Morgunblaðið - 29.08.2017, Blaðsíða 17

FRÉTTIR 17Erlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 29. ÁGÚST 2017
SÍÐUMÚLA 9 · SÍMI 530 2900LÁGMÚLA 8 · SÍMI 530 2800
FYRIR HEIMILIN Í LANDINU
SPARIDAGARfyrir heimilin í landinu SPARIDAGARfyrir heimilin í landinu
LOKADA
GAR
Bogi Þór Arason
bogi@mbl.is
Yfirvöld áttu í gær í erfiðleikum með
að finna húsaskjól fyrir tugi þúsunda
Texas-búa sem urðu að flýja heimili
sín vegna aftakarigningar sem fylgdi
fellibylnum Harvey og olli miklum
flóðum í Houston, fjórðu stærstu borg
Bandaríkjanna.
Óveðrið var enn yfir strönd Texas í
gær og var skilgreint sem hitabeltis-
stormur. Veðurfræðingar spáðu því
að stormurinn myndi magnast, án
þess að ná fellibyljastyrk, fara aftur
yfir Texas á morgun og þaðan til
Louisiana. Donald Trump, forseti
Bandaríkjanna, lýsti yfir neyðar-
ástandi í Louisiana í gær til að alríkis-
stofnanir gætu aðstoðað við
björgunarstarfið.
Talið er að flóðin í Houston aukist
þegar stormurinn fer aftur yfir borg-
ina með miklu úrhelli. Rigningin sem
fylgir storminum er þegar orðin um
helmingurinn af meðalúrkomunni í
borginni á einu ári í venjulegu árferði.
Brock Long, yfirmaður almanna-
varnastofnunar Bandaríkjanna,
FEMA, sagði að næsta forgangsverk-
efni hennar væri að finna húsaskjól
fyrir fólk sem þyrfti að flýja heimili
sitt vegna flóðanna, líklega um 30.000
manns. Engin dæmi væru um svo
mikil flóð í sögu Texas. Long varði þá
ákvörðun yfirvalda í Houston að fyrir-
skipa ekki íbúunum að forða sér út úr
borginni áður en fellibylurinn skall á.
Hann sagði að það hefði tekið marga
daga að tæma borgina af fólki. Um 2,3
milljónir manna búa í borginni og um
fjórar milljónir í nágrenni hennar.
3.000 manns bjargað
Talið er að fimm manns hafi látið
lífið af völdum óveðursins og meira en
3.000 manns hafði verið bjargað af
flóðasvæðunum í gær. Hringt var í
neyðarnúmerið 911 alls 56.000 sinn-
um í Houston á fimmtán klukku-
stundum, sjö sinnum oftar en á heil-
um venjulegum degi. Nauðstaddir
íbúar voru hvattir til að fara upp á þök
húsa til að björgunarmenn í þyrlum
gætu séð þá og bjargað þeim.
Þúsundir þjóðvarðliða hafa tekið
þátt í björgunarstarfinu, auk björg-
unarsveita og slökkviliðsmanna.
Skortur er á bátum til björgunar-
starfanna og skorað var á eigendur
báta að nota þá til að bjarga nauð-
stöddu fólki.
Fellibyljir myndast yfir höfum hitabeltisins eða við jaðar þess. Þeir hafa sömu varmaorku og 2.500 kjarnakljúfar
Í miðjunni
er vindur
hægur
Vindhraði > 33 m/s
(allt að 83 m/s)
Vindstyrkurinn er minni við jaðarinn
Mikil
rigning
Hámarkshæð:
15-17 km
10-30 km
hraða á klst
Vindur er
hvassastur í
svonefndum augavegg
Vindhraðinn
minnkar þegar
bylurinn kemur
að landi
Loftstraumur:
hlýr
kaldur
Fellibylurinn
fær kraft sinn
úr uppstreymi
lofts í kringum
augað
Fellibyljir myndast yfir heitum höfum
Heimild: NOAA, NASA
Þvermál:
500-1.000 km
Færist á
30km
Fellibyljir myndast þar
sem yfirborðshiti sjávar
er minnst 26°C.
Fellibyljasvæðin eru
utan 5° fjarlægðar
frá miðbaug og í suðurjaðri
staðvindabeltanna
Auga
Talið er að flóðin í
Houston aukist enn
 Lýst yfir neyðarástandi í Louisiana vegna óveðurs
AFP
Metflóð í Houston Fjölskylda flýr
frá heimili sínu í Houston-borg.
Eykst stormatjónið?
» Hlýnun jarðar, hlýrri sjór og
hækkandi sjávarborð verða til
þess fellibyljir verða öflugri og
valda meira tjóni en áður, að
sögn James Elsner, sérfræð-
ings í fellibyljum.
» „Við vitum að öflugustu
stormarnir verða öflugri þegar
andrúmsloftið hlýnar,“ segir
Elsner. „Hafið ýtir undir storm-
ana með hlýjum sjó – því hlýrri
sem sjórinn er þeim mun öfl-
ugri getur stormurinn orðið.“
Bogi Þór Arason
bogi@mbl.is
Nokkrir af forystumönnum repú-
blikana í Bandaríkjunum hafa gagn-
rýnt Donald Trump forseta fyrir að
veita Joseph Arpaio, fyrrverandi
lögreglustjóra í Arizona, sakarupp-
gjöf. Dómstóll í
Arizona hafði
dæmt Arpaio sek-
an um vanvirð-
ingu við hann
með því að
hundsa réttartil-
skipun um að
hætta að láta lög-
reglumenn við
umferðareftirlit
stöðva þá sem litu
út fyrir að vera innflytjendur frá
Rómönsku Ameríku. Dæma átti í
máli Arpaio í október og hann átti
allt að hálfs árs fangelsi yfir höfði
sér.
Á meðal þeirra sem hafa gagnrýnt
ákvörðun forsetans eru báðir þing-
menn Arizona í öldungadeildinni,
þeir John McCain og Jeff Flake,
Paul Ryan, forseti fulltrúadeildar
þingsins, og John Kasich, ríkisstjóri
Ohio.
Fangar niðurlægðir
Lagasérfræðingar telja að forset-
inn hafi brotið gegn venjum þegar
hann tók ákvörðunina en samkvæmt
stjórnarskránni hafi hann vald til að
veita Arpaio sakaruppgjöf, að sögn
The Wall Street Journal. Hátt settur
embættismaður í Hvíta húsinu varði
ákvörðun forsetans, sagði að fyrri
forsetar hefðu oft náðað umdeilda
menn og Trump hefði m.a. haft hlið-
sjón af áratugalöngum störfum
Arpaio í opinbera þágu.
Arpaio er 85 ára að aldri og var
fyrst kjörinn lögreglustjóri árið 1993
en náði ekki endurkjöri á síðasta ári.
Hann naut lengi mikils fylgis meðal
almennings og rakti það til hörkunn-
ar sem hann sýndi dæmdum afbrota-
mönnum. Til að mynda endurvakti
hann röndótta fangabúninga til að
niðurlægja afbrotamennina. Fangar
voru látnir vinna á almannafæri,
hlekkjaðir saman í litlum hópum.
„Ég vildi að fangarnir hefðu and-
styggð á fangelsinu,“ sagði hann í
sjálfsævisögu sinni, sem nefnist
„Harðsnúnasti lögreglustjóri
Bandaríkjanna“. Markmiðið var að
föngunum liði svo illa að þeir vildu
ekki hætta á að verða vistaðir þar
aftur eftir afplánun. Fjölmiðlar og
mannréttindasamtök gagnrýndu
meðferðina á föngunum.
Arpaio hefur einnig verið sakaður
um að hafa brotið gegn stjórnar-
skrárbundnum réttindum fólks, sem
ættað er frá Rómönsku Ameríku, í
baráttu hans gegn ólöglegum inn-
flytjendum.
Paul Ryan kvaðst vera andvígur
ákvörðun Trumps og sagði að lög-
reglustjórum og öðrum embættis-
mönnum bæri að „virða réttindi allra
í Bandaríkjunum“. McCain sagði að
forsetinn græfi undan „staðhæfing-
um hans um að hann virti réttarrík-
ið“. „Forsetanum ætti að vera al-
gjörlega óheimilt að nota
náðunarvaldið sem einhvers konar
pólitískan fleyg,“ sagði John Kasich.
Repúblikanar
deila á Trump
 Gagnrýndur fyrir sakaruppgjöf
Joseph Arpaio
Indverski trúarleiðtoginn Ram Ra-
him Singh var dæmdur í 20 ára
fangelsi í gær fyrir að hafa nauðg-
að tveimur konum. Miklar óeirðir
blossuðu upp þegar hann var fund-
inn sekur um nauðganirnar í vik-
unni sem leið. Minnst 38 manns létu
lífið og um 200 særðust í átökunum.
Dómurinn var kveðinn upp í
borginni Rohtak í norðurhluta Ind-
lands og mikill öryggisviðbúnaður
var þar vegna hættu á að óeirðir
hæfust að nýju.
Lögfræðingur fórnarlamba
trúarleiðtogans segir að talið sé að
hann hafi nauðgað 48 konum til við-
bótar. Þær séu allar á meðal fylgis-
manna hans. Hreyfing Singh segir
að alls séu fylgismenn hans í heim-
inum um 60 milljónir.
Dæmdur í fangelsi
AFP
Umdeildur Singh hefur verið sak-
aður um morð og nauðganir.
 Óeirðir meðal
fylgismanna gúrús