Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.04.1998, Blaðsíða 20

þjöppun getur leitt til (sympathetic) ósjálfráðrar örvunar á
allt taugakerfið og afleiðingar þess verið t.d. óróleiki,
spenna og ofvirkni. Jafn mikilvægt er að meðhöndla nafla,
þindar- og magaopssvæði við meðhöndlun á maga-
krampa. Þetta svæði verður fyrir áhrifum ef þrýstingur er á
höfuðkúpubotn, auk þess er líklegt að það verði fyrir örvun
vegna sjokks, áverka eða þjáningar sem oftast á sér stað í
fæðingum. Þar sem ungabörn eru með mun næmara kerfi
en fullorðnir, eru líkamar þeirra miklu móttækilegri fyrir
meltingartruflunum sem koma í kjölfar þessa. Spenna í
þind er algengt fyrirbæri hjá ungabörnum. Hún veldur
þrengingum í vélinda þar sem það fer í gegnum þindina að
maga. Spennan getur einnig haft áhrif á magaopið og þar
með á magatæmingu niður í smáþarmana. Þessu fylgja
oft verkir og erfiðleikar við næringu. Ef spenna í þind,
solarplexus og á höfuðkúpubotni er ekki meðhöndluð,
leiðir það oft til sjúkdóma síðar á lífsleiðinni s.s. skeifu-
garnasára eða kviðslits.
Eyrnabólgur eru algengar hjá ungabörnum. Þær koma
í kjölfar samansöfnunar á kyrrstæðum vökva í miðeyra,
bakvið hljóðhimnu. Leiðir þetta ástand til sýkingar sem
getur síðan orsakað heyrnarskerðingu eða jafnvel heyrnar-
leysi. Kyrrstaðan bendir til þess að ekki sé nægjanlegt
rennsli frá miðeyra og getur ástæðan verið sú að sam-
dráttur sé í hlustinni. Samdráttur kemur oft sem afleiðing
af samþjöppun eða afbökun í fæðingu. Lokun í hlust getur
einnig verið samansafnaður gröftur. Með H.S. jöfnunar-
meðferð á umlykjandi svæði er oftast hægt að fjarlægja
samdráttinn og losa um fyrirstöðuna og þannig tryggja frítt
rennsli vökvans. Einkennin hverfa nær samstundis og
barnið heldur góðri heyrn. Þannig getum við minnkað
notkun fúkkalyfja og aðgerð eins og röraísetningu.
„Móðursýki”
Oft er erfitt að'finna hvað amar að fólki. Kvartanir þess eru
raunverulegar en ekkert finnst. Því miður hafa of margir
fengið það framan í sig að um móðursýki sé að ræða og
að viðkomandi verði að lifa með vandamálið. Þegar H.S.
jöfnunarmeðferð er beitt kemur í Ijós, að svo virðist sem
vefir líkamans geymi minningu eða tilfinningu liðinna
atburða, sem einstaklingnum tókst ekki að vinna úr þegar
atvikið átti sér stað. Við meðferðina á tilfinningalosun sér
oft stað með þeim afleiðingum að einstaklingurinn rifjar
upp viðkomandi atvik og tekst að vinna úr því sem hefur
verið að plaga hann ómeðvitað. Mín skoðun er sú, að
þarna sé komin skýring á mörgum tilfellum sem hingað til
hafa verið kölluð móðursýki. Mikilvægt er að fólk í heii-
brigðisstéttum geri sér grein fyrir því að ef einkenni koma
fram hjá fólki þá er undirliggjandi onsök fyrir þeim, hver svo
sem hún er.
Óhefðbundnar lækningar
Óhefðbundnar eða heildrænar lækningar hafa rutt sér til
rúms undanfarin ár. Þær eiga það flestar sameiginlegt að
stuðla að því að gera einstaklinginn heilan. Þær hafa það
að markmiði að finna orsökina og ráða bót á henni án
þess að veikja einstaklinginn á nokkurn hátt. Því miður eru
viðurkenndar nútímalækningar mjög oft einkennalækn-
ingar þar sem fyrst og fremst er hugsað um að ráðast á
einkennin og meðhöndla þau. Þessar lausnir eru oft
skammtímalausnir og stuðla því ekki að varanlegum bata
hins sjúka. Svo virðist sem fólk sé að vakna til vitundar um
það, að til séu aðrar leiðir en hátækni- og lyflækningar,
sem hafa einkennt mjög alla heilbrigðisstefnu síðustu ára-
tugina. Heilbrigðisstéttir fara þó að öllu með gát í þeim
efnum, sem er gott svo langt sem það nær. Hinsvegar er
það sorgleg staðreynd, að gjarnan er talað með lítils-
virðingu um aðferðir sem oft er búið að reyna með góðum
árangri og flokkast undir óhefðbundnar lækningar. Okkur
hættir til að gleyma því, að lækningar voru stundaðar
löngu áður en hátæknin kom fram á sjónarsviðið. Hátækn-
in er góð þar sem hún á við og lyflækningar einnig og ber
að virða það, en í mörgum tilfellum duga aðferðir til lækn-
inga betur. Verum því víðsýn og kynnum okkur vel það
sem í boði er fordómalaust. Miðlum þekkingu okkar til
almennings, sem oft leitar til okkar eftir aðstoð í trausti
þess að við getum frætt þau um hvað best sé að gera.
Þannig getum við, heilbrigðisstarfsfólk, stuðlað að auknu
heilbrigði og þar með staðið undir nafni. Höfum hugfast að
gjöful hendi er fögur hver svo sem hún er. Höfuðbeina- og
spjaldhryggsjöfnun er meðferð sem vert er að gefa gaum
þar sem hún stuðlar m.a. að því að gefa líkamanum tæki-
Næri til að komast í jafnvægi, sem er forsenda þess að við
getum viðhaldið heilbrigði okkar.
Líkaminn er stórkostlegur og lækningarmáttur hans er
mikill ef við gefum honum tækifæri til að njóta sín. Það á
vel við að Ijúka þessari grein á einkunnarorðum okkar
hjúkrunarfræðinga, þau segja allt sem þarf. Hjúkrun er
hugur, hjarta, hönd.
Lesefni:
Attlee, T. (1997, maí). Birth Trauma. (Grein dreift á námskeiði um
meðhöndlunn barna í The College of Cranio-Sacral Therapy, London).
Attlee, T. (1997, mai).Cranio-sacral therapy and the treatment of
common childhood conditions. (Grein dreift á námskeiði um
meðhöndlun barna í The College of Cranio - Sacral Therapy, London).
Gunnar Gunnarsson (1995). Þriðja kerfið. Nýir Tímar, 2 (1), 36-37.
Milne, H. (1995). The Heart of Listening, A Visionary Approach to
Craniosacral Work. Berkeley, Kalifornia: North Atlantic Books.
Námskeiðsgögn á höfuðbeina- og spjaldhryggsjöfnunar námskeiðum,
1995.
Upledger, J.E. og Vredevood, J.D. (1994). Craniosacral Therapy, (15.
útgáfa). Seattle, Washington: Eastland Press.
Upledger, J.E. (1991). Your Inner Physician and You, CranioSacral
Therapy Somato Emotional Release. Berkeley, California: North Atlantic
Books og Palm Beach Gardens, Florida: The Upledger Institute.
100
Tímarit Hjúkrunarfræðinga • 2. tbl. 74. árg. 1998