Morgunblaðið - 15.12.2016, Blaðsíða 52

52 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 15. DESEMBER 2016
LAUGAVEGI 24 - 101 REYKJAVÍK
SÍMI: 552 0800
SKIPAGÖTU 7 - 600 AKUREYRI
SÍMI: 462 4646
Pilot
síðan 1937
www.gjofsemgefur.is
P
IP
A
R
\T
B
W
A
•
S
ÍA
•
102985
Gjaldeyrisinnstreymi
vegna ferðamanna var
helsti bjargvættur okkar
úr kreppunni. Nú er
hætta á að þetta mikla
innstreymi sé að valda
ofrisi íslensku krónunnar
með tilheyrandi vanda-
málum. Lausnin gæti fal-
ist í því að setja upp Auð-
lindasjóð Íslands sem
ávaxtaður væri í erlend-
um eignum með líkum
hætti og Olíusjóður Noregs. Slíkur
sjóður gæti slegið á þenslu, minnkað
sveiflur krónunnar, dregið úr óvissu,
viðhaldið samkeppnistöðu atvinnu-
lífsins og skapað okkur erlendan
varasjóð. Slíkar hugmyndir hafa
verið viðraðar fyrr á árum í
tengslum við sjávarútveg og síðast í
vor varðandi orkusjóð. Áhrif og
sveiflur á hagkerfið eru hins vegar
orðnar meiri vegna ferðamanna og
því brýnna að taka á þeim málum.
Gengi krónunnar er þegar komið
vel yfir sögulegt raungengi og sér-
fræðingar búast við áframhaldandi
styrkingu. Slík styrking grefur und-
an samkeppnisstöðu allra fyrirtækja
sem selja vörur og þjónustu erlend-
is. Auk þess grafa miklar geng-
issveiflur undan stöðugleika í ís-
lensku atvinnulífi fyrir flest
fyrirtæki. Mikil kaup Seðlabankans
á gjaldeyri hafa ekki dugað nægj-
anlega sem mótvægi. Auk þess er
það ekki hlutverk Seðlabankans að
byggja upp óhóflegan gjaldeyr-
isforða og Seðlabankinn á erfitt um
vik að ávaxta þann forða með ákjós-
anlegum hætti. Erlend fjárfesting
lífeyrissjóða hefur ekki dugað sem
mótvægi við geng-
isstyrkingu og auk
þess er það ekki hlut-
verk lífeyrissjóða að
stuðla að sveiflujöfn-
un í hagkerfinu.
Möguleg lausn á
þessum lúxusvanda
okkar Íslendinga
gæti verið að setja á
fót auðlindasjóð. Er-
lendar fyrirmyndir
að slíkum sjóði má
finna í mörgum Mið-
Austurlöndum en
nærtækara dæmi er í
Noregi. Noregur var með þróað hag-
kerfi í ágætu jafnvægi þegar þar
fannst olía á landgrunni. Í stað þess
að streyma inn í sitt litla hagkerfi
öllum tekjum af olíunni, með tilheyr-
andi gengisstyrkingu og eyðslu-
aukningu ríkis og einstaklinga, var
settur á fót auðlindasjóður. Þar safn-
aðist inn erlendur gjaldeyrir vegna
sölu á olíu sem hægt var að ávaxta
með ákjósanlegum hætti í erlendum
eignum. Olíuauðurinn raskaði því
jafnvægi norska hagkerfisins minna
en ella og skapaði þegnum landsins
ákjósanlegan erlendan varasjóð.
Hægt væri að hugsa sér að Seðla-
bankinn framseldi til Auðlindasjóðs-
ins þann gjaldeyrisvaraforða sem
ekki væri þörf á. Einnig mætti hugsa
sér að umsjón og fjármögnun sjóðs-
ins væri í höndum Seðlabankans.
Sjóðurinn myndi bæta við sig gjald-
eyri í takt við vöxt og viðgang út-
flutningsgeirans og honum yrði
sköpuð skýr umgjörð af löggjaf-
anum. Auk þess að viðhalda betur
samkeppnisstöðu útflytjenda þá
myndi Auðlindasjóðurinn einnig við-
halda samkeppnisstöðu ferðaþjón-
ustunnar betur með því að vinna á
móti gengisstyrkingu. Ef vöxtur
ferðaþjónustunnar reynist hins veg-
ar tímabundinn gæti Auðlindasjóð-
urinn verið nýttur í að dempa höggið
og vinna á móti gengisveikingu.
Minni gengissveiflur munu gefa fyr-
irtækjum og heimilum fastara land
undir fætur, líkt og þau hafa í flest-
um samanburðarlöndum okkar.
Auðlindasjóður Íslands
Eftir Gunnar Pál
Tryggvason »Minni gengissveiflur
munu gefa fyr-
irtækjum og heimilum
fastara land undir fæt-
ur, líkt og þau hafa gert
í flestum samanburð-
arlöndum okkar.
Gunnar Páll
Tryggvason
Höfundur er rekstrarhagfræðingur.
Vegna frétta um nýja verslunar-
hætti, væri vel þegið, ef einhver gæti
upplýst okkur „hin“, hvaða verslanir
bjóða „völdum viðskiptavinum“ upp
á kjarakaup. Þá getum við „hin“,
sem eigi erum verðug, vitað hvar við
eigum alls ekki að versla!
Karl G. Smith.
Áskorun
Ég fer fram á það að þeir sem fá 300
þúsund í laun, fyrir skatt, borgi eng-
an skatt, en þeir sem eru með 300-
500 þúsund borgi 20% skatt, og að
lokum þeir sem eru með meira en
500 þúsund krónur á mánuði borgi
sinn venjulega skatt.
Kristjana Vagnsdóttir.
Velvakandi Svarað í síma 569-1100 frá kl. 10-12 velvakandi@mbl.is
„Valdir viðskiptavinir“
Skattar Bréfritari vill breytingu á skatt-
kerfinu.
Á haustmánuðum
2015 bárust fréttir og
myndir af því þegar
þúsundir barna,
kvenna, og karla flúðu
vegna borgarastyrjald-
arinnar í Sýrlandi til
Evrópu í leit að öruggu
skjóli. Sú vegferð er
lífshættuleg og það seg-
ir kannski mest um hve
neyðin var mikil þegar
fjölskyldur neyddust til þess að
treysta smyglurum fyrir lífi sínu með
því að kaupa dýrt far yfir Miðjarð-
arhafið á vanbúnum og yfirfullum bát-
um þar sem fjöldi einstaklinga hefur
týnt lífi sínu.
Ákall kom frá samfélaginu um að
stjórnvöld brygðust við því neyðar-
ástandi sem skapast hafði og skipaði
forsætisráðherra ráðherranefnd um
málefni flóttafólks og innflytjenda.
Markmið hennar var meðal annars að
meta hvernig framlag Íslands nýttist
best til þess að ná markmiðum um
mannúðaraðstoð. Nefndin átti að
vinna hratt og bregðast sem best við
þeim mikla mannúðarvanda sem hafði
skapast vegna stríðsátaka. Þremur
vikum síðar skilaði hún tillögum þar
sem lagt var til að tveimur milljörðum
yrði varið í aðstoð við flóttafólk og
hælisleitendur til loka ársins 2016.
Þrennt var tilgreint; stuðningur við al-
þjóðastofnanir og hjálparsamtök sem
vinna með flóttafólki, aðgerðir til þess
að hraða afgreiðslu hælisumsókna
hérlendis og móttaka á kvóta-
flóttafólki til Íslands.
Kvótaflóttafólk er berskjaldaður
hópur sem á enga möguleika á því að
snúa aftur til heimalands
síns né getur það dvalist
í því ríki þar sem það er
staðsett, þar sem það
getur reynst því erfitt
eða ómögulegt að vera í
lögmætri dvöl, stunda
vinnu eða fá aðgang að
menntun. Stjórnvöld
hafa tekið á móti tveim-
ur hópum flóttamanna
frá Sýrlandi í samvinnu
við Flóttamannastofnun
SÞ, sveitarfélögin og
Rauða krossinn á Íslandi. Verkefnið
hefur gengið vonum framar og reglu-
lega berast fréttir af fólkinu og upp-
lifun þess af landinu. Innan fárra
vikna mun þriðji hópur flóttamanna
frá Sýrlandi koma til landsins en hann
mun setjast að í fjórum sveit-
arfélögum; Akureyri, Árborg, Hvera-
gerði og Reykjavík.
Skipulögð móttaka á hópi flótta-
fólks í samstarfi við Flóttamanna-
stofnun Sameinuðu þjóðanna felst
ekki eingöngu í því að veita umrædd-
um hópi vernd heldur einnig að létta
álagið á þeim ríkjum þar sem mikill
fjöldi flóttamanna hefur þurft að leita
til. Þá tryggir slík móttaka að fólk
neyðist ekki til þess að leggja í lífs-
hættulega ferð í leit að öryggi. Það
hefur verið einstaklega ánægjulegt og
gefandi að taka þátt í þessu verkefni
sem formaður flóttamannanefndar.
Ég er sannfærður um að móttaka
flóttamanna í samstarfi við Flótta-
mannastofnun SÞ sé nauðsynlegur lið-
ur í því að tryggja öryggi flóttafólks.
Það er sannarlega von mín að Alþingi
styðji áfram við þetta mannúðarverk-
efni í fjárlögum vegna ársins 2017.
Ísland og flótta-
fólk í alþjóðlegu
samhengi
Eftir Stefán Þór
Björnsson
Stefán Þór Björnsson
» Ísland hefur hjálpað
til við að leysa flótta-
mannavandann og það
er mikilvægt að Alþingi
haldi áfram að styðja
lausn flóttamannavand-
ans á árinu 2017.
Höfundur er formaður
flóttamannanefndar.
- með morgunkaffinu