Morgunblaðið - 03.01.2018, Qupperneq 4

4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 3. JANÚAR 2018
Magnús Heimir Jónasson
mhj@mbl.is
Veitingamaðurinn Jóhannes Stef-
ánsson, betur þekktur sem Jói í
Múlakaffi, segir að allt sé að verða
klárt fyrir þorramatinn í ár. „Nú er
þetta bara allt að fara í gang og
komið nýtt ár. Undirbúningurinn er
löngu búinn og nú er niðurtalningin
hafin. Það eru svona 11 dagar þar
til við byrjum,“ segir Jói léttur í
bragði í samtali við blaðamann
Morgunblaðsins.
Undirbúningur fyrir þorramat-
inn í Múlakaffi hófst í haust og er
afraksturinn að verða klár að sögn
Jóa. „Við byrjum á að laga hrúts-
punga, sviðasultu og allan þennan
klassíska þorramat um miðjan sept-
ember. Þá komum við honum í
mysu og súrsum hann allan upp,
græjum og gerum. Þetta tekur allt
saman um fjóra mánuði.“
Undir ströngu eftirliti
Maturinn hefur þar til nú verið
geymdur í sérstakri geymslu í
Múlakaffi undir reglulegu eftirliti
og segir Jói að einungis fáir starfs-
menn hafi aðgang að matnum. „Það
fer enginn inn í kompuna nema
tveir menn í svona fimm mánuði.
Svo er bara skipt um mysu á þessu
mörgum sinnum,“ segir Jói, sem
ætlar að taka forskot á sæluna.
„Bóndadagurinn er 19. janúar
og við byrjum að selja viku fyrr.“
Þorramaturinn er nú þegar kominn
úr geymslunni og verið að leggja
lokahönd á það síðasta fyrir veisl-
una. „Við erum búin að taka þetta
allt út. Nú er bara verið að laga
sviðasultu, gera hangikjötið klárt,
panta harðfisk og hákarl, ganga frá
öllu þessu nýmeti og salta salt-
kjötið.“
Þjóðin bíður eftir þorranum
Jói segir marga bíða eftir að
þorramaturinn fari í sölu hjá hon-
um. „Nú bíður þjóðin bara með önd-
ina í hálsinum eftir að ég gefi grænt
ljós og byrji að selja.“ Hann segir
að búið sé að smakka þorramatinn í
ár og hann lofi „fjandi góðu“ og
bætir við að eftirvænting við-
skiptavina sinna sé mikil og nú þeg-
ar sé búið að panta mikið af þorra-
mat hjá Múlakaffi.
Niðurtalning að
þorra er nú hafin
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Þorrinn Múlakaffi byrjar að selja þorramatinn viku fyrir þorrann í ár.
 Hófu súrsunina um miðjan september
Smiðjuvegi 2, Kópavogi - www.grillbudin.is - Sími 554 0400
Niðurfellanleg
hliðarborð
•Afl 10,5 KW
Grillbúðin
56.175
Verð áður 74.900
25%
afsláttur
Grill - Húsgögn
Eldstæði - Útiljós
Jólaljós - Aukahlutir
Opið virka daga 11-18
Laugardag 11-16
• 3 brennarar
• Brennarar úr ryðfríu stáli
• Postulínsemalerað eldhólf
• Grillgrindur úr pottjárni
• PTS hitajöfnunarkerfi
• Kveiking í öllum tökkum
• Niðurfellanleg hliðarborð
• Tvöfalt einangrað lok
• Postulínsemaleruð efri grind
• Hitamælir
• Grillflötur 65 x 44 cm
• Auðveld þrif - Bakki fyrir fitu
undir öllu grillinu
• Vönduð Yfirbreiðsla fylgirÚTSA
LA
Ágúst Ingi Jónsson
aij@mbl.is
Á þessu fiskveiðiári er áætlað að
veiðigjald nemi um 11 milljörðum
króna, en byggt er á tveggja ára
gömlum grunni. Veiðigjald á útgerð-
arfyrirtæki nam um fimm milljörð-
um króna á fiskveiðiárinu 2016/17,
en það var síðasta árið sem veittur
var tímabundinn afsláttur af veiði-
gjaldi og nam hann um 900 millj-
ónum króna.
Ef litið er á almanaksárið þá er
reiknað með að í ár nemi veiðigjald-
ið 10 milljörðum króna, en það er
áætlað sex milljarðar á nýliðnu ári,
samkvæmt upplýsingum frá Ástu
Björk Sigurðardóttur, hagfræðingi
Samtaka fyrirtækja í sjávarútvegi.
Fyrirtækin smá í alþjóð-
legum samanburði
Hún bendir á að gengið hafi
styrkst frá viðmiðunarárinu fyrir
tveimur árum og þar með hafi
tekjur sjávarútvegsfyrirtækja
minnkað. Það fari augljóslega ekki
vel saman að veiðigjald hækki þegar
tekjur dragist saman og afkoman
verði þar með lakari. Samkvæmt
áætlun SFS verður tekjuskattur að
viðbættu veiðigjaldi um 58-60% af
hagnaði 2018 miðað við óbreytt
veiðigjald.
Eðlilega líti útflutningsfyrirtæki
til samkeppnishæfni og hvernig
staðan sé í nágrannalöndum, t.d. í
Noregi, og þar sé ólíku saman að
jafna. Hún bendir á að stærstu ís-
lensku fyrirtækin séu smá í alþjóð-
legum samanburði.
Afkomutenging og gjöld gætu
hækkað á stærri útgerðum
Fram kom í Morgunblaðinu í gær
að ríkisstjórnin ætlaði að taka veiði-
gjaldið til endurskoðunar á árinu
með það að markmiði að lækka
gjöldin á lítil og meðalstór sjávarút-
vegsfyrirtæki og afkomutengja þau.
„Við erum að horfa til litlu og með-
alstóru fyrirtækjanna sem ráða ekki
við þá miklu hækkun sem varð á
veiðigjaldinu 1. september á síðasta
ári. Sú hækkun var mjög mikil, frá
200 prósentum og yfir 300 prósenta
hækkun hjá sumum. Það er farin af
stað vinna í ráðuneytinu við að
skoða þetta. Sú vinna á að ganga
hratt fyrir sig,“ sagði Lilja Rafney
Magnúsdóttir, formaður atvinnu-
veganefndar, í samtali við blaðið.
Katrín Jakobsdóttir forsætisráð-
herra sagði í samtali við RÚV í gær-
morgun að ekki væri búið að taka
ákvörðun um lækkun veiðigjalda á
litlar og meðalstórar útgerðir og
ekki væri hægt að útiloka að veiði-
gjöld yrðu hækkuð á stóru útgerð-
irnar. „Það sem er fram undan í því
er að endurskoða lögin fyrir nýtt
fiskveiðiár 2018 og 19. Þannig að sú
vinna fer fram á vormánuðum og
markmið hennar er að afkomu-
tengja gjöldin í ríkara mæli. Og það
mun væntanlega verða til lækkunar
á minni fyrirtækin. Ég útiloka ekki
að það geti orðið til hækkunar á þau
stærri,“ sagði Katrín meðal annars.
Veiðigjaldið nálægt
60% af hagnaðinum
 Ekki gott að veiðigjald hækki á sama tíma og tekjur minnka
Ljósmynd/Þorgeir Baldursson
Börkur NK Uppsjávarskipin halda væntanlega næstu daga til loðnuleitar og
veiða, en þeim er ekki heimilt að stunda veiðar á kolmunna við Færeyjar.
Guðrún Erlingsdóttir
ge@mbl.is
Greint hefur verið frá því í fjölmiðlum
að tvö alvarleg flugeldaslys hafi orðið
um áramótin.
Egill Arnarsson, sem búsettur er á
Selfossi, fékk skot úr Top Gun flug-
eldatertu í fótinn.
„Það eru miklar vöðvaskemmdir í
æðum og fóturinn mikið bólginn. Ég
má ekkert stíga í hann næstu vikuna
og er mikið kvalinn,“ segir Egill sem
bætir við að allar líkur séu á því að
hann nái sér að fullu.
Egill áttaði sig ekki á meiðslunum
fyrr allt var yfirstaðið og hann var
ekki fær um að standa upp.
„Það var mikil heppni að skotið fór
ekki í krakkana sem ég var með, held-
ur mig. Tertan sprakk ekki á mér
heldur hélt áfram og beindist að öðru
fólki. En hún kveikti líka í öðrum tert-
um og kom af stað óvæntri flugelda-
sýningu,“ segir Egill og bætir við að
sumir af eigendum flugeldanna hafi
misst af sýningunni. Egill ber engan
kala til Landsbjargar sem seldi hon-
um tertuna sem sprakk. „Maður fer
ekki í mál við björgunarsveitina en ég
velti því fyrir mér hvort gæðaeftirlitið
sé nægjanlegt.“
Tökum öll slys alvarlega
Smári Sigurðsson, formaður Slysa-
varnafélagsins Landsbjargar, segir
að allir vöruflokkar sem Landsbjörg
selur uppfylli öll þau skilyrði sem sett
eru við sölu á flugeldum.
„Við tökum öll slys af völdum galla í
flugeldum mjög alvarlega. Eitt slys er
einu slysi og mikið og það er sárt að
heyra af þeim. Hvað varðar Top Gun
þá voru gerðar breytingar á henni og
settir undir hana flipar til þess að
gera hana stöðugri, segir Smári og
hann bætir við að eftir hvert sölu-
tímabil sé farið vel yfir allar ábend-
ingar.
Gerum nauðsynlegar úrbætur
„Við hittum viðskiptavini okkar í
kringum þrettándann og fáum þá
upplýsingar um það sem miður hefur
farið. Þær upplýsingar nýtast okkur
þegar við ræðum við framleiðendur
flugeldanna sem framleiða þá sér-
staklega fyrir okkur.Við förum yfir
þær úrbætur og lagfæringar sem
nauðsynlegar eru til þess að tryggja
öryggi kaupenda okkar.“
Smári segir að heilbrigðiskerfið
haldi slysaskráningum vel til haga en
Landsbjörg hafi bent á leiðir til þess
að bæta úr upplýsingaflæði til ann-
arra aðila.
Jón Magnús Kristjánsson, yfir-
læknir bráðadeildar Landspítalans
segir að heilbrigðisstofnanir hafi til-
kynningarskyldu vegna flugelda-
slysa. „Á hverju ári skráum við flug-
eldaslys sérstaklega á sölutímabili
flugelda frá 27. desember til 6. janúar
og skilum um þau skýrslu. Við látum
ekki vita af slysum fyrr en að loknu
sölutímabili nema það sé óvenjumikið
um slys af völdum ákveðinnar teg-
undar,“ segir Jón. Hann segir að slys-
um af völdum flugelda hafi fækkað.
„Við erum ekki komin með lokatöl-
ur fyrir þetta sölutímabil en það lítur
út fyrir að slysin verði jafnmörg og í
fyrra eða 19. Fyrir 10 árum voru þau
45,“ segir Jón og bætir við að alvar-
legum augnslysum og slysum sem
tengjast fikti með flugelda hafi fækk-
að.
Top Gun flugelda-
kökur ollu slysum
 Tertan kveikti í fleiri flugeldum  Top Gun ein af sölu-
hæstu tertunum í mörg ár  Flugeldaslysum fækkað sl. 10 ár
Flugeldamar Mynd af sjúklingi sem
Teitur Guðmundsson meðhöndlaði.
Vöðvaskemmdir Bólginn fótur Eg-
ils Arnarssonar eftir Top Gun árás.
Rauði krossinn opnaði undir kvöld í
gær fjöldahjálparmiðstöð í Vík í
Mýrdal að beiðni lögreglunnar á
Suðurlandi. Barst beiðnin vegna
veðurskilyrða á svæðinu en þjóð-
vegur 1 undir Eyjafjöllum og yfir
Reynisfjall lokaðist vegna óveðurs.
Fram kom í fréttatilkynningu frá
Rauða krossinum að mjög vont veð-
ur hefði verið á svæðinu og að öll
gistiúrræði væru orðin full á þess-
um slóðum. Fyrir vikið hefði
íþróttahúsið í Vík verið opnað fyrir
ferðalanga sem orðnir voru
strandaglópar.
Sjálfboðaliðar Rauða krossins
standa vaktina í miðstöðinni en
þegar Morgunblaðið fór í prentun
var ekki ljóst hversu lengi ástandið
myndi vara.
Fjöldahjálparmiðstöð opnuð í Vík í Mýrdal