Morgunblaðið - 31.03.2017, Page 4

Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
„Okkur er gefin sú skýring að verið sé að slá
tvær flugur í einu höggi, að auka tekjur ríkis-
sjóðs og koma böndum á fjölgun erlendra
ferðamanna. Sú aðferðafræði er galin að okkar
mati. Má vera að það dragi
úr fjölgun ferðamanna en
eyðileggur um leið afkomu
fyrirtækjanna sem sinna
ferðamönnum,“ segir Grím-
ur Sæmundsen, formaður
Samtaka ferðaþjónust-
unnar, um boðaða hækkun
á virðisaukaskatti á ferða-
þjónustu.
Hækkun virðisauka-
skatts úr 11% í 22,5% mun á
árinu 2019, þegar hækk-
unin verður komin til framkvæmda á heilu ári,
skila 16-20 nýjum milljörðum í ríkissjóð.
„Hvaða atvinnugrein getur tekið við slíkum
kaleik?“ segir Grímur og bendir á að stutt sé
síðan 11% virðisaukaskattur hafi verið lagður
á greinina og fyrirtækin enn að jafna sig á því.
Þá gagnrýnir hann hvernig staðið er að breyt-
ingunum. Ekkert samráð hafi verið haft við
ferðaþjónustuna.
Alvarleg áhrif á hæfni
„Að fallið verði frá þessum áformum. Fyrir-
tækin í greininni þola hækkunina ekki. Önnur
krafa er að áhrif hennar á fyrirtækin verði
greind. Ég tel ljóst að hún muni hafa alvarleg
áhrif á samkeppnishæfni greinarinnar í al-
þjóðlegu samhengi,“ segir Grímur, spurður
um kröfur Samtaka ferðaþjónustunnar til
ríkisvaldsins.
Hann heldur áfram: „Afkoma fyrirtækjanna
er slök. Menn átta sig ekki á því að það er ekki
línulegt samhengi milli afkomu fyrirtækjanna
og fjölda ferðamanna. Það sést á því að afkom-
an var mun betri á árinu 2015 en 2016 þótt
ferðamönnum hafi fjölgað mikið 2016. Það sýn-
ir skilningsleysi að ganga fram með tekju-
áform sem eru algerlega óraunhæf. Greinin er
að skila 90 milljörðum króna til þjóðarbúsins í
ár og vonandi meira á næsta ári, ef rekstr-
arskilyrði verða stöðug,“ segir formaðurinn.
Verst fyrir minni fyrirtæki
Hann telur að áhrifin verði áþreifanlegust á
landsbyggðinni. „Fjárfesting á þessum vaxt-
arsvæðum mun leggjast af. Þá mun skatturinn
skekkja enn frekar samkeppnisstöðu gisti-
starfsemi gagnvart ólöglegri gistingu. Þá mun
þessi breyting koma verst við lítil og meðalstór
fyrirtæki. Langstærsti hluti fyrirtækja í ferða-
þjónustu er með 10 starfsmenn eða færri.
Þessi fyrirtæki verða gjaldþrota eða þurfa að
hagræða sem þýðir fækkun um hundruð eða
þúsundir starfa,“ segir Grímur.
Fyrirtæki
þola ekki
hækkun
 SF krefjast þess að fallið
verði frá hækkun vsk.
Grímur
Sæmundsen
4
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 31. MARS 2017
SVIÐSLJÓS
Andri Steinn Hilmarsson
ash@mbl.is
Áform ríkisstjórnarinnar um að hækka ferða-
þjónustuna úr lægra virðisaukaskattþrepi upp
í það hærra kemur eins og blaut tuska framan í
ferðaþjónustufyrirtæki landsins, að sögn Hall-
gríms Lárussonar, framkvæmdastjóra rútu-
fyrirtækisins Snæland Grímsson, en hann var
einn þeirra sem tóku til máls á neyðarfundi
sem Samtök ferðaþjónustunnar boðuðu til í
gær með skömmum fyrirvara vegna óvæntra
tíðinda frá ríkisstjórninni á miðvikudag um
fyrirhugaðar breytingar á virðisaukaskatt-
kerfinu.
Samkeppnishæfni Íslands mun versna
Í ályktun sem samþykkt var á fundinum seg-
ir að gengisstyrking og kostnaðarhækkanir
stefni nú þegar afkomu fyrirtækja í ferðaþjón-
ustu í mikla hættu, en með boðuðum skatta-
hækkunum ríkisstjórnarinnar versni sam-
keppnishæfni Íslands til mikilla muna.
Félagsfundur SAF var haldinn á Hótel Sögu
og voru þangað mættir fulltrúar smærri og
stærri fyrirtækja í ferðaþjónustu. Allir þeir
sem Morgunblaðið tók tali á fundinum eru ugg-
andi yfir áformum ríkisstjórnarinnar og þá
sérstaklega smærri fyrirtæki og ferðaþjónust-
an á landsbyggðinni, en talið er víst að gangi
áform ríkisstjórnarinnar eftir gæti áhrifanna
mest á jaðarsvæðum í ferðaþjónustu og hjá
smærri fyrirtækjum.
Fyrirhuguð skattahækkun kom eins og
þruma úr heiðskíru lofti og gagnrýndu fund-
armenn samráðsleysi stjórnvalda, enda hafi
forysta ferðaþjónustunnar verið boðuð á fund
með fjármálaráðherra og ráðherra ferðamála
og þeim greint frá áformunum örstuttu áður en
forætisráðherra greindi opinberlega frá hug-
myndunum á ársfundi Samtaka atvinnulífsins
á miðvikudag.
Þegar byrjað að selja þjónustu 2018
Hallgrímur Lárusson vék að því í ræðu sinni
á fundinum í gær að undanfarna mánuði hefði
ferðaþjónustan hér á landi unnið að því að
kynna Ísland sem áfangastað árið 2018 en
dæmi eru um að ferðaþjónustufyrirtæki séu
búin að gera samninga um gistingu eða afþrey-
ingu sumarið 2018 þegar fyrirhuguð skatta-
hækkun á að taka gildi. Benedikt Jóhannesson,
fjármála- og efnahagsráðherra gaf ekki kost á
viðtali í gær vegna þessarar gagnrýni ferða-
þjónustunnar en Benedikt mun í dag fara yfir
fjármálaáætlunina á blaðamannafundi í fjár-
málaráðuneytinu þar sem m.a. er að finna
þessa breytingu á virðisaukaskattkerfinu.
Samkvæmt upplýsingum frá Samtökum
ferðaþjónustunnar fer Ísland í annað sæti yfir
hæstan virðisaukaskatt á ferðaþjónustu í
heiminum komi skattahækkunin til fram-
kvæmda, en dönsk ferðaþjónustufyrirtæki
greiða 25 prósenta virðisaukaskatt.
Ferðamennsku á Norðurlöndunum þekkir
Ásberg Jónsson, stofnandi ferðaskrifstofunnar
Nordic Visitor. Hann segir að helmingi ódýr-
ara sé fyrir erlendan ferðamann að fara í ferða-
lag til Skotlands en Íslands og ferðalög til Nor-
egs séu um það bil 40 prósentum ódýrari.
„Þetta er galið og við verðum að stoppa
þetta,“ sagði Ásberg.
Verst fyrir landsbyggðina
 Neyðarfundur hjá ferðaþjónustunni vegna fyrirhugaðra skattahækkana
 Ekkert samráð haft við ferðaþjónustuna og aðlögunartíminn of stuttur
Morgunblaðið/Ómar
Strokkur „Gullni hringurinn“ og Bláa lónið eru dæmi um fjölsótta ferðamannastaði. Ferðaþjón-
ustan óttast að fyrirhuguð skattahækkun bitni á fyrirtækjum á jaðarsvæðum á landsbyggðinni.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Hitamál Fundur Samtaka ferðaþjónustunnar á Hótel Sögu var afar vel sóttur og var ekki síst þungt hljóð í þeim sem tóku þar til máls.
Skattahækkun á ferðaþjónustu
Andri Steinn Hilmarsson
ash@mbl.is
Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir, ráð-
herra ferðamála, segir ákvörðun fjár-
málaráðherra um að færa ferðaþjón-
ustuna í hærra virðisaukaskattþrep
vera í samræmi við stefnu stjórnvalda
um að fækka undanþágum í virðis-
aukaskattkerfinu og ekki mikið svig-
rúm til þess að taka slíka ákvörðun í
samráði við hlutaðeigandi enda hafi
ekki verið í boði að fjölga virðis-
aukaskattþrepum að nýju og búa til
sérstakt milliþrep fyrir ferðaþjón-
ustuna.
Stór atvinnugrein á undanþágu
Spurð hvort þrýstingur sé frá öðr-
um atvinnugreinum sem hafa orðið
fyrir svonefndum ruðningsáhrifum
ferðaþjónustu kveður hún svo ekki
vera, en þó megi færa fyrir því rök að
atvinnugrein sem sé eins stór og
ferðaþjónustan er, eigi ekki heima í
sérstöku undanþáguþrepi í virðis-
aukaskattkerfinu.
Hún segir ferðaþjónustufyrirtæki
nú hafa 15 mánuði til að búa sig undir
breytingarnar sem fyrirtækin hafa
gagnrýnt m.a. á þeim forsendum að
þegar sé búið að selja þjónustu á
verði sem miðast við lægra virð-
isaukaþrepið. Spurð hvort hlustað
verði á þá gagnrýni segir Þórdís að
auðvitað verði hlustað á sjónarmið
ferðaþjónustunnar en svona komi
fjármálaráðherra til með að kynna
þetta í dag.
Ferðamenn greiði sama skatt
Að sögn Þórdísar benda gögn frá
fjármálaráðuneytinu og greiningar á
áhrifum skattabreytinganna til þess
að aðgerðin hægi á vexti ferðamanna
til Íslands en fækki þeim ekki. „Þetta
er atvinnugrein sem hefur slitið
barnsskónum og telja menn nú tíma
til að færa hana í almennt skattþrep,“
segir hún.
Þórdís bendir einnig á að í langan
tíma hafi verið rætt um gjaldtöku á
ferðamenn og erfiðlega hafi reynst að
ná sátt og samstöðu um slík áform.
„Ég lít svo á að með þessu séum við
búin að slá komugjöld og náttúru-
passa út af borðinu. Ég vil sjá gisti-
náttaskatt felldan niður eða færðan
til sveitarfélaga,“ segir Þórdís og
bendir einnig á að ekki sé verið að
skattleggja hagnað fyrirtækja heldur
ferðamennina beint, sem nú greiði
sama virðisaukaskatt og aðrir.
Þá bendir hún á að ýmsar aðgerðir
séu í vændum til þess að styrkja
stöðu landsbyggðarinnar í ferða-
mennsku, s.s. flugþróunarsjóður,
markaðsstofurnar verði efldar sem og
framkvæmdasjóður ferðamanna, svo
dæmi séu tekin.
Aðgerðin í samræmi við stefnu stjórnvalda
 Greiningarvinna fjármálaráðuneytisins bendir til að skattahækkun hægi á fjölgun ferðamanna
hingað til lands en fækki þeim ekki  Atvinnugrein sem er búin að slíta barnsskónum, segir ráðherra
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Skattur Þórdís Kolbrún segir ýmis verkefni í gangi til að styrkja lands-
byggðina í ferðaþjónustu en aðgerðirnar koma verst niður á jaðarsvæðum.