi og tilvistarvandamál
„Kjarni málsins er að miðað við þá tekju-
stofna sem RÚV hefur í dag, þá þarf eitthvað
að gera. Það er bara stóra málið. Það er
vandi. Það er ekki samræmi á milli tekna og
gjalda. RÚV vildi ekki að við birtum áætlun
fyrir 2016 kannski vegna þess að það voru
væntingar um tekjur. Þetta er peningahliðin.
Svo er það tilvistarlega vandamálið. Áhorf á
hefðbundna sjónvarpsdagskrá er að minnka
hjá ungu fólki. Í litlu landi þar sem er lítið út-
breitt tungumál, þá hlýtur það að vera for-
gangsmál að ná sem best til unga fólksins.
RÚV er að stíga skref varðandi Krakkarúv
með barnaefni, en þessi hefðbundna dagskrá
er á undanhaldi, ekki bara hér heldur alls
staðar og þá þarf stofnunin að bregðast við og
þarf að gera sér góða grein fyrir hvað þessi
breyting þýðir. Eins og með snúrusímann,
hann hvarf á endandum fyrir farsímanum.
Tæknibreytingar hafa í för með sér grundvall-
arbreytingar á hegðun. Það er tilvistarspurn-
ing og það er held ég eitthvað sem þarf að
ræða,“ segir hann.
Það þarf að endurskoða tilganginn
„Ef ríkið vill styðja menninguna og tunguna,
þá þurfa að vera skýr markmið og helst ein-
hver mælanleg viðmið, það þarf að ná árangri.
Við sjáum að listir almennt eru útflutnings-
vara, tónlist, bókmenntir, leiklist og kvik-
myndir en við höfum ekki náð að flytja út
sjónvarpsþætti. Ef við ætlum að setja inn
marga milljarða á ári eins og við gerum í rík-
isrekstur á fjölmiðli, þá væri hollt að endur-
skoða tilganginn. Er öryggishlutverkið það
sama eins og það var þegar langbylgjan var
boðleiðin? Er verið að forgangsraða miðað við
það framboð sem er í gangi? Það eru svona
spurningar. En það er ekki mitt að ákveða
það, það er annarra. En maður sér alveg að
heimurinn er að breytast,“ segir hann.
Sannleikurinn fer illa í marga
Varðandi gagnrýnina þá átti Eyþór von á ein-
hverju umtali. „Ég sagði nú í gríni áður en að
skýrslan kom út að ég þyrfti að panta far fyr-
ir fjölskylduna aðra leið til Ástralíu ef ég tæki
þetta að mér. Ég vissi alveg að þetta færi í
ákveðnar skotgrafir. Og sérstaklega ef við
segðum nú allan sannleikann, þá myndi þetta
örugglega fara illa í marga. En auðvitað er
fólk líka hrætt, það hafa margir hagsmuni af
því að hafa RÚV eins og það er og fólk óttast
oft breytingar. En eins og ég nefndi áðan er
hægt að lækka kostnað án þess að skerða
þjónustu verulega. Þegar eitt fer þá kemur
annað. Ég held að tónlistarmenn og aðrir
þurfi ekki að óttast breytingar. Ég held að
breytingar séu yfirleitt til góðs. Þó að fólki
þykir vænt um RÚV þá þarf það ekki að vera
hrætt við framtíðina. Það væri gott að fá fleiri
úttektir um fleiri stofnanir. Ríkisreksturinn er
þess eðlis að hann á að þola mikla skoðun.
Meira upp á yfirborðið. Opinbert hlutafélag á
að vera með upplýsingar uppi á borði, og það
opinberar. Annars á það ekki að heita ohf.
Það þarf að horfast í augu við þau vandamál
og þær áskoranir sem RÚV þarf að glíma við.
Þetta er ekkert búið. Skýrslan er ekki vand-
inn, skýrslan er greining. Vandinn er ennþá
og hann þarf að leysa.“
Morgunblaðið/Ásdís
Todmobile var ein frægasta hljómsveit landins á tíunda áratugnum en hana skipuðu þá Andrea
Gylfadóttir, Eyþór Arnalds og Þorvaldur Bjarni Þorvaldsson.
Morgunblaðið/Jim Smart
* Ég sagði nú í gríniáður en að skýrslankom út að ég þyrfti að
panta far fyrir fjölskyld-
una aðra leið til Ástralíu
ef ég tæki þetta að mér.
Ég vissi alveg að þetta
færi í ákveðnar skotgrafir.
29.11. 2015 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 41