Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.12.2008, Page 13

Fjallað er ítarlega um og útskýrt hvernig
sjúkdómar og skurðaðgerðir breyta
forsendum næringar, næringarþarfa og
hæfni til að nærast eðlilega.
Ekki er tekið á öðrum þáttum en
þeim líkamlegu hvað varðar næringu
skurðsjúklinga, svo sem hvernig megi
meðhöndla lystarleysi, áhugaleysi við
að matast, og annað sem fellur undir
starfssvið hjúkrunarfræðinga enda ekki
að sjá að hjúkrunarfræðingar hafi átt
þátt í að semja bókina. Hins vegar sé
ég fyrir mér að bókin sé gulls ígildi við
gerð ýmiss konar vinnuleiðbeininga og
skipulagningu verklags innan deilda þar
sem heilbrigðisstarfsfólk vill, í fjölfaglegu
samstarfi, tryggja eins og hægt er að
sjúklingar nærist eðlilega þrátt fyrir þau
áhrif sem veikindi þeirra og aðgerðir
hafa. Þessi bók fjallar meðal annars
um næringaraðstoð fyrir skurðaðgerðir
til að minnka líkur á fylgikvillum og
bæta árangur aðgerða. Góð viðbót við
þá þjónustu, sem nú er veitt, væri að
greina markvisst vannærða sjúklinga, til
dæmis þá sem bíða lengi eftir aðgerð, og
meta hvort þeir þurfa næringarstuðning
fyrir aðgerð sem hægt væri að veita á
biðtíma. Oft halda hjúkrunarfræðingar
utan um biðlista og eru í sambandi við
sjúklingana og því gæti það verið í þeirra
verkahring að hefja máls á þessu og nýta
biðtímann.
Sérkaflarnir, sem tengjast einstökum
aðgerðum, eru einnig mjög nytsamlegir
fyrir þá sem starfa innan þeirra sérgreina,
þeir skýra vandlega sérstöðu hverrar
og einnar sérgreinar. Bókin er vandað
heimildarit fyrir þá sem vilja efla þekkingu
sína á sviði næringar hjá skurðsjúklingum
og kaflarnir um mat á næringarástandi
og gróningu sára eiga mikið erindi til
hjúkrunarfræðinga og eru sérstaklega
vandaðir. Bókin er til á þókasafni
Landspítalans.
Brynja Ingadóttir er hjúkrunardeildarstjóri á
LSH og klínískur sérfræðingur í hjúkrun skurð-
sjúkiinga.
Sigríður Jónsdóttir, gbr2@simnet.is
HUGLEIÐING
FORDÓMAR
j| ..•itjWSWiÆ.-.- 1 |\v
dk. -SSS9E'.' 1 lll ■■■■
Þeir sem tilheyra minnihlutahópum reynast oft auðveld bráð
fyrir fordómafullt fólk og þekkt er að fórnarlamb fordóma
finnur jafnframt mjög greinilega fyrir fordómum í eigin garð
og einsemd.
Samkvæmt hugtakagreiningu Kristjáns Kristjánssonar heimspekings er
fordómur álit sem gefið er án þess að kynna sér skipulega og af sanngirni
rök og réttmæti máls. Kristján greinir fordóma í tvennt eftir eðli þeirra:
a. hleypidóma eða fljótadóma
b. forherta dóma
Fordómar, sem eiga rót sína að rekja til forhertra dóma, geta verið
lífshættulegir, dæmi eru um að fólk telji sér ekki líft vegna þeirra. Lítum til
reynslu Nelsons Mandela sem lýsti því í „Leiðinni til frelsis" að menntun
breytti gildisdómum fólks í garð minnihlutahópa. Eins og hann lýsti því
reyndist uppfræðsla beittasta vopnið gegn fordómum.
Hvert og eitt okkar getur slfpað einn af steinunum sem móta umgjörðina að
betra samfélagi með því að:
1. íhuga eðli eigin fordóma
2. ákveða að breyta eigin viðhorfum
3. fræða, ekki síst börnin okkar, um hve alvarlegir fordómar eru
og hve mikilvægt er að virða tilfinningar og ólík lífsviðhorf fólks
Frekari lestur:
Kristján Kristjánsson (2002). Mannkostir, ritgerðir um siðfræði (bls. 37-40). Reykjavík:
Háskólaútgáfan.
Mandela, N. (1996). Leiðin til frelsis, sjálfsævisaga (bls. 268 og 401). (Pýðing Jón Þ. Pór og
Elín Guðmundsdóttir.) Reykjavik: Fjölvaútgáfan.
Tímarit hjúkrunarfræðinga - 5. tbl. 84. árg. 2008
11