Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.12.1995, Blaðsíða 59

Þankastrik
Þankastrik erfastur dálkur í blaðinu og höfundur hvers pistils stingur upp á þeim nœsta.
í Þankastriki gefst hjúkrunaifrœðingum fœri á að tjá sig um ýmislegt sem varðar hjúkrun og er þeim
hjartfólgið. Pistlarnir geta jjallað um ákveðin málefni, sögur af kynnum við sjúklinga eða starfsfólk,
eitthvað sem hefur orðið höfundum til hugljómunar eða hvaðeina annað sem tengist staifinu og
hugmyndafrœði þess. Ingibjörg S. Guðmundsdóttir, sem skrifaði Þankastrik síðasta blaðs, skoraði á
Kristínu Norðmann Jónsdóttur sem hér tekur upp þráðinn.
Kristín Norðmann Jónsdóttir
Eg hef oft velt því fyrir mér af hverju okkur gengur ekki betur en raun ber vitni að nota hjúkrunargreiningar.
Af hverju er svona erfitt að gera það?
Forsenda hjúkrunargreiningar er góð upplýsingasöfnun. Það er það sem skiptir máli fyrir hjúkrun
skjólstæðingsins. Við getum lesið í sjúkraskrá um fyrri sjúkrahúslegur og heilsufarssögu en ekki t.d. um reynslu
skjólstæðingsins af fyrri legum, þann stuðning sem hann fær, andlegt ástand o.s.frv. Það er okkar að safna þessum
upplýsingum og kunna að nýta þær við hjúkrunina. Við gerum allt of mikið að því að safna upplýsingum sem við
getum lesið um í sjúkraskrá.
Ég held að við séum búin að vera föst í notkun „staðlaðra hjúkrunargreininga“ gegnum árin. En hvað eru þá
þessar stöðluðu greiningar? Þær eru ekkert annað en listi yfir þau hjúkrunarviðfangsefni sem hjúkrunarfræðingar
þurfa að sinna (eins konar gátlistar) og eru einungis hluti af hjúkrun. Þetta eru t.d. skiptingar á hreinum
skurðsárum, ýmiss konar mælingar, eftirlit með vökvajafnvægi o.s.frv. Felst þá hjúkrun eingöngu í þessum þáttum,
að komast yfir öll verk dagsins?
Það sem ég held að hafi staðið okkur fyrir þrifum er að við höfum ekki notað viðurkenndar hjúkrunargreiningar.
Hver deild/stofnun hefur komið sér upp sinni eigin skráningu, stöðluðum ferlum. Ósamræmi er í skráningunni og
því hefur hún ekki orðið okkur töm. Þetta er þó að breytast til batnaðar, en betur má ef duga skal.
Hjúkrunarfræðinemar fara á milli deilda á námstímanum þar sem mismunandi skráning er og þeir fá í raun aldrei
nægilega þjálfun í því að gera hjúkrunargreiningar. Ég mundi vilja sjá samræmda hjúkrunarskráningu á öllu
landinu og þá notkun viðurkenndra hjúkrunargreininga eins og NANDA og gátlista saman. NANDA greiningar eru
ekki tæmandi, en þær eru það besta sem völ er á núna. Landlæknisembættið hefur gefið út ágæta möppu með
öllum NANDA greiningum á fslensku og er þessi mappa víða til á stofnunum. Nú færist tölvunotkun í vöxt og hver
deild/stofnun gæti skráð á tölvutækt form allar NANDA greiningar og útbúið einnig gátlista yfir
hjúkrunarviðfangsefni sem eru mismunandi á hverjum stað. Síðan væri prentað út fyrir hvern og einn sjúkling það
sem hæfði honum. Eitt af því sem liefur vafist fyrir hjúkrunarfræðingum er orðalag. Ef allir notuðu sömu
greiningamar væri þetta vandamál úr sögunni. Markmiðin hljóta að vera einstaklingsbundin svo orðalag skiptir ekki
öllu þar og það sama gildir um hjúkrunaráætlunina.
Mér hefur fundist vanta metnað fyrir góðri hjúkrunarskráningu hjá hjúkrunarfræðingum og að skilja gildi hennar
fyrir hjúkrun. Við verðum að hætta að líta á greiningar sem eitthvert fyrirbæri sem bara sumir hjúkrunarfræðingar
nota. Hvað er það sem gerir okkur að hjúkrunarfræðingum en ekki sjúkraliðum eða læknum? Hjúkrunargreiningar
gera störf okkar sérstök, greina þau frá störfum annarra stétta. („Hjúkrunargreining leggur gmnninn að vali á
árangursríkri hjúkrunarmeðferð, sem hjúkmnarfræðingur er ábyrgur fyrir“ (NANDA, 1990)).
Það ætti að vera metnaðarmál okkar allra að bæta hjúkrunarskráningu. Það er skjólstæðingum okkar í hag. Góð
hjúkmnarskráning er forsenda þess að við getum veitt góða og markvissa hjúkmn. Þannig verðum við líka góð
fyrirmynd tilvonandi hjúkmnarfræðinga.
Kristín skorar ó Sjöfn Kjartansdóttur að skrifa næsta Þankastrik.
TtMARIT HJÚKRUNARFRÆÐINGA 4. tbl. 71. árg. 1995