Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.04.1998, Blaðsíða 37

klíník, stjórnun og kennslu. Heimahjúkrunin er dæmigert
umönnunarstarf og hún er sjálfstæður stjórnandi heilsu-
gæslunnar við Mývatn. Þá er mikil fræðsla í ungbarnaeftir-
litinu og skólahjúkruninni.
Dagbjört hefur einnig verið dugleg að leita sér viðbótar-
fræðslu til að miðla sveitungum sínum. Hún hefur verið
leiðbeinandi í skyndihjálp bæði fyrir Kröflustarfsmenn og
starfsfólk Kísiliðjunnar. Hún lærði um slysavarnir barna og
hefur verið með nokkur slík námskeið. „Það efni hefur nýst
mér sérstaklega vel í mínu daglega starfi með börn, ekki
síst í ungbarnaeftirlitinu."
Fyrir rúmu ári fór Dagbjört á námskeið til að hjálpa fólki
að hætta að reykja. „Þegar námskeiðinu lauk ákvað ég að
halda námskeið hér í sveitinni. Það var svo skrýtið að það
þótti alltof dýrt að hætta að reykja." Hún hélt því aðeins
námskeið á Húsavík. Fólkið í Mývatnssveit nýtir þessa
þjónustu með því að koma til Dagbjartar á stöðina og leita
ráða um hvernig eigi að hætta.
Vill ekki staðna
Hver er helsti munurinn á að starfa á stórri deild í Reykjavík
eða á lítilli stöð úti á landi? „Það er eiginlega ekkert líkt.
Það sem maður finnur meira fyrir hér á veturna er einveran
- að hafa engan til að stóla á.“ í Mývatnssveit geta komið
upp þær kringumstæður að Dagbjört sé ein sólarhringum
saman. Einsemd í starfi og hræðsla við faglega einangrun
og óttinn við að staðna hefur rekið Dagbjörtu til að fylgjast
vel með og vera dugleg að sækja námskeið. „En eftir að
ég átti stelpurnar hef ég verið óduglegri við að fara í burtu
nema þegar eitthvað sérstakt er.“
Dagbjört telur hins vegar að ef hún hefði ekki haft svo
breiða starfsreynslu þá hefði hún aldrei sótt um starfið í
Mývatnssveit. „Ég var búin að vera á geðdeild, barnadeild
og í skurðhjúkrun. Það var heldur ekki langt síðan ég var í
námi.“ Henni finnst hún ekki vera í hættu á að einangrast í
sérhæfðu starfi eins og inni á stórri deild. Hún hafi ekkert
val og verði að takast á við það sem að höndum ber.
Dagjört segist fá allt ríkulega til baka, eins og úr sam-
skiptum sínum við sjúklinga í heimahjúkrun. „Það er gam-
an að stuðla að því að fólk geti verið lengur heima. Ég
kynnist ekki bara sjúklingnum heldur allri fjölskyldunni og
það gefur manni mjög mikið. Að sama skapi verður maður
meiri þátttakandi og erfiðleikar sjúklinganna taka meira á.
Maður verður eiginlega fjölskylduvinur."
Lif i litlu samfélagi
Dagbjört kynnist ekki bara sjúklingunum og þeirra fjöl-
skyldum. í Mývatnssveit eru ekki margir íbúar. Þetta er því
dæmigert samfélag þar sem allir þekkja alla. „í byrjun var
erfitt þegar fólk reyndi að fá upplýsingar sem það átti ekki
aðgang að. Það tók tíma að gera fólki grein fyrir því að ég
svaraði ekki spurningum um nágrannann." Þannig byggði
Dagbjört upp trúnaðarsamband við íbúana.
Dagbjörtu finnst það kostur að hafa kynnst mörgu sér-
stæðu og skemmtilegu fólki. „Ég var lengi með konu í
heimahjúkrun sem varð 104 ára. Hún var alveg eldskýr og
við urðum miklar vinkonur." Einnig segir hún að gott sé að
þekkja sögu fólksins, en það geti líka reynst ókostur þegar
eitthvað bjátar á. Þá geti verið erfitt að halda faglegri fjar-
lægð. „Síðasta ár var mjög erfitt. Bæði gamalt og ungt fólk
dó. Maður fer ekkert frá og er alltaf að hitta einhvern ná-
kominn þeim látna.“
Dagbjört segist einungis sakna þess að vinna með
öðrum. „Þegar ég sé „Bráðavaktina” í sjónvarpinu finn ég
fyrir því hvað ég er ein. Ég gleymi því aldrei þegar ég fór
aftur á stofuna eftir að ég eignaðist eldri stelpuna - mín
beið aðeins tómur stóll.“ Hún segir að það vegi upp á móti
hvað sé gott að vera með börn í þessu fallega umhverfi.
Með margar af náttúruperlum landsins í seilingarfjarlægð.
Einnig sé skemmtiiegt að sýsla við sveitastörfin.
Hvað á að vera í töskunni?
Á sumrin koma um hundraðþúsund ferðamenn í Mývatns-
sveit. Þá fær Dagbjört alltaf aðstoð, en ferðamenn koma
líka á öðrum tímum. Dagbjört rifjar upp fyrsta haustið:
„Þetta var ógleymanlegt - mjög mikið af minni háttar óhöpp-
um. Þegar ég hélt að þetta væri að taka enda brenndist
japanskur ferðamaður á báðum fótum austur í Náma-
skarði. Hann gekk þaðan skaðbrunninn með fulla skóna af
aur.“ Fyrir Dagbjörtu var þetta ótrúleg lífsreynsla. Maðurinn
talaði lélega ensku og það var ekki til að auðvelda málið.
Hann leyfði Dagbjörtu ekki að láta vita af sér því hann
óttaðist að verða stöðvaður á heimsreisu sinni. „Hann var í
heimagistingu beint á móti stöðinni. Ég fór til hans daglega
í 5 vikur. Ég fékk góð ráð frá hjúkrunarfræðingi í Reykjavík
sem hafði mikið sinnt brunasárum og það varð úr að hann
hitti hana áður en hann fór úr landi."
Að fimm vikum liðnum fór ferðamaðurinn suður í skoð-
un. „Hann var tekinn beint í aðgerð þar sem skipt var um
húð á fótunum. Sárin voru orðin þurr og gróin þegar hann
fór héðan, en húðin var einfaldlega ekki nógu þykk. Þetta
hafðist að lokum og hann komst loks frá íslandi. Ég fékk
mörg kort frá honum eftir þetta. Hann kláraði sína reisu og
var þakklátur fyrir að hafa getað það.“
Myndi Dagbjört bregðast eins við í dag? „Núna myndi
maður senda svona sjúkling beina leið á brunadeild með
sjúkraflugi. Þessi maður átti örugglega ekki heima hér í
Mývatnssveit. Það voru læknar sem skoðuðu hann líka, en
hugsunin um að senda hann í burtu kom aldrei upp.“
Það eru einmitt svona tilfelli sem valda því að það
er erfitt að vera einangraður. Hræðslan við að standa
frammi fyrir einhverju sem maður ræður ekki við. „Ég
veit að á ferðamannatímanum fæ ég hjálp - lækni og
sjúkrabíi eins og skot. Ég hef verið heppin - ekki lent í því
að gera mistök. En það er alltaf sama spurningin þegar
eitthvað óvænt gerist: Hvað á ég að hafa í töskunni
minni?"
Tímarit Hjúkrunarfræðinga • 2. tbl. 74. árg. 1998
117