Dagblaðið Vísir - DV - 23.02.2018, Blaðsíða 51

23. febrúar 2018 51
þetta góð áhrif á verkefnastöðu
framtíðarinnar.“
Ragnar segir tækniframfarirnar
ekki bara hafa haft góð áhrif þegar
kemur að netinu og dreifingu á
efni. Sjónvarpstækin á heimilum
almennings eigi meira skylt við
breiðtjöld kvikmyndahúsanna.
Sumir með allt að 100 tommu tæki
inni í stofu og allt í háskerpu upp-
lausn. „Þetta er ekki eins og þegar
maður sjálfur var að alast upp
með nefið ofan í tuttugu tommu
svarthvítum túbuskjá,“ segir hann
og hlær.
„Neysluvenjur okkar eru að
breytast og sjónvarpsefni verður
sífellt vinsælla sem afþreying. Fólk
er með símana sína og spjaldtölv-
ur að horfa á sjónvarpsþætti og
finnst ekkert tiltökumál að horfa
kannski á fimm þætti á einum degi
í jafn marga klukkutíma. Ef maður
myndi stinga upp á að horfa á
fimm tíma bíómynd yrði hins vegar
ekki tekið sérstaklega vel í það held
ég,“ segir hann og skellir upp úr.
„Netflix og aðrar efnisveitur
hafa gert það að verkum að góðir
handritshöfundar sækja meira í
að skrifa efni fyrir sjónvarp. Hér
áður var oft litið á sjónvarpsefni
sem óæðra form en kvikmyndir
en þetta er breytt í dag eins og sést
til dæmis á þessum tilnefningum
Fanga til Edduverðlaunanna á
sunnudaginn. Ekkert verk hefur
fengið svona margar tilnefningar
hingað til og fyrir okkur er þetta
mikill heiður.“
Feðraveldið, karlaklíkurnar og úreltu kerfin
þeirra sem engjast um í dauðateygjum
Leikstjórinn hefur ekki bara
skrifað handrit fyrir sjónvarp og
kvikmyndir heldur einnig leikhús.
Gullregn var sett upp í Borgarleik-
húsinu árið 2012, Óskasteinar árið
2014 og Risaeðlurnar hafa gengið
fyrir fullum sal í Þjóðleikhúsinu
síðasta leikárið. Þar segir frá sendi-
herrahjónum í Bandaríkjunum sem
bjóða ungri listakonu og unnusta
hennar til hádegisverðar. Hjónin,
sem eru fremur uppskrúfuð, bjóða
upp á íslenskan mat og vel af áfengi
og svo fer hádegisverðurinn auðvit-
að alveg úr böndunum, svona eins
og gengur og gerist í leikritum.
„Risaeðlurnar spruttu upp úr
því að fyrir allmörgum árum var
mér var boðið til hádegisverðar í
ónefnt sendiráð og mér fannst þessi
heimur alveg stórmerkilegur. Þetta
var eins og að vera færður nokkra
áratugi aftur í tímann og upp úr
heimsókninni fóru af stað miklar
vangaveltur hjá mér um öll þessi
karllægu kerfi og hvernig þeim er
viðhaldið. Íslensk utanríkisþjón-
usta var auðvitað bara smíðuð í
kringum hagsmuni einhverrar
karlaklíku og það sama má segja
um mörg önnur sambærileg kerfi
hvort sem eru stjórnkerfi, mennta-
kerfi eða önnur. Svo er þessum
kerfum viðhaldið af því að ákveðið
fólk, hingað til fámennur karlahóp-
ur, hefur haft sitt lifibrauð af þeim,“
útskýrir hann og nefnir í þessu
samhengi fjármunina sem er varið
til kynningar á íslensku lambakjöti
ár hvert en þá segir hann óheyri-
lega og eflaust hægt að gera margar
bíómyndir fyrir sömu upphæðir.
„Eitt árið hafði utanríkisþjónust-
an þrettán milljarða til ráðstöfunar
og þar af fóru tuttugu milljónir í að
kynna menningu og listir þjóðarinn-
ar. Tuttugu milljónir? Maður spyr
sig hvað á að gera við þessa peninga
ef ekki koma menningu þjóðarinnar
á framfæri? Svo fer maður að pæla
meira í þessu og niðurstaðan er
auðvitað sú að þeir sem skapa og
viðhalda þessum kerfum eru þeir
sem eru með peningana og þar með
völdin. „Skagfirðingarnir“ – stór-
bændurnir og útvegsmennirnir.
Embættismenn eins og sendiherrar
eru afsprengi viðskiptahagsmuna
sem hefur verið stjórnað af ein-
hverjum karlaklíkum áratugum
saman,“ segir hann og bætir við að
eftir frumsýningu Risaeðlanna hafi
tveir einstaklingar haft fyrir því að
skrifa langar og harðorðar greinar í
Morgunblaðið þar sem þeir kvört-
uðu undan verkinu og þótti illa vegið
að heiðri utanríkisþjónustunnar.
„Annar var auðvitað fyrrverandi
sendiherra sem hafði bara frétt af
verkinu og hinn einhver embætt-
ismaður. Báðir karlar auðvitað, á
áttræðisaldri,“ segir Ragnar, glottir
og hristir höfuðið.
„Við sjáum enn ummerki um
alls konar úrelt kerfi og gildi sem
feðraveldið reynir af veikum mætti
að viðhalda meðan það engist um í
dauðateygjunum. Dauðateygjurnar
munu samt vara eitthvað áfram enda
er feðraveldið meðal annars byggt á
aldagömlum grunni sem nær langt
aftur í tímann og þá á ég til dæmis
við trúarbrögðin sem stærstur
hluti þjóðarinnar aðhyllist ennþá.
Guð er karl, frelsarinn er sonur,
presturinn er karl … Skaparinn er
kallaður „hann“ – karlar um karla
frá körlum til karla. Og af hverju?
Jú, af því Biblían var upprunalega
skrifuð af karlaklíku, einhverjum
embættismönnum sem settust niður
með þennan texta og suðu saman
strúktúr af sögum sem hentuðu kerf-
inu enda trúarbrögð ekkert annað
en valda- og stjórntæki.“
„Satt að segja fyllist ég bjartsýni
þegar ég hugsa um framtíðina“
Þrátt fyrir að feðraveldið hafi enn
ekki alveg geispað golunni segist
Ragnar mjög bjartsýnn á framtíð-
ina. Hann vill meina að nú sé öld
konunnar runnin upp og að eftir
um hundrað ár muni heimurinn
verða orðinn mikið betri. Þar
eigi tækniframfarir meðal annars
stóran hlut að máli enda megi rekja
jákvæðar samfélagsbreytingar og
uppstokkun á vondum kerfum til
byltinga sem hafa byrjað á netinu.
„Á um hundrað ára fresti fáum
við ný tæki til byltinga og það hefur
sýnt sig að samfélagsmiðlarnir eru
slíkt tæki. Þar fá nefnilega alls kon-
ar raddir hljómgrunn og í kjölfarið
höfum við fengið vitundarvakn-
ingar á borð við MeToo og fleiri
byltingar. Prentmiðlar voru líka
byltingartæki á sínum tíma og það
sama gilti um sjónvarpið en það
höfðu ekki allir aðgang að þeim
miðlum. Sumum finnst hávaðinn
á netinu ansi mikill og kannski er
erfitt fyrir eldra fólk að ná utan
um þetta en ég held að mannkynið
muni bara þróast með samfélags-
miðlum og netinu eins og annarri
tækni. Krakkar í dag geta til dæmis
horft á sjónvarpið, spilað tölvuleik
og spjallað á sama tíma. Finnst
það ekkert mál. Þau eru bara alin
upp í öðruvísi umhverfi og og satt
að segja fyllist ég bjartsýni þegar
ég hugsa um framtíðina. Ég þarf
ekki annað en að tala við börnin
mín og vini þeirra til að sjá að þau
mikið meðvitaðari, fordómalausari
og upplýstari en fyrri kynslóðir
Íslendinga. Það eru góðir tímar
framundan,“ segir þessi kraftmikli
listamaður að lokum.
Fjórtán tilneFningar til
edduverðlauna Fangar hafa
nú hlotið fjórtán tilnefningar til
Edduverðlauna sem er einsdæmi í
sögu hátíðarinnar. Það kom Ragnari
á óvart hversu auðvelt reyndist að
fjármagna gerð þáttanna en hann
segir mikla alþjóðlega eftirspurn eftir
sögum sem byggja á reynsluheimi
kvenna á Norðurlöndum.
M
yn
d
Ei
n
ar
r
ag
n
ar