Dagblaðið Vísir - DV - 15.12.2017, Qupperneq 7

Helgarblað 15. desember 2017 fréttir 7
Við reynum að gera það besta
úr því sem við höfum þó svo að
við séum kannski ekki endilega
að geta haft það sem við viljum í
jólamat. Ég hef heldur ekki get-
að keypt rakettur í mörg ár. Son-
ur minn fékk jólasveinasúkkulaði í
skóinn um daginn á meðan strák-
ur í bekknum hans fékk miklu
stærri gjöf. Ég sagði við hann að
jólasveinninn væri að gera sitt
besta og að kannski myndi hann
fá eitthvað stærra í skóinn seinna,
til dæmis ef hann myndi sýna jóla-
sveininum hvað hann er duglegur
að læra.“
Halldóra kveðst ekki þekkja það
að slaka á og njóta aðventunnar.
„Ég skrifaði á Facebook og sagði
að við vildum sjálf ekki þiggja
neinar jólagjafir. Það eru tveir sem
ætla að gefa okkur líka fyrir utan
börnin þannig að ég þarf að leggja
ennþá harðar að mér til að skrapa
saman pening. Ég hef ekki keypt
mér ný föt í mörg ár, ég er ennþá
að ganga í sömu fötunum og ég
gekk í þegar ég var 17 ára. Ég er 32
ára gömul í dag. Ég er búin að vera
kvefuð í heilt ár og með stöðuga
bakverki en hef ekki efni á að fara
til læknis.“
„Áður en mamma dó þá sagði
hún alltaf við mig að ég ætti ekki
að breyta mér fyrir einn eða neinn.
Ég hef heldur ekki gert það, held-
ur alltaf haldið áfram að hugsa um
alla aðra en mig,“ segir Halldóra
jafnframt, en á dögunum kom hún
meðal annars á laggirnar Face-
book-síðu sem ber heitið Hjálp-
um heimilislausum. „Þó að ég geti
ekki haldið upp á jólin þá þýð-
ir það ekki að ég vilji ekki að aðr-
ir geri það.“
Halldóra verður klökk í enda
samtalsins og brestur í grát. „Ég er
bara algjörlega búin á því. Virki-
lega. Ég hef nokkrum sinnum
reynt að fyrirfara mér af því að ég
get ekki lifað við þessar aðstæður.
Ég veit alveg hvernig jólin eru hjá
hinum, með heimagerðum pipar-
kökum og alls kyns skrauti. Ég vildi
óska þess að ég gæti haldið svona
jól fyrir börnin mín. En ég get ekki
einu sinni keypt í matinn.“
Erfitt að kyngja stoltinu
„Ég er búin að sækja um aðstoð
alls staðar. Það er alveg ótrúlega
erfitt að stíga þetta skref og biðja
um hjálpina. Í gær fór ég ásamt
mömmu minni að sækja um hjálp
fyrir hana í Smárakirkju. Á með-
an við stóðum þarna í biðröðinni
þá fannst mér allir vera að horfa á
okkur.“
Anna er einstæð fimm barna
móðir sem búsett er á landsbyggð-
inni. Fleiri en eitt af börnunum
glíma við raskanir á borð við of-
virkni, athyglisbrest og mótþróa-
þrjóskuröskun sem kallar á aukin
útgjöld. Hún er óvinnufær vegna
liðavefjagigtar auk þess sem hún
glímir við afleiðingar slyss sem
hún lenti í fyrir nokkrum árum.
Að viðbættum barnabótum, með-
lagi og öðru hefur hún rúmlega
220 þúsund krónur til ráðstöfun-
ar á mánuði. Eftir reikninga og
nauðsynlegustu útgjöld á hún
rúmlega 40 þúsund til að lifa af
mánuðinn.
Eins og stendur á hún rúm-
lega 15 þúsund krónur til að lifa
af út desember. Ofan á erfiðleik-
ana varð Anna fyrir því áfalli á
dögunum að missa föður sinn. Þar
sem faðir hennar var í Svíþjóð þá
sér fjölskyldan fram á að þurfa að
flytja hann heim svo að útför hans
geti farið fram. Kostnaðurinn við
flutninginn hleypur á rúmlega
hálfri milljón og setur það því stórt
skarð í reikninginn.
Lokað var fyrir umsóknir hjá
Fjölskylduhjálp og mæðrastyrks-
nefnd í byrjun mánaðarins. Anna
vekur athygli á að einstaklingar
sem búsettir eru á landsbyggðinni
hafa ekki sama aðgang að aðstoð
hjálparstofnana fyrir jólin og þeir
sem búa á höfuðborgarsvæðinu.
Í fyrra fékk hún úthlutun frá sjóði
í heimabæ sínum, inneignarkort
í matvöruverslun upp á 25 þús-
und krónur, en sú upphæð dugar
skammt með stóran barnahóp.
Þegar blaðamaður ræddi við
Önnu var hún stödd í Reykjavík
til að fylgja einu af börnunum til
læknis og ætlaði að nota tækifærið
og sækja um aðstoð í leiðinni.
„Ég talaði við Hjálparstofn-
un kirkjunnar í morgun og fékk
þá þau svör að þar sem ég byggi
á landsbyggðinni þá þyrfti ég að
koma aftur til þeirra og sækja 20.
desember. Ég má ekki senda neinn
fyrir mig heldur verð ég að koma
sjálf. Fólk sem býr úti á landi og
þarf aðstoð á ekki peninga til að
koma suður fjórum dögum fyrir
jól. Ég hef einfaldlega ekki efni á
því að koma suður aftur.“
Hún kveðst helst binda vonir
við að fá hjálp frá einstaklingum
í gegnum viðeigandi hjálparsíður
á Facebook. Hún er til að mynda
á biðlista hjá Áslaugu Guðnýju
Jónsdóttur sem heldur úti Face-
book-síðunni Matarhjálp Neyðar-
kall Jólaaðstoð.
„Síðustu jólin hefur þetta geng-
ið hræðilega en oft hefur þetta
reddast einhvern veginn. Í fyrra
vorum við til dæmis með læri á
gamlárskvöld af því að bóndi sem
býr nálægt okkur kom og gaf okk-
ur það. Það var líka Facebook-síð-
unni Jólakraftaverk að þakka að ég
gat gefið börnunum mínum Le-
gójóladagatal. En þau þekkja það
til dæmis ekki að fara og sprengja
rakettur.
Þetta er bara það sem þau hafa
og þau eru þakklát fyrir allt sem
þau fá en auðvitað spyrja þau af
hverju þessi og þessi eigi þenn-
an bíl og þennan leik en ekki þau.
Um daginn þurfti ég að neita þeim
um bíl í Hagkaup sem kostaði 600
krónur. Dóttir mín var til dæmis að
æfa fimleika og var lögð í grimmi-
legt einelti af því að hún var ekki í
sömu fötum og hinir. Hún var ekki
í Adidas-skóm og hún var ekki í 66
gráður norður-úlpu heldur úlpu
sem við fengum gefins á Face-
book.“
Grét af gleði
„Það er afskaplega niðrandi að
þurfa að reiða sig á náðir annarra
til að geta veitt börnunum sínum
það sem þau eiga skilið. Að þurfa
að biðja fólk að redda sér brauði
og osti svo maður geti gefið börn-
unum sínum nesti í skólann. En
maður verður bara að sætta sig við
það og kyngja stoltinu. Ég er alveg
til í að gera lítið úr mér fyrir börnin
mín, ég er til í að gera það sem þarf
svo þau geti upplifað góð jól. Þetta
er þeirra hátíð.“
Kristín Hall er öryrki vegna MS-
sjúkdóms og flogaveiki og býr í
leiguíbúð á höfuðborgarsvæðinu
ásamt þremur börnum á aldrin-
um tveggja til þrettán ára. Sök-
um sjúkdómsins á hún oft erfitt
með að sinna yngstu dóttur sinni
sem einnig hefur glímt við mikil
veikindi. Fjölskylda hennar er bú-
sett erlendis og getur Kristín því
takmarkað leitað til hennar eftir
hjálp. Barnsfaðir Kristínar hefur að
hennar sögn reynst henni afskap-
lega vel en hefur sjálfur þurft að
taka á sig vinnu og tekjuskerðingu
til að geta verið til staðar fyrir hana
og börnin. Fjölskyldan flutti heim
í vor eftir nokkurra mánaða bú-
setu í Þýskalandi og hefur undan-
farna mánuði barist í bökkum við
að koma upp nýju heimili.
„Ég þyki hins vegar of tekjuhá
sem öryrki þannig að ég fæ ekki
styrki eða aðstoð en samt fæ ég
ekki vilyrði í banka. Ég ætlaði að
sækja um styrk hjá Fjölskylduhjálp
núna í desember en fór í MS-kast
og eyddi degi í rannsóknum og á
meðan rann umsóknarfresturinn
út.“
Kristín hefur því einkum reitt sig
á aðstoð einstaklinga í gegnum
„Þetta er bara það
sem þau hafa og
þau eru þakklát fyrir allt
sem þau fá en auðvitað
spyrja þau af hverju þessi
og þessi eigi þennan bíl og
þennan leik en ekki þau.
Sigrún Dóra Jónsdóttir Sigrún Dóra segir að tölurnar sem Fjölskylduhjálp gefur út sýni bara lít-
inn hluta þeirra sem eru í sárri neyð. „Það eru miklu fleiri heimili sem eru að ströggla.“ MynD ÞorMar ViGnir
Kristín Hall Kristín hefur reitt sig á aðstoð einstaklinga í gegnum hjálparsíður á Facebook og hefur til að mynda þannig náð að halda
afmæli fyrir börnin sín. „Án þeirra væri þetta ekki hægt.“