Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.04.1998, Blaðsíða 18

Guðrún B. Hauksdóttir
hjúkrunarforstjóri á Garðvangi, Garði

a-og
spiaanryqqsiornun
J J kJ kJ J
(Cranio-Sacral Balancing Therapy)
Höfuöbeina og spjaldshryggsjöfnun (H.S. jöfnun) er yfirgripsmikil meðferð sem hægt erað nota með
góðum árangri við ýmiskonar ástand eða sjúkdóma. Meðferðin hentar öllum aldurshópum og við
flestar aðstæður. Hún er sérstaklega þægileg og varfærnisleg og veldur því hvorki óþægindum né
truflunum fyrir skjólstæðinginn. Hún hefur ekki hættur í för með sér eða óhagstæðar aukaverkanir.
Vinna með börnum reynist geysilega árangursrík. Því fyrr sem börn eru meðhöndluð því meiri líkur eru á
að takist að hjáipa þeim varanlega. Æskilegt væri að hafa starfandi H.S. jafnara á fæðingardeildum sem
myndi skoða börnin strax og meta ástand þeirra. Með því að hjálpa líkama þeirra að rétta sig af, losa
um himnur sem kunna að hafa dregist saman i fæðingunni og opna H.S. kerfi þeirra, þá er hægt að
koma í veg fyrirýmis vandamál sem oft hrjá ungabörn og börn síðará ævinni.
Forsaga H.S. jöfnunar
Höfuðbeinasérfræðingurinn dr. William Sutherland uppgötv-
aði í byrjun tuttugustu aldar að höfuðkúpubein mannsins
voru hreyfanleg um saumana andstætt því sem áður var
talið. Hann gerði tilraunir á sjálfum sér og notaði við það
hjálm, sem hægt var að herða að höfði á mismunandi
stöðum. Tilraunir hans sýndu, að margvísleg einkenni komu
í Ijós, þegar þrýstingi var beitt á hin ýmsu bein höfuðkúp-
unnar. Einkenni eins og höfuðverkur, samhæfingarvanda-
mál, persónúleikabreytingar svo eitthvað sé nefnt. Dr.
John Upledger, læknir og hnykkir (osteopath), uppgötvaði
fyrir tilviljun, þegar hann aðstoðaði við uppskurð á hálslið-
um sjúklings, þar sem fjarlægja átti kalk af heila- og mænu-
himnu (dura mater), að ekki reyndist unnt að halda mænu-
slíðrinu í kyrrstöðu. Hann áttaði sig á því, að ekki einungis
var um að ræða hreyfingu þarna, heldur virtist vera um
taktbundinn slátt að ræða. Hann uppgötvaði síðar sjálf-
stætt vökvaþrýstikerfi innan hryggsúlu og höfuðkúpu sem
hefur áhrif á alla líkamsstarfsemina. Tvö ár liðu þó þar til
dr. Upledger gat nýtt sér þessa stórkostlegu uppgötvun
eftir að hafa sótt námskeið í aðferðum og sjúkdómsgrein-
ingu hjá dr. Sutterland. Árið 1972 sýndi dr. John Upledger
fram á, að nýta mætti þessa vitneskju til meðferðar á ýms-
um erfiðum kvillum. Með rannsóknum sem dr. Upledger
gerði í samstarfi við aðra vísindamenn, tókst honum að
mæla nákvæmlega hinar örsmáu hreyfingar höfuðbein-
anna, í hvaða áttir og hve hratt þau hreyfast. Hann þróaði
það meðferðarform, sem kallað er höfuðbeina- og spjald-
hryggsjöfnun og rekur meðferðarstofnun á Florida, Up-
ledger institute. Hann hefur náð frábærum árangri í störf-
um sínum. Meðferðin hefur breiðst út og farið er að nota
hana víða um heim.
Saga H. S. jöfnunar á íslandi
■Qunnar Gunnarsson, sálfræðingur, kynntist H.S. jöfnun í
Þýskalandi og stóð fyrir því að skipuleggja slíkt nám hér á
landi. Gunnar hefur m.a. starfað mikið með sállíkamleg
vandamál. Námið í höfuðbeina- og spjaldhryggsjöfnun fer
fram í Reykjavík og er í þremur hlutum. Hvert námskeið
tekur 7 daga. Á milli námskeiða hittast nemendur og æfa
sig verklega saman, auk þess sem þeir þjálfa sig sjálfstætt
og undirþúa sig fyrir næsta námskeið. Undirbúningur felst í
verklegum æfingum og bóknámi. Námskeiðin í heild sinni
taka 165 klukkustundir og lýkur með prófi. Kennari er
þjóðverjinn Svarupo Heike Pfaff, Heilpraktikerin. Hún
stundar H.S. jöfnun auk þess að þjálfa fólk við beitingu
þessarar meðferðar. Hún nam m.a. við Upledger Institute í
Flórída. Hún er einnig lærð í „reflexologi," „visceral-
therapy," „basic chirotherapy" og hefur ennfremur lengi
unnið við meðferð sálrænna vandamála. Hér á landi hefur
lauk 25 manna hópur námi í höfuðbeina og spjaldhryggs-
jöfnun 1995. 35 manns hafa lokið 1. og 2. hluta og munu
Guðrún B. Hauksdóttir lauk hjúkrunarprófi frá Hjúkrunarskóla íslands
1978 og prófi í H.S. jöfnun 1995. Hjúkrunarforstjóri á Garðvangi, Garði
frá 1987.
98
Tímarit Hjúkrunarfræðinga • 2. tbl. 74. árg. 1998