Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.12.1995, Page 33

amvinnu
hj úkrunarfræðinga
á orðurlöndum
Samvinna hjúkrunarfrœðinga á Norðurlöndum (Sygeplejernes Samarbejde i Norden —
SSN) er samstarfsvettvangur hjúkrunarfrœðinga á Norðurlöndum. Aðild eiga
hjúkrunarfrœðingafélög Norðurlanda, þ.e. Dansk Sygeplejerád, Norsk Sykepleierforbund,
Svenska hálso- och sjukvárdens tjánestemannsförbund, Finsk Sjuksköterskeförbund og
Félag (slenskra hjúkrunarfræðinga. Félagar í SSN eru nú um 250.000.
Formannaskipti urðu í SSN ( september sl. Kirsten Stallknecht, formaður danska
félagsins, lét af formennsku SSN og Laila Dávpy, formaður norska félagsins, tók við. Ásta
Möller, formaður Félags íslenskra hjúkrunaifrœðinga, er annar varaformaður SSN.
Markmið samtakanna nú sem fyrr er að vera samstarfsvettvangur
hjúkrunarfrœðinga á Norðurlöndum til að efla heilbrigðisþjónustu og sérstaklega
hjúkrunarþjónustu á Norðurlöndum. Með þetta markmið ( huga hefur SSN samstarf við
önnur samtök innan Norðurlanda og ýmis alþjóðleg samtök.
Hér á eftir er saga SSN rakin í stórum dráttum. Þar er greint frá helstu skipulags-
og áherslubreytingum sem átt hafa sér stað síðan samstaifið hófst.
SSN var formlega stofnað 6. september
1920. Þann dag hittust 1000
hjúkrunarfræðingar frá Danmörku,
Finnlandi, Svíþjóð og Noregi í
Kaupmannahöfn til að ræða sameiginleg
fagleg og stéttarfélagsleg málefni og til að
hefja formlegt samstarf milli norrænna
félaga hjúkrunarfræðinga. Fyrsti formaður
SSN var þáverandi formaður danska
félagsins, Charlotte Muncli.
Eftir þriggja daga fundahöld
sameinuðust viðstaddir um skipulag
samvinnunnar og samþykktu eftirfarandi
grundvallarmarkmið:
1. Grunnmenntun í hjúkrun taki
lágmark þrjú ár.
2. Styttri vinnutími hjúkrunarfræðinga.
3. Samræmd og endurbætt laun og kjör
norrænna hjúkrunarfræðinga á
Norðurlöndum.
ísland bættist í hóp samstarfs-
landanna árið 1923 á fundi sem haldinn
var í Ósló. Við stofnun Félags íslenskra
hjúkrunarfræðinga, í ársbyrjun 1994, tók
það við aðild að samstarfinu af
Hjúkrunarfélagi íslands. Þó að Fjelag
íslenskra hjúkrunarkvenna væri mun
fámennara en hin félögin var ákveðið að
tilnefna skyldi sama fjölda fulltrúa
þaðan og frá hinum löndunum. Hins
vegar var einnig kveðið á um það að af
fjárhagsástæðum greiddi SSN aðeins
farareyri fyrir einn fulltrúa frá íslandi á
þing samstarfsins. Þar með var
möguleiki íslenska félagsins til þátttöku
að nokkru leyti takmarkaður frá byrjun.
SSN var ekki hugsað sem samtök
DÖNSKUNÁMSKEIÐ
Félag íslenskra hjúkrunarfræðinga fékk
styrk danska sendiráðsins til að halda
dönskunámskeið fyrir hjúkrunarfræðinga
og starfsmenn félagsins sem taka þátt í
norrænu samstarfi félagsins. Taka 10
hjúkrunarfræðingar þátt í námskeiði sem
liófst í lok nóvember.
Leiðbeinendur eni Agústa Pála
Ásgeirsdóttir og Bertha Sigurðardóttir.
heldur samstarfsvettvangur þar sem
viðurkenndri þörf fyrir gagnkvæman
stuðning í faglegum baráttumálum væri
sinnt. Á þeim vettvangi gæfist norrænum
hjúkrunarfræðingum tækifæri til að
miðla af reynslu sinni og ræða saman í
leit að nýjum leiðum til lausnar ýmissa
viðfangsefna.
Saga SSN endurspeglar því ekki
eingöngu þróun í samfélagi og
heilbrigðisþjónustu Norðurlanda heldur
einnig skoðanir og baráttumál fagfélaga
norrænna hjúkrunarfræðinga.
Á árunum, sem liðin eru, hafa
mismunandi hagsmunir Norðurlandanna
oft reynt á samstöðuna en alltaf hefur
tekist að finna sameiginlega lausn,
jafnvel þegar deilt hefur verið um
grundvallaratriði. Viljinn til að
sameinast um sameiginleg markmið
hefur ávallt reynst sterkari en
mismunandi viðhoif til einstakra þátta
starfsins.
Nokkrar skipulagsbreytingar hafa
verið gerðar frá upphafi samstarfsins. í
byrjun var samþykkt að ráðstefna allra
fulltrúa í samvinnunni, sem haldin var
þriðja hvert ár, skyldi fara með
ákvörðunarvaldið en framkvæmdanefnd,
sem var í forsvari á milli ráðstefna,
skyldi fara með framkvæmdavaldið.
Þessu var breytt árið 1954 þannig að
ákviirðunarvaldið var flutt frá ráð-
stefnunni til framkvæmdanefndar sem þá
var gefið nafnið fulltrúaráð. Breytingin
átti að gera SSN sveigjanlegra og virkara
á tímum örra breytinga í heilbrigðis-
málum og tækni sem krafðist nýrra
aðferða í hjúkrun. Önnur meiri háttar
skipulagsbreyting átti sér stað árið 1970.
Sú breyting varð söguleg vegna þess að
þá var jafnframt haldin síðasta almenna
ráðstefna SSN. í stað ráðstefnunnar var
komið á þemadögum í tengslum við
árlega fundi fulltrúaráðsins. Þessa daga
fóru fram umræður um fagleg- og
stjórnunarleg málefni. Þriðja stóra
breytingin varð árið 1989 er fulltrúaráðið
var lagt niður. Ákvörðunarvaldið, sem
það hafði farið með, var þá falið stjóm
samstarfsins. í stjóm samstarfsins eiga
nú sæti formenn fagfélaga hjúkmnar-
fræðinga á Norðurlöndum sem vara-
formenn eða aðrir fulltrúar geta í
undartekningartilfellum leyst af hólmi.
TÍMARIT HJÚKRUNARFRÆÐINCA 4. tbl. 71. árg. 1995