Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.10.2004, Blaðsíða 41

VIÐTAL
Foreldrahlutverkiö árangurs-
ríkasta gjöfin...
og nauðsynlegan aga sem skapar börnum öryggi.
Þetta var gert á myndrænan hátt og uppeldinu
líkt við þjóðveg sem foreldrabíllinn ekur eftir og
verður hann að forðast að fara út í vegakantana
eða skurðina með fram veginum.
Arið 2004 hélt Clarke námskeið með yfirskrift-
inni: Hvernig segja á „Nei“ við látlausu „Eg
vil fá“. I ríkari mæli en nokkru sinni fyrr dynja
á börnum menningarboð sem segja: „Þú átt að
vilja það núna og eignast það strax!“ Þar eð á
mörgum ungum börnum dynja ríflega 200 boð
daglega um að þau eigi að kaupa, ásælast, eign-
ast og neyta, þurfa foreldrar á að halda mörgum
virkum aðferðum til að segja „Nei“ en halda
eftir sem áður kærleiksríku sambandi við barnið.
Hvernig geta foreldrar áfram haldið uppi stjórn
gagnvart ágengni auglýsingageirans og nöldur-
valdi barnsins? Þeir þurfa að læra aðferðir til
að hjálpa börnunum að greina á milli þarfa og
langana. Þeir þurfa að læra aðferðir til að styrkja
beinið í nefinu og halda samt góðu sambandi við
börnin. Clarke telur að börn þarfnist jafnvægis
milli ástar og aðhalds.
„Hugsað um barn"
Þeir Olafur og Bjarni hafa nú í haust skipulagt
námskeið, m.a. fyrir skólahjúkrunarfræðinga, þar
sem þátttakendum er kennt að nota fræðsluefni
um kynlíf og barneignir fyrir nemendur í 8. og
9. bekk.
að ræða við unglingana sína um samskipti kynjanna því það er
oft erfitt og viðkvæmt umræðuefni. Markmiðið með verkefn-
inu „Hugsað um barn“er að seinka ótímabærum barneignum
og auka ábyrgð unglinga, m.a. varðandi kynlíf og barneignir.
Námsefnið hefur m.a. verið notað í Noregi með þeim árangri
að fyrstu kynlífsreynslu seinkaði, færri fengu kynsjúkdóma
og unglingarnir fundu að þeir voru ekki tilbúnir að taka á sig
þá ábyrgð að verða foreldrar. Engin stúlka hafði þannig orðið
ófrísk 3 árum eftir að námsefnið var kynnt eða við 17 og 18
ára aldur, en áður urðu 10% unglingsstúlkna ófrískar og valdi
helmingurinn að fara í fóstureyðingu.
En hvað varð til þess að þeir félagar fengu áhuga á að styrkja
fólk í foreldrahlutverkinu með vinnusmiðjum, útgáfu o.fl. þess
Meö dúkkubörnin
Til landsins kom Stephanie A. Rowe en hún
hefur lokið meistaranámi í heilbrigðisfræðum
frá Bandaríkjunum. Hér kynnti hún verkefnið
„Baby, think it over“ eða „Hugsað um barn“ eins
og það hefur verið þýtt á íslensku. Efnið er sett
þannig fram að nemendur fá fræðslu um kynheil-
brigði og barneignir í nokkrar klukkustundir áður
en þeir fá að reyna hvernig það er að vera foreldri
ungbarns. Nemendur fá í hendur dúkku sem
líkist nýfæddu ungbarni og hefur sömu þarfir,
það þarf að drekka, grætur og það þarf að skipta
á því. Nemendurnir fara heim með barnið og sjá
um það í tvo sólarhringa. „Barnið“ eða dúkkan er
tölvustýrð og tölvuforritið metur hvernig hugsað
er um það. Foreldrar nemendanna fá samhliða
kynningu á því hvernig verkefnið gengur fyrir sig
og hafa þeir sem tekið hafa þátt í því rætt um
hve mikið þátttaka þeirra hafi hjálpað þeim til
„Ég var einn af þeim sem hélt að ég vissi allt um sambönd
og uppeldi! Svo byrjaði ég að búa, varð svo faðir og komst að
því að ég vissi ekki allt og margt að því sem ég vissi þjónaði
mér ekki vel. Síðan hef ég verið áhugasamur og opinn fyrir
að styrkja mig í þessum hlutverkum. A námsárum mínum í
Bretlandi sótti ég námskeið fyrir foreldra um uppeldi barna
með 13 öðrum þátttakendum sem allt voru konur. Ég var í
ráðgjafanámi og undirstöðunámi í sálmeðferð og hlakkaði til
vikulegra námskeiðsfundanna og það kom mér á óvart hvað ég
lærði mikið um börn og foreldrahlutverkið. Börnin mín voru
á Islandi og ég saknaði þeirra en það að rækta mig sem föður
gerði mér skilnaðinn auðveldari og samskiptin yfir hafið gáfu
mér og þeim meira. Það var mjög gefandi að vera með foreldr-
um sem voru opnir fyrir að ræða óöryggi sitt og voru tilbúnir
að ræða það en það er ein árangursríkasta aðferðin til að verða
öruggari í foreldrah!utverkinu.“
Olafur segist um þetta leyti hafa verið byrjaður að vinna við
ráðgjöf á vinnustöðum.„Það kom mér oft á óvart að stjórnend-
Tímarit hjúkrunarfræðinga 4. tbl. 80. árg. 2004