Fréttablaðið - 09.12.2017, Blaðsíða 18

Útgáfufélag: 365 miðlar ehf. Stjórnarformaður: Einar Þór Sverrisson forStjóri: Ingibjörg Stefanía Pálmadóttir Útgefandi og aðalritStjóri: Kristín Þorsteinsdóttir kristin@frettabladid.is
aðStoðarritStjórar: Hrund Þórsdóttir hrund@stod2.is, Kjartan Hreinn Njálssson kjaranh@frettabladid.is, Kolbeinn Tumi Daðason kolbeinntumi@365.is, Ólöf Skaftadóttir olof@frettabladid.is. Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili
á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. ISSN 1670-3871 fréttaBlaðið Skaftahlíð 24, 105
reykjavík Sími: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is ÞróunarStjóri: Tinni Sveinsson tinni@365.is helgarBlað: Kristjana Björg Guðbrandsdóttir kristjanabjorg@frettabladid.is markaðurinn: Hörður Ægisson hordur@frettabladid.is
menning: Magnús Guðmundsson magnus@frettabladid.is lífið: Guðný Hrönn Antonsdóttir gudnyhronn@frettabladid.is ljóSmyndir: Vilhelm Gunnarsson villi@365.is framleiðSluStjóri: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is
Gunnar
Kristín
Þorsteinsdóttir
kristin@frettabladid.is
Mín skoðun
Guðmundur SteingrímssonÞótt sam-
komulagið
frá því í gær
sé kannski
stærsti sigur
May í
embætti, þá
er þyrnum
stráð leið
fram undan.
Theresa May, forsætisráðherra Bretlands, átti ágætan dag í gær þegar tilkynnt var að samn-ingar hefðu náðst milli Bretlands og Evrópusam-bandsins um tiltekna þætti er varða útgöngu Breta úr sambandinu – hið svokallaða Brexit.
Þetta er nokkur nýlunda fyrir May sem hefur átt erfiða daga
í starfi. Meira að segja sterlingspundið styrktist gagnvart
helstu samanburðargjaldmiðlum, en það hefur iðulega
veikst þegar May hefur tjáð sig opinberlega.
Samningar sem náðst hafa lúta að þeim þáttum Brexit
sem hingað til hefur verið talið raunhæft að ná saman um.
Samningaviðræður um efnahagslegt samband Evrópusam-
bandsins og Bretlands eru enn ekki hafnar fyrir alvöru, og
sama má segja um viðræður um öryggismál.
Stærstu ásteytingarsteinarnir sem nú hefur tekist að
sneiða hjá voru hvort hörð landamæri þyrfti milli Írlands
og Norður-Írlands og hversu háar fjárhæðir Bretland ætti
að leggja til Evrópusambandsins meðan á aðlögunarferlinu
að útgöngu stendur. Niðurstaðan liggur fyrir, engin landa-
mæri verða á Írlandi og reikningur Breta verður tæplega
40 milljarðar punda. Einhugur virðist ríkja um að breskir
borgarar og evrópskir haldi sínum réttindum óbreyttum á
meðan á aðlögunarferlinu stendur.
Með öðrum orðum þá virðist samkomulagið snúast
um að hlutirnir standi nokkurn veginn óhreyfðir frá því
sem nú er. Landamærum á Írlandi verður ekki breytt, og
sama gildir um gagnkvæm réttindi Breta og annarra íbúa
Evrópusambandsríkjanna. Kannski er þetta fyrirboði um
það sem koma skal. Bretar fari út úr Evrópusambandinu að
nafninu til, en að öðru leyti verði farin sú leið að hrófla við
sem fæstu.
Einhver kynni að spyrja: Hvers vegna í ósköpunum að
hefja þessa vegferð ef áhersla breskra samningamanna
virðist vera að halda sem flestu óbreyttu? Við þekkjum þá
sögu, sambland af popúlisma og leiðtogaerjum í Íhalds-
flokknum leiddi Breta í þessa stöðu. May stóð svo eftir með
þann eitraða kaleik að leiða útgöngu Breta, og halda á sama
tíma andliti heima við.
Þótt samkomulagið frá því í gær sé kannski stærsti sigur
May í embætti, þá er þyrnum stráð leið fram undan. Bretar
vilja auðvitað halda öllum þeim efnahagslega ávinningi
sem fylgir verunni í Evrópusambandinu – þeir vilja ekki
að tollmúrar rísi að nýju og að viðskiptahömlur taki aftur
gildi. Afstaða Evrópusambandsins er hins vegar ósveigjan-
leg að þessu leyti – það verður ekki bæði sleppt og haldið.
Bretar geta ekki notið ávinningsins án þess að taka ábyrgð
á því sem til þarf að kosta.
Michael Barnier, aðalsamningamaður Evrópusambands-
ins, lét raunar hafa eftir sér að besta mögulega niðurstaðan
fyrir Breta væri viðskiptasamningur á borð við þann sem
gerður var við Kanada árið 2016. Ljóst er þó að í slíkum
samningi fælist mikil afturför fyrir Breta.
Theresa May er því hvergi nærri komin í höfn, og ríkis-
stjórn hennar hefur ekki tekist að eyða grunsemdum um að
betur sé heima setið en af stað farið. Tony Blair, fyrrverandi
forsætisráðherra, er einn þeirra sem gert hafa það að mark-
miði sínu að stöðva útgöngu Breta úr Evrópusambandinu.
Hætt er við að slíkar raddir verði háværari eftir því sem
leikar fara að æsast.
Stundarsigur
Nýja ríkisstjórnin gerir mig svolítið ringlaðan í hausnum. Mér liggur við pólitísku aðsvifi. Fyrir viku sat ég í Silfrinu þar sem Björn Valur Gísla-
son og Ragnheiður Elín Árnadóttir voru saman í liði.
Hvernig gerðist það? Af hverju missti ég?
Hin svokallaða Æ-er-þetta-ekki-bara-fínt-stjórnin
er tekin við. Það er allur vindur úr fólki. Það er enginn
að nenna þessu siðvæðingardóti og hvað það nú heitir
allt saman. ESB. Krónan. Kvótinn. Landbúnaðarkerfið.
Stjórnarskráin. Spillingin. Það er enginn að fara að
rífast um þetta núna. Núna ætlum við aðeins bara að
fá að hafa það svoldið kósí hérna í smástund á eyjunni
okkar.
Snilldin ein
Ok, gerum það. En maður er samt ringlaður. Af hverju
voru allir svona reiðir hér í næstum áratug? Var ekki
verið að henda eggjum og brenna jeppa og hvaðeina?
Hver er niðurstaðan af því öllu saman? Þetta blasir
svona við mér: Sjálfstæðisflokkurinn stendur svo ótrú-
lega mikið uppi með pálmann í höndunum að maður
getur eiginlega ekki annað en fórnað höndum og
sett upp þann mesta WTF?! svip sem maður mögu-
lega kann. Bjarni Ben er svo mikið brosandi á öllum
myndum að hann er eiginlega hlæjandi. Hann bjóst
ekki við þessu.
Hvílík snilld. Áttatíu prósent stuðningur við nýja
ríkisstjórn og allir glaðir. Enginn að rífast. Vinstrið
sundrað. ESB-sinnar í sárum. Og flokkurinn kominn
með heilbrigðisvottorð frá sjálfri Kötu Jak.
Hugsað upphátt
Hvað getur farið úrskeiðis? Hvað getur gert það að
verkum að þessi ríkisstjórn springur? Vissulega má
ímynda sér hefðbundnar atburðarásir eins og að fjárlög
standi ekki undir væntingum eða VG splundri sér í
innanflokkserjum. Hér eru líka nokkrar kringum-
stæður sem gætu komið upp og leiddu kannski til
atburðarásar sem felldi ríkisstjórnina. Nú er ég bara
að ímynda mér eitthvað út í loftið: 1) Bjarni fattar að
hann á hundrað milljónir á eyju sem hann var búinn að
gleyma. 2) Pabbi hans Bjarna fær óvart afhent ríkis-
fyrirtæki. 3) Pabbi hans Bjarna reynist óvart flæktur í
alþjóðlegt peningaþvætti. 4) Sigríður Andersen leynir
smá upplýsingum. 5) Brynjar Níelsson segir eitthvað
um konur. 6) Ásmundur Einar mætir í þingið með
derhúfu merkta Kaupfélagi Skagfirðinga. 7) Ásmundur
Einar fer í flugvél. 8) Jón Gunnarsson segir eitthvað um
virkjanir. 9) Ási Friðriks segir eitthvað um útlendinga.
En allt er þetta mjög ólíklegt.
Ný staða
Ég er viss um að djúpt þenkjandi aðilar í flokkunum
eru búnir að átta sig á því að eina leiðin til þess að þetta
gangi er að vissir menn haldi aftur af sér í fjögur ár. Þeir
verða beinlínis að haga sér eins og englabossar. Ekki
segja múkk. Annars er þetta búið. Ég þori að veðja að
það eru haldnir reglulegir fundir eins og í AA, einhvers
staðar í bakhúsi, þar sem þessir menn er látnir sitja í
hring, kreista litla gúmmíbolta og tala út um langanir
sínar til þess að sleppa skrímslinu lausu. Bara smá.
Kannski tekst það. Þó svo þessi ríkisstjórn endur-
spegli ekki beinlínis mínar hugsjónir, þá óska ég henni
velfarnaðar. Ef henni tekst að byggja upp innviðina,
loksins, þá er það alla vega fínt.
En svo er það hitt sem mér finnst ekki síður áhuga-
vert: Er sýnin um aðeins opnara þjóðfélag, annan,
traustari gjaldmiðil, betri stjórnarskrá og alls kyns
aðrar framsæknar umbætur dáin? Eða ætlar áhugafólk
um þær hugsjónir, hin frjálslyndu öfl, að nýta tækifærið
nú þegar íhaldsstjórn ræður ríkjum og endurskipu-
leggja sig? Væri það ekki sniðugt?
Er þetta ekki bara fínt?
9 . d e s e m b e r 2 0 1 7 L A U G A r d A G U r18 s k o ð U n ∙ F r É T T A b L A ð i ð
SKOÐUN
0
9
-1
2
-2
0
1
7

0
4
:0
3
F
B
1
2
8
s
_
P
1
1
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
8
s
_
P
0
9
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
8
s
_
P
0
1
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
8
s
_
P
0
3
1
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
E
7
0
-2
B
A
C
1
E
7
0
-2
A
7
0
1
E
7
0
-2
9
3
4
1
E
7
0
-2
7
F
8
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
2
B

F
B
1
2
8
s
_
8
_
1
2
_
2
0
1
7
C
M
Y
K