Morgunblaðið - 29.08.2017, Blaðsíða 12

12 DAGLEGT LÍF
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 29. ÁGÚST 2017
Hafðu samband og kynntu þér
vöruúrvalið og þjónustuna
Vottaður hífi og festingabúnaður
Námskeið um notkun á hífibúnaði
Skoðanir og eftirlit á hífibúnaði
Hífi- og festingabúnaður
-
Kristín Heiða Kristinsdóttir
khk@mbl.is
Ég hef veitt í þessu vatni ímörg ár og aldrei fengiðsvona fisk í netin, ogsama segir nágranni
minn sem hefur veitt áratugum sam-
an í vatninu,“ sagði Rúnar Marteins-
son þegar hann snemma í ágúst kom
nokkuð blóðugur til handa að kaffi-
borðinu heima hjá sér á Fyrirbarði í
Fljótum, en Rúnar hafði þá verið að
gera að fiski sem hann hafði
skömmu áður fengið í net sitt í
Miklavatni. Kaffigestir þustu út að
líta á óskapnaðinn, en fengur Rún-
ars þann daginn samanstóð af
nokkrum hefðbundnum bleikjum og
þremur heldur óvenjulegum fiskum,
tveimur löxum með hnúð á baki og
sá þriðji var silfurlitaður og dopp-
óttur lax. Laxarnir með hnúðinn
voru auðþekkjanlegir sem svokall-
aðir hnúðlaxar en þann þriðja var
erfiðara að greina.
„Ég frétti um daginn að það
væri farið að bera nokkuð á þessum
hnúðlöxum, ég veit að það veiddist
einn slíkur í sumar í Héðinsfjarðar-
vatni, einn í Ólafsfjarðarvatni og
tveir hafa veiðst í Fljótaá,“ segir
Rúnar sem finnur í einum grænum
hvelli í tölvu sinni milli kaffisopa
gamla frétt frá því árið 2000 í Dag-
blaðinu þar sem Kristinn H. Gunn-
arsson þingmaður segir frá því að
hann hafi fengið „hnúfulax“ í net í
Markarfljóti þegar hann var þar í
sveit ungur drengur. Gera má ráð
fyrir að það sé samskonar fiskur, þó
að heiti fisksins sé ekki alveg það
sama, því í fréttinni segir að fiskur
þessi komi frá Rússlandi.
Sá fjórði kom daginn eftir
Jörðin Fyrirbarð liggur að
Miklavatni og Rúnar segist hafa rétt
til að renna neti sínu í vatnið, en allir
bændur sem eiga land að vatninu
eiga veiðirétt í því. „Við hér á Fyrir-
barði eigum okkar veiðileyfi frá
Gautlandi. Það er skemmtilegt að
geta veitt fisk í soðið í Miklavatni,
þetta eru mest tveggja punda sil-
ungar sem koma í netið hjá mér.
Þetta er sjóbleikja sem gengur í
vatnið og einn og einn lax slæðist
stundum með,“ segir Rúnar sem
fékk svo fjórða hnúðlaxinn í netið
hjá sér í Miklavatni daginn eftir.
Hann ákvað að senda hreistursýni af
hnúðlöxum þessum á Hafrannsókna-
stofnun til Guðna Guðbergssonar,
svo hægt sé að aldursgreina þá og
rannsaka ýmislegt fleira.
Merkilegt að komi
þrír saman
Það kom sér vel að geta komið
við á Kálfsstöðum í Hjaltadal daginn
eftir þar sem Ólafur Sigurgeirsson
býr, lektor í fiskeldi við Hólaskóla,
og sýna honum myndir af fiskunum
þremur og biðja hann um að bera
kennsl á þá og upplýsa hvaðan þeir
koma.
„Þetta eru allt hnúðlaxar, tveir
hængar og ein hrygna. Hnúðlaxinn
kemur úr Hvítahafinu, en hann er að
uppruna villtur Kyrrahafslax.
Hængarnir eru greinilegra komnir
lengra að og þynnri en hrygnan.
Mér finnst svolítið merkilegt að þeir
komi þrír saman í netið hjá Rúnari,
þá eru þeir saman í göngu, en yf-
irleitt koma þeir aðeins einn og einn
þegar þeir hafa veiðst hérlendis.“
En hvernig stendur á því að
þessi lax kemur svo langan veg, frá
Hvítahafinu í Miklavatn í Fljótum á
Íslandi?
„Miklavatn er opið til hafs, svo
hann hefur komið hingað af hafi alla
þessa leið norðan úr Hvítahafi við
Rússland. Þessi fiskur getur ferðast
um gríðarlega langan veg. Ég heyrði
frásögn af hnúðlaxi sem veiddist í
Laugarvatni í Laugardal, ef satt er
þá hefur það verið talsvert mikil
reisa, upp Ölfusá, upp Hvítá, upp
Brúará, upp Hólá og að lokum inn í
Laugarvatn.“
Gríðarlegar göngur í norsk-
um ám og einnig í Skotlandi
Þegar Ólafur er spurður um
hvers vegna hnúðlaxinn hafi þennan
hnúð á baki, svarar hann með því að
spyrja: „Af hverju verðar hrútar
Hnúður til að auka á kynþokkann
Við kynþroska fer hann í diskógalla, hann roðnar rækilega þegar allur litur hans færist úr holdi í roð. Og honum vex hnúður á baki, allt
til að sýna að hann sé til í tuskið. Hann vill vera sexí fyrir hrygnurnar. Flækingurinn og Kyrrahafslaxinn hnúðlax hefur veiðst óvenjuvíða
á Íslandi í sumar, m.a í Soginu, í Hafralónsá, í Sandá í Þistilfirði, í Héðinsfjarðarvatni, í Ólafsfjarðarvatni, í Fljótaá og í Patreksfirði.
Blaðamaður rakst óvænt á þrjá nýveidda hnúðlaxa í sumar á ferð sinni um Norðurland.
Ljósmyndir/Kristín Heiða
Fiskirí Rúnar fékk 11 fiska í netið daginn sem hnúðlaxarnir þrír veiddust.
Ólafur Sigurgeirsson Hér með hryssunni sinni Kötu frá Kálfsstöðum.
Hnúðlaxar Rúnars Hængar tveir og ein hrygna, þeir eru þynnri en hún.
Unglingabókin Handbook for Mortals
eftir Lani Sarem hefur verið fjarlægð
af metsölulista fréttamiðilsins the
New York Times. Bókin var í fyrsta
sæti á unglingabókalistanum en
samkvæmt frétt The Guardian
komst upp um slóð af skipulögðum
fjöldapöntunum í bókabúðum víðs
vegar um Bandaríkin. Unglingabóka-
rithöfundurinn Phil Stamper var
meðal þeirra sem komu upp um mál-
ið eftir að hafa upphaflega sett
spurningarmerki við það að óþekkt
bók hefði náð að seljast í 5000 ein-
tökum á einni viku. Stamper og aðrir
rithöfundar könnuðu málið frekar og
komust að því að um fjöldapantanir
hefði verið að ræða frá einstökum
aðilum í bókabúðum sem tengjast
metsölulista Times. Það virðist því
vera að fjöldapantanirnar hafi verið
gerðar til að koma bókinni á met-
sölulistann og hefur Times fjarlægt
bókina af listanum af þeim sökum. Í
tilkynningu frá Times segir að þeir
hafi rannsakað málið og standast
sölutölur bókarinnar ekki mæli-
kvarða metsölulistans. Nýr listi án
Handbook for Mortals verður birtur
3. september.
Skipulögð svik í bóksölu
Unglingabók fjarlægð af met-
sölulista the New York Times
Morgunblaðið/Styrmir Kári
Bóksala Sölutölur bókarinnar Handbook for Mortals vöktu athygli annara rit-
höfunda. Þeir rannsökuðu málið og upp komst um skipulagðar fjöldapantanir.