Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.07.2003, Blaðsíða 52

Þóra Björg Þórhallsdóttir
r
- Ahugaverð bók sem ég hef lesið -
Lokagjafir
Hér er hleypt af stokkunum nýjum pistli þar sem hjúkrun-
arfræðingum gefst kostur á að segja frá áhugaveröri bók
eða grein sem þeir hafa lesið. Það er Þóra Björg Þórhalls-
dóttir, MSc, sérfræðingur í viðtalsmeðferö en hún starfar
sem klínískur hjúkrunarsérfræðingur í líknarmeðferð og
lungnakrabbameini viö Kingstonspítala í Surrey á Englandi,
sem kynnir hér bókina Lokagjafir.
ur í heimahúsi og hin á líknarheimili, og bar
heitið Lokagjafir (Final Gifts). Þessir hjúkrunar-
fræðingar höfðu í kaffitímum bæði sagt frá og
hlustað á ýmsar frásagnir um sérstök skilaboð
sem dauðvona fólk hafði gefið nokkrum dögum,
jafnvel vikum, fyrir andlátið. Þessi skilaboð virt-
ust oft fela í sér mikilvægar upplýsingar um það
sem sjúklingurinn var að upplifa eða um það
sem hann þurfti til að geta dáið í friði.
Samstarfskona mín sagði mér yfir morgunkaffinu frá atviki
sem hafði gerst nýlega þegar hún hafði tekið aukavakt á líkn-
arheimili. Sjúklingur, sem átti að fara heim nokkrum dögum
síðar, sagði þegar honum var boðið að velja hvort hann færi í
bað þennan dag eða þann næsta, að best væri að hann þægi
bað í dag þar sem hann myndi ekki verða hérna á morgun.
Hjúkrunarfræðingurinn spurði hvort hann ætlaði fyrr heim en
hafði verið áætlað en hann bara endurtók að hann myndi ekki
vera hérna á morgun og eftír baðið gaf hann manni í næsta
rúmi rakdótið sitt. Hann dó um nóttina.
Þessi frásögn rifjaði upp fyrir mér bók sem ég las fyrir
nokkrum árum og fannst áhugaverð. Bókin var skrifuð af
tveim hjúkrunarfræðingum sem unnu við líknarhjúkrun, önn-
Iðulega voru þessi skilaboð hunsuð af heil-
brigðisstarfsfólki, talin merki um hugarvíl eða
óróleika og viðbrögðin þau að gefa róandi lyf.
Þegar höfundarnir áttuðu sig hvað þetta var al-
gengt ákváðu þeir að skoða sérstök samskipta-
mynstur/skilaboð dauðvona fólks á nákvæman
hátt. Þeir söfnuðu yfir tvö hundruð tilfellum og
greindu hvert tilfelli út frá sjúkdómi, efnaskipta-
ástandi, aldri, kyni og menningarheimi en fundu
ekkert sameiginlegt sérkenni meðal þessa fólks
(lifrar/nýrna/heilabilun eða efnaskiptaójafnvægi
var til dæmis ekkert endilega til staðar). Ekki
kemur fram hvort þessi athugun þeirra var fram-
kvæmd af vísindalegri nákvæmni.
50
Tímarit íslcnskra hjúkrunarfræöinga 3. tbl. 79. árg. 2003