Náttúrufræðingurinn - 2014, Blaðsíða 26

Náttúrufræðingurinn
26
Þakkir
Kristín Sverrisdóttir vann að söfnun og skráningu gróðurelda í gagnagrunn
þann sem notaður var til bráðabirgða. Mannvirkjastofnun og slökkviliði
Borgarbyggðar er þakkað gott samstarf og aðgangur að gögnum úr gagna-
grunnum þeirra. Skorradalshreppur styrkti verkefnið með fjármagni sem
fékkst frá Alþingi. Á árunum 2008–2013 fékkst styrkur sem m.a. var varið
til að gera fyrstu drög að hættumati, sem Þröstur Þorsteinsson vann. Undir
stjórn Þrastar Þorsteinssonar og með stuðningi Brunamálastofnunar voru
einnig unnin drög að viðbragðsáætlun á árinu 2010. Sú vinna varð uppi-
staðan í drögum að viðbragðsáætlun vegna gróðurelda í Skorradal sem
finna má á vef Almannavarna RLS frá apríl 2013.
Heimildir
1. Bryant, B. & Westerling, A. 2009. Potential effects of climate change on
residential wildfire risk in California. California Climate Change Center,
California Energy Commission, Sacramento CEC-500-2009-048-D. 30 bls.
2. Konovalov, I.B., Beekmann, M., Kuznetsova, I.N., Yurova, A. & Zvy-
agintsev, A.M. 2011. Atmospheric impacts of the 2010 Russian wildfires:
integrating modelling and measurements of an extreme air pollution
episode in the Moscow region. Atmospheric Chemistry and Physics 11.
10031–10056.
3. Slezak, M. 2013. Australian inferno previews fire-prone future. New
Scientist 2900. 12.
4. Pitman, A.J., Narisma, G.T. & McAneney, J. 2007. The impact of climate
change on the risk of forest and grassland fires in Australia. Climatic
Change 84. 383–401. DOI: 10.1007/s10584-007-9243-6.
5. Náttúrufræðistofnun Íslands 2011. Gervitungl greina verulega aukn-
ingu gróðurs á Íslandi. Náttúrufræðistofnun Íslands. http://www.ni.is/
frettir/nr/13534 (skoðað 26.5.2011).
6. Slökkvilið Borgarbyggðar 2008. Brunavarnaáætlun Borgarbyggðar,
Skorradalshrepps og Eyja- og Miklaholtshrepps. http://www.borgar-
byggd.is/Files/Skra_0035357.pdf
7. Borgþór Magnússon, Guðmundur Guðjónsson, Þröstur Þorsteinsson &
Bjarni K. Þorsteinsson 2007. Framvinda Mýraelda 2006 og landið sem
brann. Fræðaþing landbúnaðarins 2007. 319–331.
8. Náttúrustofa Vestfjarða 2012. Ársskýrsla 2012. NV nr. 20–12.
9. Þröstur Þorsteinsson, Borgþór Magnússon & Guðmundur Guðmunds-
son 2008. Sinueldarnir miklu á Mýrum 2006. Náttúrufræðingurinn 76.
109–119.
10. IPCC 2013. Summary for Policymakers. Bls. 3–29 í: Climate Change
2013. The Physical Science Basis. Contribution of Working Group I to
the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate
Change (ritstj. Stocker, T.F., Qin, D., Plattner, G.-K.,Tignor, M., Allen, S.K.,
Boschung, J., Nauels, A., Xia, Y., Bex, V. & Midgley, P.M.). Cambridge
University Press, Cambridge, United Kingdom and New York, NY, USA.
11. Brunamálaskólinn 2009. Gróðureldar. Brunabót. Brunamálastofnun,
Reykjavík. 102 bls.
12. Járngerður Grétarsdóttir & Jón Guðmundsson 2007. Skammtímaáhrif
sinubruna á Mýrum 2006 á gróðurfar og uppskeru. Fræðaþing land-
búnaðarins 2007. 332–340.
13. Pearson, R.G., Phillips, S.J., Loranty, M.M., Beck, P.S.A., Damoulas, T.,
Knight, S.J. & Goetz, S.J. 2013. Shifts in Arctic vegetation and associated
feedbacks under climate change. Nature Climate Change 3. 673–677.
DOI: 10.1038/nclimate1858
14. Ríkislögreglustjóri 2000. Bálkestir og brennur : Leiðbeiningar um
vinnutilhögun og leyfisveitingar. http://www.mannvirkjastofnun.
is/library/Skrar/Byggingarsvid/Leidbeiningarblod/balkestir_og_
brennur_8-12-00.pdf
15. Ríkislögreglustjóri 2013. Viðbragðsáætlun vegna gróðurelda í Skorradal.
Almannavarnir RLS. http://www.almannavarnir.is/upload/files/eldar_
skorradalur_drog_0_12_03042013.pdf
um höfundinn
Þröstur Þorsteinsson lauk B.Sc.-prófi í jarðeðlisfræði frá
Háskóla Íslands 1995 og Ph.D.-gráðu frá háskólanum
í Washington (Seattle) árið 2000. Hann er nú dósent
í umhverfis- og auðlindafræði og sérfræðingur við
Jarðvísindastofnun Háskóla Íslands.
Póst- og netfang höfundar/Author’s address
Þröstur Þorsteinsson
Jarðvísindastofnun Háskólans
Öskju, Sturlugötu 7
IS-101 Reykjavík
throsturth@hi.is
Summary
Seasonality of wildfires in Iceland
Data on wildfires was collected from
news databases, and for the period
2003–2010 we had data from the
Iceland Construction Authority, which
contains the activity of all fire depart-
ments in Iceland. Most of the fires are
small; however, there were ten wildfi-
res larger than 1 hectare in the period
2007–2013, including six larger than 10
hectares. Most of the fires are due to
ignition, deliberate or accidental. There
is a clear seasonal signal in the occur-
rence of wildfires in Iceland using data
from 1943–2012. Most often they occur
in spring, with 29% of each year wildfi-
res occurring in May, followed by 28%
in April and 13% in March. There is
also a clear New Year’s Eve signal in
January (6% of the wildfires). The data
is not detailed enough to allow estima-
tion of changes in frequency or occur-
rence between months, since prior to
2002/3 there was no centralized reg-
istration of wildfires. However, one can
infer that wildfire during the summer
months is a relatively recent develop-
ment. This fits well with increased bio-
mass due to global warming, denser
summerhouse populations, and less
grazing. This also exemplifies the need
for action in developing risk assess-
ments and including wildfires in
planning.