Morgunblaðið - 07.12.2017, Blaðsíða 58

58 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 7. DESEMBER 2017
Auðvitað er ferlega
dýrt að vera Íslending-
ur. Við erum aðeins 330
þúsund manns í rosa-
lega stóru og fallegu
eldfjallalandi sem allar
kynslóðir okkar Íslend-
inga hafa fengið að nýta
og njóta. Við búum að
elsta þingræði í heimi,
sem á öllum tímum hef-
ur reynt að sýna okkur
mátt sinn og megin og fullyrða við okk-
ur, verkanna menn og konur, að með
svita, blóði og tárum okkar og þeirra,
væri hægt að tryggja nauðsynlega inn-
viði svo okkar fv. hornrekna nýlendu-
þjóð gæti einhvern tíma eignast mátt
og frelsi ásamt verkfærum og vitn-
eskju um hvað þurfi til að virkja okkar
verðmætu náttúru. Það tókst og við
njótum að eiga tæknilega fullkomin at-
vinnutæki, orkukerfi, samgöngukerfi,
menningu og menntun með sinfóníu-
hljómsveitum og átta háskólum og
heilbrigðiskerfi í heimsklassa og leik-
húsið Hörpu. Ég held að í mörgu séum
við sólarmegin við frændur okkar og
þeirra áhyggjur svartari en okkar.
Við erum ekkert langt frá því að
framleiðni okkar dugi og við náum
þeim lífsskilyrðum sem ríkja hjá
frændum okkar á í öðrum ríkjum
Norðurlandanna. Ekki þarf að efast
um getu okkar til þess, því víða er
hægt að bæta meðhöndlun fjármuna
til að ofangreindum takmarki verði
náð, viðvarandi.
M.a. mætti athuga vel, hversvegna
sumar stofnanir eru að dunda við að
koma fyrir allskonar tálmum, með
ærnum tilkostnaði, sem hafa svo sann-
arlega ekki brotið björgin í vegi okkar
eða atvinnulífsins. Það vakti ekki upp
hneykslun hjá mér þegar alltsjáandi
fv. ritstjóri Morgunblaðsins kvað upp
þann dóm að samfélagið okkar væri
ógeðslegt og eitthvað fleira svipað.
Minn dómur um samfélagið er að um-
sýsla öldrunarmála sé svo sannarlega
hörmung og jafnvel „ógeðsleg“. Allt er
í molum, sama hvað er, eftirlaun, vist-
unar og hjúkrunar aðstaða og fjöl-
margir tryggingasjóðir sem aldraðir
hafa greitt iðgjöld til eru tómir,
gleggst er að Byggingarsjóður aldr-
aðra er látinn greiða 30%-40% af
rekstrarkostnaði hjúkrunarheimila.
Kjörnir fulltrúar okkar
virða sjáanlega ekki að
þeir öldruðu sem nú eru
ofar moldu þarfnast
kjara og líknar sem þeir
hafa þegar greitt fyrir
og eiga inni í sjóðum
sem ætlað var að
geymdu krónur okkar.
Fyrir nokkrum árum
spurði ég mjög reyndan
borgarfulltrúa hvers
vegna dáðir og dugnað-
ur Páls Gíslasonar borg-
arfulltrúa og læknis
væru ekki til eftirbreytni fyrir núver-
andi pólitíska eldhuga, var svarið að
það hefði enginn áhuga á öldrunar-
málum, hvorki á Alþingi né í borgar-
stjórn.
Í frétt í Morgunblaðinu 21. maí 2012
segir frá fundi um lífeyrismál. Þar
sagði Ásmundur Stefánsson, fyrrver-
andi forseti ASÍ, m.a. að það væri því
ekki óeðlilegt að fólk varpaði fram
þeim spurningum, hvers vegna það
hefði verið að greiða í lífeyrissjóð.
Hann hefði á sínum tíma hvatt fólk til
að greiða í lífeyrissjóð og sýna þannig
fyrirhyggju í fjármálum. Hann sagðist
hafa „samviskubit gagnvart þessu
fólki“. Hann gagnrýndi þáverandi rík-
isstjórn harðlega fyrir að reyna að
taka til sín fjármuni lífeyrissjóðanna.
Þetta væru fjármunir sem hefðu verið
ætlaðir í að borga lífeyri og það ætti
ekki að nota peningana í önnur verk-
efni. Hann minnti á söguna um Litlu
gulu hænuna. Enginn hefði viljað
hjálpa henni fyrr en hún var búin að
baka brauðið. Ásmundur brýndi for-
svarsmenn lífeyrissjóðanna að láta
ekki undan kröfum stjórnvalda um að
taka á sig útgjöld vegna verkefna sem
ekki tengdust megintilgangi sjóðanna,
sem er að greiða lífeyri. Hann kynnti á
fundinum útreikninga á því hvað sam-
félagið væri að greiða mikið fyrir þjón-
ustu við aldraða og hvað aldraðir væru
að greiða mikið til þess með sköttum
sínum og gjöldum. Niðurstaða hans
var að aldraðir hefðu sjálfir fjármagn-
að útgjöld vegna lífeyris og hjúkrunar-
heimila. Samfélagið greiddi ekkert til
þessara verkefna. Ásmundur gagn-
rýndi samtök aldraðra fyrir að standa
ekki upp í hárinu á stjórnvöldum í
þessu máli.
Ég trúi ekki að stjórnsýsla okkar
fljóti að feigðarósi af skilningsskorti
heldur þvert á móti, hún hefur lært
það af fyrirrennurum sínum að auð-
veldast væri að hirða fjármagn úr
sjóðum aldraðra, gleggst var ránið 1.
júlí 2009, ránsfengurinn þá, tugir
milljarða króna.
Það er nauðsynlegt fyrir aldraða að
hafa uppi öfluga vakt um sína lög-
bundnu og hefðbundnu hagsmuni, já
alvöru vaktmenn með reynslu úr
stjórnsýslu því reynslan hefur sýnt að
stjórnvöld búa í mjög leku og glugga-
lausu rými með skýklappa á augum
þegar þeir færa krónurnar úr einni
skúffu í aðra.
Þolinmæði er að verða ómöguleiki
fyrir ritstjórann „það er allt ógeðslegt.
Það eru engin prinsipp, það eru engar
hugsjónir, það er ekki neitt“.
Við þurfum að byggja hér hvetjandi
samfélag. Þar sem fólk finnur stuðn-
ing frá stjórnvöldum þegar það leggur
sig fram um að bæta líf sitt og ann-
arra. Lög og reglur mega ekki ganga
gegn heilbrigðri skynsemi fólks því
ella dvínar öll virðing fyrir þeim og
það grefur undan samfélagssáttmál-
anum, sagði Bjarni Benediktsson, for-
maður Sjálfstæðisflokksins, á Face-
book-síðu sinni í maí 2012, í tilefni
umæla Ásmundar.
Já, kæru Íslendingar, þarna mæla
menn sem vita hvað þarf að gera og
hvað hægt er að gera. Nú er að sjá
hvort þetta verði efnt og kosningalof-
orðin líka.
Það er dýrt að vera Íslendingur
Eftir Erling Garðar
Jónasson » Við þurfum að
byggja hér hvetj-
andi samfélag þar sem
fólk finnur stuðning frá
stjórnvöldum þegar það
leggur sig fram um að
bæta líf sitt og annarra.
Erling Garðar Jónasson
Höfundur er fv. formaður
Samtaka aldraðra.
erlgarjon@gmail,com
Útsölustaðir:
• Guðsteinn Eyjólfsson – Laugavegi
• Heimkaup.is
• Hagkaup
• Fjarðarkaup – Hafnarfirði
• Herrahúsið – Laugavegi
• Karlmenn – Laugavegi
• Vinnufatabúðin – Laugavegi
• JMJ – Akureyri
• Bjarg – Akranesi
• Efnalaug Suðurlands – Selfossi
• Kaupfélag Skagfirðinga
• Kaupfélag V-Húnvetninga
• Skóbúð Húsavíkur
• Haraldur Júlíusson – Sauðárkróki
• Blómsturvellir – Hellissandi
• Efnalaug Vopnafjarðar
• Sigló Sport – Siglufirði
• Bjarni Eiríksson – Bolungarvík
• Grétar Þórarinsson - Vestmannaeyjum
Höfðabakka 9, 110 Reykjavík | Sími 561 9200 | run@run.is | www.run.is
Láttu þér
líða vel um jólin
Verndarenglarnir
hittust allir
í kaffihúsinu
það er allt
að fara
í steik
á Íslandi
við verðum
að tala
við Guð
Þeir eru
hrokafullir
sagði einn
Guð vill
það ekki
ég skal tala
við Guð
sagði þá
englabarnið
karlinn
í sjónvarpinu
var alveg
að fara
að gráta.
„Láttu aldrei hugfallast á hverju
sem gengur, þótt allt sýnist andstætt
þér – þangað til þar kemur, að þér
finnst fokið í öll skjól. Því að frá þeirri
stundu snýst hamingjan þér í vil.“
Þessi orð voru höfð eftir Harriet
Beecher Stowe í gamalli heilræðabók
sem heitir Áfram.
Þau koma mér ávallt í hug í hvert
sinn sem sjónvarpið sýnir Geir
Haarde flytja síðustu orðin í frægu
ávarpi til þjóðarinnar, Guð blessi Ís-
land. Sjónvarpið sýnir
þetta alltaf í neikvæðu
samhengi og jafnvel
háði.
Hvert leitar fólk þeg-
ar því finnst í öll skjólin
fokið? Sumir eru svo
sjálfsöruggir að þeir
yppta öxlum og virðast
engrar hjálpar þurfi.
Ég vil samt ekki trúa
því að fólk hafni alveg
æðri mætti sem styður,
leiðir og verndar.
Mér þykir vænt um þessi lokaorð
Geirs í ávarpinu og met hann mikils
fyrir þau.
Þarna var svo komið fyrir þjóð-
inni að kraftaverk þurfti til að hún
næði sér aftur og jafnvel héldi sjálf-
stæði sínu. Og fari nú hver fyrir sig
yfir atvikasöguna eftir að þetta
fræga ávarp var flutt. Hvernig að-
stæðum virtist óvænt breytt landinu
í hag og þjóðin leidd aftur til hag-
sældar
En þjóðin dæmdi Geir Haarde og
dæmdi hann einan, manninn sem
átti til auðmýkt og kjark til að við-
urkenna vanmátt sinn og okkar
allra. Og það sem meira var. Hann
afneitaði ekki trú sinni en fól vanda-
málin af auðmýkt guði vors lands.
Eftir Helga
Kristjánsson
Helgi Kristjánsson
»Mér þykir vænt um
þessi lokaorð Geirs í
ávarpinu og met hann
mikils fyrir þau.
Höfundur býr í Ólafsvík.
sandholt7@gmail.com
Guð blessar ÍslandAllt um sjávarútveg