Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.07.2003, Blaðsíða 8

Hrafn Óli Sigurösson, PhD, ráögjafi á þróunarskrifstofu
hjúkrunarforstjóra Landspítala-háskólasjúkrahúss
wmmmmmaimmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm^
Hvaö er magnetviðurkenningin?

Undanfarin ár hafa birst greinar í hjúkrunartímaritum í
auknum mæli þar sem vitnað er í svokallað magnetsjúkra-
hús. Mörg ráðstefnuerindi hafa líka verið haldin um þetta
efni þar sem rannsóknaniðurstöður eru kynntar og allar eru
þær forvitnilegar. I Ijós kemur að það eru náin tengsl milli
starfsumhverfis hjúkrunarfræðinga og þess árangurs sem
næst í umönnun og meðferð sjúklinganna.
Hvað er magnetfyrirbærið? Hugtakið magnetsjúkrahús, eða eð-
alsjúkrahús, varð til á níunda áratug 20. aldar í Bandaríkjunum
þegar American Academy of Nursing, samtök sem veita hjúkr-
unarfræðingum viðurkenningu fyrir afburðaframlag til hjúkr-
unar, gekkst fyrir rannsókn meðal 165 sjúkrahúsa sem tilnefnd
voru vegna góðs orðspors. Rannsóknin leiddi í ljós að 41 þeirra
skar sig úr með góðum árangri í mönnun hjúkrunarfræðinga
þrátt fyrir að önnur sjúkrahús á sama landssvæði væru undir-
mönnuð (McCIure, Poulin, Sovie og Wandelt, 2002).
Þessi vitneskja varð til þess að árið 1993 kom stofnunin
American Nurses Credentialing Center (ANCC) á fót sér-
stöku viðurkenningarferli þar sem heilbrigðisstofnanir geta
sótt um úttekt á hjúkrunarþjónustu sinni. Stjórnendastaðlarn-
ir, sem lagðir eru til grundvallar í magnetúttektinni, samsvara
ISO 9000 gæðastöðlunum þannig að ekki er um endurtekn-
ingu að ræða ef stofnanir hafa þegar byrjað að nota þá gæða-
staðla. Uttektin getur síðan orðið grundvöllur þess að stofn-
unin fái magnetviðurkenninguna.
Rannsóknirnar, sem fram hafa farið samhliða þessu starfi,
hafa vakið athygli víða um heim upp á síðkastið. Staðreyndin
er að jákvæð stofnanaviðhorf, sem eru kjarninn í að ná góðum
árangri í magnetúttektinni, eru ekki staðbundin í landfræði-
legum og menningarlegum skilningi heldur gilda þessi grund-
vallarviðhorf hvar sem er.
Hver er árangurinn? Rannsóknir sl. 10 ár hafa leitt í ljós ótví-
ræðan árangur eðalsjúkrahúsa því að eftirfarandi atriði hafa
komið þar í ljós:
; • Minna um fylgikvilla og lægri dánartíðni sjúkl-
inga
i • Minna um fylgikvilla hjá alnæmissjúklingum
• Anægðari sjúklingar
• Minni mannaskipti meðal hjúkrunarfræðinga
• Styttri sjúkrahússlega
• Færri nálarstunguóhöpp meðal hjúkrunarfræð-
inga
| • Minni líkur á kulnun í starfi meðal hjúkrunar-
fræðinga
; • Minni líkur á því að hjúkrunarfræðingar segist
óánægðir í vinnunni
(Aiken, 2002).
Hvað liggur til grundvallar? Ástæður þess að eð-
alsjúkrahús ná betri árangri á ofantöldum svið-
um hafa verið tengdar eftirfarandi einkennum í
viðhorfum og afstöðu innan þeirra:
• Stjórnunarstíll þar sem hvatt er til þátttöku
starfsmanna og þeir studdir
• Gott samstarf og samskipti lækna og hjúkrun-
arfræðinga þar sem gagnkvæm virðing ríkir
• Vel menntaðir og hæfir hjúkrunarstjórnendur
• Dreifstýrt stjórnskipulag og góð samskipti yfir-
stjórnar og hjúkrunarfræðinga
• Nægileg hjúkrunarmönnun
• Nýting klínískra sérfræðinga í hjúkrun
• Sveigjanlegur vinnutími og vinnuskýrsla
• Framgangur fyrir klínísk störf hjúkrunarfræð-
inga er fyrir hendi
• Skipulagsform þjónustunnar er byggt á fagleg-
um forsendum
• Faglegt sjálfræði og ábyrgðarskylda hjúkrunar-
fræðinga er fyrir hendi
• Sérfræðiálit og ráðgjöf er fyrir hendi
• Greinilegt mikilvægi þess að allir starfsmenn
sinni kennslu
6
Tímarit íslenskra hjúkrunarfræöinga 3. tbl. 79. árg. 2003