Fréttatíminn - 08.10.2016, Qupperneq 14

14 | FRÉTTATÍMINN | Laugardagur 8. október 2016
Frumvarp ríkisstjórnarinn­ar, sem átti að jafna lífeyr­isréttindi starfsmanna hins opinbera og starfsfólks á al­
mennum vinnumarkaði, var einn
af ásunum í ermi fjármálaráðherra
fyrir þessar kosningar.
Forystumenn opinberra starfs­
manna hlupu léttfætir á fund ráð­
herra, baðaðir geislum myndavéla,
til að afsala sér glaðlega lífeyris­
réttindum umbjóðenda sinna í
framtíðinni. Sínum eigin réttindum
og jafnaldra sinna gátu þeir ekki af­
salað sér, þau eru varin af eignar­
réttarákvæði stjórnarskrárinnar.
Núna er málið í algeru uppnámi
og það verður ólíklega að lögum á
þessu þingi. Ástæðan er sú að for­
ystumenn launþega virðast hafa
áttað sig á því að þeir höfðu samið
af sér.
Það er betra að flýta sér hægt. Bank­
arnir eru nærtækasta dæmið.
Til að hægt væri að einkavæða
bankana var nauðsynlegt að sann­
færa starfsmenn þeirra um að
breyta eftirlaunasjóði starfsmanna
Landsbankans og Seðlabankans
og afnema ríkisábyrgð á lífeyris­
greiðslum.
Þetta var gert þegar bönkunum
var breytt í hlutafélög 1998, ríkið
reiddi fram eingreiðslu sem átti að
duga fyrir viðbótarútgjöldum vegna
þeirra sjóðfélaga sem höfðu þegar
áunnið sér réttindi. Á sama tíma
voru samþykkt lög frá Alþingi sem
banna stjórninni að hrófla við líf­
eyrissgreiðslum sjóðfélaga.
Ljóst var að það gekk ekki upp.
Á árunum fyrir fall bankanna ríkti
mikil léttúð í starfsmannamál­
um, yfirmenn og millistjórnendur
fengu ríflegar launahækkanir rétt
fyrir starfslok sem hækkuðu lífeyr­
isgreiðslur langt um fram áætlan­
ir, en lífeyrisgreiðslur miðuðust við
laun síðustu fimm ár fyrir hrun. Þá
var öðru starfsfólki gjarnan vísað á
eftirlaun, löngu áður en 67 ára aldri
var náð.
Fyrir hrun var sjóðurinn því að
niðurlotum kominn og sjóðfélagar
biðluðu til ríkisins um að taka aft­
ur við ábyrgðinni áður en stefndi í
frekara óefni og véfengdu forsend­
urnar sem lágu til grundvallar ein­
greiðslu ríkisins á sínum tíma. Nú
er þolinmæði sjóðfélaga á þrotum
og það er í gangi málarekstur fyrir
héraðsdómi vegna þessa.
Lífeyrissjóður bankamanna, eins
og hann heitir í dag, skiptist í tvær
einingar, hlutfallsdeild, með þá inn­
anborðs sem eiga að njóta réttinda
eins og fyrir einkavæðinguna og
eftirlaunasjóð hinna sem njóta
réttinda eftir að ríkisábyrgðin var
afnumin.
Þar eru auðvitað himinn og haf á
milli.
Þeir sem njóta gömlu réttindanna
hafa mikið fram yfir hina. Þeir eiga
rétt á því að hætta störfum mun
fyrr, ef starfsaldur leyfir, makalíf­
eyrir er ríflegri og greiddur til ævi­
loka og fleira og fleira. Þó hefur far­
ið svo að lífeyrisgreiðslur þeirra
sem eru í hlutfallsdeildinni hafa
verið skertar um nær 10 prósent.
Það er ástæða málaferlanna núna.
Ba n k ast jóra r n i r og f ra m­
kvæmdastjórarnir þurfa ekki að
reiða sig á lífeyrissjóð bankamanna
frekar en þeir vilja, því þeir semja
sjálfir um ríflegar starfslokagreiðsl­
ur. Það þurfa hinsvegar háttsettir
millistjórnendur að gera og allt nið­
ur í gjaldkera á gólfinu.
Gjaldkeri sem hafði 314 þúsund
krónur í laun árið 2014, eftir 32
ára starf, fær rúmar 200 þúsund í
eftirlaun í stað 222 þúsunda vegna
skerðingarinnar,.
Þegar lífeyrisréttindum ríkisstarfs­
manna var breytt var greint á milli
A hluta og B hluta lífeyrissjóðs­
ins, en þeir nutu þó báðir ríkis­
tryggingar.
Manneskja með 314 þúsund krónur
í laun fengi 245 þúsund krónur í líf­
eyri á mánuði í B­hluta Lífeyrissjóðs
starfsmanna ríkisins.
Það munar 45 þúsund krónum.
Munurinn liggur aðallega í ríkisá­
byrgðinni.
Það er mikill ávinningur fyrir ríkið
að opna vinnumarkaðinn og losna
við lífeyrisskuldbindingar sem eru
að ríða ríkinu á slig. Það er ekki sátt
um það að helmingur landsmanna
beri ábyrgð á miklu hærri lífeyris­
skuldbindingum fyrir ríkisstarfs­
menn en hann á sjálfur völ á. En
kannski er rétt að taka sér aðeins
lengri tíma í að vinna málið áður en
lengra er haldið.
Því loforð eru létt í vasa.
Þóra Kristín Ásgeirsdóttir
LOFORÐ ERU
LÉTT Í VASA
Köllunarklettsvegi 1, 104 Reykjavík. Sími: 531 3300. ritstjórn@frettatiminn.is
Útgefandi: Gunnar Smári Egilsson. Ritstjórar: Gunnar Smári Egilsson og Þóra Tómasdóttir.
Fréttastjóri: Þóra Kristín Ásgeirsdóttir. Ritstjórnarfulltrúi: Höskuldur Daði Magnússon. Dreifing: Póstdreifing. Framkvæmdastjóri
og auglýsingastjóri: Valdimar Birgisson. Fréttatíminn er gefinn út af Morgundegi ehf. og er prentaður í 83.000 eintökum í Landsprenti.
Mogginn kaupir Andabæ
Eftir stutt bað var Jóakim alsæll með
kvótapeningana úr Vestmannaeyjum
VÍKURVAGNAR EHF.
Víkurvagnar ehf. | Hyrjarhöfða 8 | 110 Reykjavík
Sími 577 1090 | vikurvagnar.is | sala@vikurvagnar.is
Setjum undir á staðnum
Dráttarbeisli
undir flestar tegundir bíla
VÍKURVAGNAR EHF.
Víkurvagnar ehf. | Hyrjarhöfða 8 | 110 Reykjavík
Sími 577 1090 | vikurvagnar.is | sala@vikurvagnar.is
Einnig mikið úrval varahluta
í Ifor Williams og aðrar gerðir af kerrum,
ásamt úrvals viðgerðarþjónustu.
Kerrur
frá Ifor Williams
í öllum stærðum
og útfærslum
VÍKURVAGNAR EHF.
Víkurvagnar ehf. | Hyrjarhöfða 8 | 110 Reykjavík
Sími 577 1090 | vikurvagnar.is | sala@vikurvagnar.is
Einnig mikið úrval varahluta
í Ifor Williams og aðrar gerðir af kerrum,
ásamt úrvals viðgerðarþjónustu.
Kerrur
frá Ifor Williams
í öllum stærðum
og útfærslum
VÍKURVAGNAR EHF.
Víkurvagnar ehf. | Hyrjarhöfða 8 | 110 Reykjavík
Sími 577 1090 | vikurvagnar.is | sala@vikurvagnar.is
Úrval af lokuðum farangurskerrum
frá Ifor Williams
Sýningareintak á staðnum.