Dagblaðið Vísir - DV - 22.03.2016, Blaðsíða 63

Lífsstíll 55Páskablað 22.–29. mars 2016
Hópefli í fákaseli
Ingolfshvoll, 816 Ölfus | fakasel@fakasel.Is | símI: 483 5050
Matur, drykkur
og skemmtun
Lærðu þetta
og bjargaðu mannslífi
K
annt þú að bregðast við ef
þú kemur að slysi, ef ein­
hver nálægt þér hnígur nið­
ur með hjartaáfall eða barn
nær ekki andanum eftir að
hafa gleypt smáhlut? Auðvitað er
lykilatriði að hringja alltaf í 112 eftir
aðstoð, en það er mikilvægt að veita
einnig fyrstu hjálp þar til fag­
fólk mætir á staðinn. Það
getur skipt öllu varðandi
það hvort viðkomandi
nái sér að fullu eða ekki.
Þess vegna er mikilvægt
að kunna réttu hand­
tökin og helst sækja
skyndihjálparnámskeið
hjá Rauða krossinum ef
kostur gefst. Byrjaðu á því að
læra þessi fimm atriði og þú
gætir bjargað mannslífi.
Lærðu hjartahnoð og á
hjartastuðtæki
Þetta tvennt er það mikil­
vægasta sem þú getur lært
þegar kemur að því að bjarga
mannslífum. Fjöldi fólks fær
hjartaáfall á hverju einasta
ári og í flestum tilfellum
gerist það í heimahúsum.
Að veita einhverjum hjarta­
hnoð í þeim aðstæðum, þar
til að sjúkrabíll kemur á stað­
inn, getur þrefaldað lífslíkur
viðkomandi. Hjartastuðtæki
eru á mörgum opin berum
stöðum eins og sundlaug­
um og íþróttahúsum en þau
gera ekki mikið gagn nema
vera notuð rétt. Það er því
mikilvægt að læra á slík tæki.
Stöðvaðu blæðingu rétt
Margir halda að þegar mikil blæð­
ing á sér stað, þá eigi að reyna
að loka æðinni sem blæðir
úr með einhverjum hætti,
en það er ekki rétt. Mikil­
vægt er að þrýsta vel á sár­
ið og lyfta upp þeim lík­
amshluta sem blæðir
úr, helst þannig
að sárið
sé
ofar en hjartað. Best er að þrýsta á
sárið með sótthreinsaðri grisju eða
sárabindi, en ef það er ekki
við höndina má nota
handklæði eða létta
flík, eins og stutterma­
bol.
Ekki færa slasaða
einstaklinga
Það getur gert illt verra ef
slasaðir einstaklingar eru
færðir til á slysstað. Fólki
gengur að sjálfsögðu
vel til og vill reyna
að láta þeim slas­
aða líða betur með
því að koma hon­
um á þægi­
legri stað.
En slíkar til­
færingar geta
valdið miklum
skaða. Þess vegna
er mikilvægt að
hafa þá lykilreglu að
leiðarljósi að hreyfa
aldrei slasaða úr
stað nema augljós
hætta sé yfirvofandi,
eins og eldsvoði eða
drukknun, ef ekkert
er að gert.
Lærðu rétt „bakhögg“
Nú er frekar mælt með
því að nota bakhögg­að­
ferðina heldur en Heim­
lich­takið ef einhver er
að kafna. Allavega til að
byrja með. Beygðu við­
komandi fram og sláðu
fimm sinnum ákveðið
á milli herðablaðanna með neðsta
hlutanum af lófanum. Ef það virkar
ekki gríptu þá til Heimlich­taksins.
Stattu fyrir aftan viðkomandi, haltu
hnefunum saman fyrir ofan nafla­
svæðið og þrýstu upp á við fimm
sinnum. Þetta skal endurtaka þar til
aðskotahluturinn losnar úr hálsin­
um, eða þar til viðkomandi missir
meðvitund. Þá þarf að grípa til
hjartahnoðs.
Ef um er að ræða ung­
barn, undir eins árs, skal
barnið lagt á grúfu
yfir framhand­
legginn, þannig að
andlitið sé í lófa
þínum og höfuðið
vísi niður. Sláðu
fimm sinnum á milli
herðablaðanna og
snúðu barninu svo
við og þrýstu snöggt
með tveimur fingr­
um allt að fimm
sinnum á miðjan
brjóstkassann.
Hafðu asprín við höndina
Þegar einstaklingur fær hjartaáfall
getur verið gott fyrir viðkomandi
að taka inn asprín því það er blóð­
þynnandi og getur komið í veg fyrir
að frekari stífla myndist í æðunum.
Best er þó að ráðfæra sig við neyðar­
línuna áður en asprín er gefið en
það tekur mjög skamman
tíma að virka ef viðkomandi
tyggur töfluna. n
n Fyrsta hjálp getur skipt sköpum n Gott að fara á skyndihjálparnámskeið