Morgunblaðið - 03.01.2018, Blaðsíða 20

20 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 3. JANÚAR 2018
Sindragata 12c | Ísafirði | Sími 456 1300 | smidjan@velsmidjan.is
HLÍFÐARHÚÐ Á RÚÐUR
u Kemur í veg fyrir að óhreinindi safnist
á rúðuna / sólaselluna
u Eykur öryggi og útsýni allt að
tvöfalt í bleytu og rigningu
u Kemur í veg fyrir að flugur, drulla,
snjór og ísing safnist á rúðuna
u Heldur regnvatni frá rúðunni
u Býr til brynju á rúðunni fyrir
leysiefnum og vökvum
u Þolir háþrýstiþvott
u Virkar við -30°C til + 30°C
u Endingartími er 6 – 12 mánuðir
Frábært á bílrúður – gluggarúður – sólasellur Leitar þú að traustu
Smiðjuvegur 30 (GUL GATA) | 200 Kópavogi
Sími 587 1400 |www. motorstilling.is
ALHLIÐA BÍLAVIÐGERÐIR < HJÓLBARÐAÞJÓNUSTA
Lífslíkur bílsins margfaldast
ef hugað er reglulega
að smurningu.ENGAR
tímapantanir
MÓTORSTILLING
fylgir fyrirmælum
bílaframleiðanda um
skipti á olíum og síum.
BAKSVIÐ
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Háafell ehf., dótturfélag Hraðfrysti-
hússins – Gunnvarar hf., er að slátra
regnbogasilungi upp úr síðustu
sjókví sinni í Ísafjarðardjúpi. Fyr-
irtækið er tilbúið með laxaseiði til
að setja út í vor en hefur ekki leyfi
til þess. Útlit er því fyrir að enginn
fiskur verði í sjókvíum fyrirtækisins
í Ísafjarðardjúpi síðar í vetur, í
fyrsta skipti síðan árið 2002.
„Staðan hjá okkur er sú að við er-
um að slátra upp úr seinustu regn-
bogasilungskvínni og er áætlað að
því verði lokið fljótlega í febrúar.
Samkvæmt áætlunum út frá lög-
bundnum afgreiðslutíma stofnana
hefðum við átt að vera komnir út í
sjókvíar með lax en þar sem leyfis-
mál hafa dregist úr hófi höfum við
ekki getað sett laxaseiðin okkar frá
Nauteyri út og þurfum að selja út-
sæðið okkar í burtu,“ segir Kristján
G. Jóakimsson, framkvæmdastjóri
hjá HG og verkefnisstjóri Háafells.
HG og Háafell hafa verið með
fiskeldi í Ísafjarðardjúpi í að verða
sextán ár, fyrst með eldi á þorski og
síðan regnbogasilungi. Starfsemin
er grundvölluð á seiðaeldisstöð á
Nauteyri, þjónustustöð í Súðavík og
vinnslu á Ísafirði og í Hnífsdal.
Fyrirtækið hefur unnið að því að
fá leyfi til laxeldis allar götur frá
árinu 2011, eða í rúm sex ár. Um-
sóknir um leyfi til að færa sig úr
regnbogasilungi yfir í lax eru til af-
greiðslu í stjórnkerfinu og enn eru
ýmis ljón í veginum.
Kristján segir að það séu mikil
vonbrigði að hafa ekki getað hafið
laxeldi fyrr. Helst megi skýra langt
afgreiðsluferli umsókna af tveimur
þáttum. Háafell hafi verið að ryðja
brautina varðandi rannsóknir í Ísa-
fjarðardjúpi og fengið á sig margar
kærur í ferlinu. Þá hafi afgreiðslu-
tími stjórnsýslustofnana lengst und-
anfarin ár í kjölfar innkomu er-
lendra eignaraðila að stærri
fiskeldisfyrirtækjum á Íslandi. Þau
hafi sótt um flestöll eldissvæði sem í
boði eru hér á landi og það hafi auk-
ið álag á stofnanirnar.
Vilja umhverfisvænt laxeldi
Hafrannsóknastofnun gaf í sumar
út sitt fyrsta áhættumat vegna
erfðablöndunar eldisfisks við villta
laxastofna. Kristján segir að grunn-
hugmyndin sé ágæt; að tryggja sem
best vernd villtra laxastofna, en
vinna þurfi betur að aðferðafræð-
inni og þróa. „Við teljum að Hafró
hefði átt að taka sér meiri tíma til
þess að vinna að forsendum mats-
ins. Sérstaklega höfum við haldið
því á lofti að Hafró taki tillit til
mótvægisaðgerða sem muni minnka
hættu á mögulegri erfðablöndun til
muna. Það var ekki gert. Í Noregi
hefur nýverið verið tekinn upp stað-
all um hvernig mögulegri hættu á
erfðablöndun er haldið undir hættu-
mörkum og hefur það gefist vel. Við
höfum verið í samtali við Hafró frá
því í sumar um útfærslu á slíkum
mótvægisaðgerðum og væntum ár-
angurs úr þeirri vinnu fljótlega á
þessu ári,“ segir Kristján.
Hann segir að Háafell hafi lýst
því yfir í þessum samtölum að það
sé tilbúið til samvinnu um að útfæra
fyrsta áfanga umhverfisvæns lax-
eldis í Ísafjarðardjúpi með þeim
mótvægisaðgerðum sem til þurfi til
þess að halda umhverfisáhrifum
undir ásættanlegum mörkum. „Við
erum ekki að tala um 30 þúsund
tonnna framleiðslu í einu vetfangi,
eins og stundum er haldið fram. Við
leggjum upp með að laxeldið í Djúp-
inu fari rólega af stað á meðan að-
ferðirnar eru að sanna sig og vís-
indamenn sannreyna að þær séu í
lagi.“
Huga þarf að sjúkdómamálum
Háafell sagði sig úr Landssam-
bandi fiskeldisstöðva í sumar vegna
ágreinings um stefnumótun í fisk-
eldi. „Í þeirri skýrslu [tillögu að
stefnumótun] fannst okkur heldur
fátæklega farið yfir helstu áskor-
unina sem allar fiskeldisþjóðir
standa frammi fyrir en það eru heil-
brigðis- og sjúkdómamál,“ segir
Kristján.
Hann getur þess að Háafell hafi
viðrað við stjórnvöld þá tillögu að
eldissvæðum verði skipt upp í fram-
leiðslusvæði með ákveðnum smit-
þröskuldum. Ísafjarðardjúp yrði þá
skilgreint sem lokað framleiðslu-
svæði þar sem öll umferð eldisbáta
frá öðrum fjörðum eða löndum yrði
bönnuð og sömuleiðis flutningur
seiða og stærri fisks á milli svæða.“
Áætlanir um uppbyggingu
Háafell er tilbúið með stór og
heilbrigð laxaseiði sem hægt er að
setja út strax í vor, ef leyfi fengist.
Kristján segir að tilbúnar séu áætl-
anir um uppbyggingu fiskeldisins.
Um leið og leyfi fást til laxeldis er
áætlað að stækka seiðastöðina á
Nauteyri. Undirbúningi fyrir það er
að mestu lokið. Ætlunin er að færa
alla fiskvinnslu HG og Háafells á
einn stað í nýrri byggingu við Ísa-
fjarðarhöfn eftir þrjú til fjögur ár.
„Eftir langt og strangt ferli erum
við tilbúnir að hefja uppbygginguna.
Það hafa verið byggðar upp miklar
væntingar vegna fiskeldis hér í
samfélaginu við Djúp. Þær koma
eins og ákveðinn lífsneisti eftir
langt varnartímabil á norðan-
verðum Vestfjörðum. Ég tel að bæði
við og stjórnvöld skuldum íbúum
svæðisins það að koma hlutunum á
hreyfingu og hefja uppbyggingu í
sátt við náttúru og menn,“ segir
Kristján.
Ragnar Jóhannsson, sviðsstjóri fiskeldis hjá Hafrannsóknastofnun, segir
að stofnunin sé að skoða það með Landssambandi fiskeldisstöðva og
Háafelli sem stendur utan samtakanna hvaða áhrif tilteknar mótvægis-
aðgerðir í sjókvíaeldi hafi.
Hann nefnir hugmyndina um að setja eingöngu út stór laxaseiði. Rann-
sóknir virðist sýna að þau rati síður upp í árnar en minni seiðin. Þá virðist
það draga mikið úr stroki úr laxeldiskvíum þegar öll seiðin eru yfir ákveð-
inni stærð. Þá sé verið að skoða áhrif ljósastýringar til að auka vöxt fisks-
ins án þess að flýta kynþroska.
Ragnar segir enn of snemmt að segja til um það hvort þær mótvægis-
aðgerðir sem rætt hefur verið um breyti forsendum áhættumats um
bann við laxeldi í tilteknum fjörðum. „Við þurfum að vera öruggir með að
erfðablöndun verði undir því 4% marki sem sett er. Ef hægt er að tryggja
það við eldi í Ísafjarðardjúpi og annars staðar, þá er hægt að leyfa það,“
segir Ragnar.
Skoða mótvægisaðgerðir
HAFRANNSÓKNASTOFNUN
Slátrað upp úr síðustu kvínni
 Sextán ára sögu fiskeldis HG í Ísafjarðardjúpi lokið í bili  Stór og heilbrigð seiði tilbúin
til útsetningar í vor en það strandar á leyfum  Stefnt að umhverfisvænu fiskeldi í Djúpinu
Álftafjörður Brunnbáturinn Papey við eldiskví Háafells. Nú er verið að ljúka við að slátra upp regnbogasilungi en ekki hafa fengist leyfi til að ala lax.
Morgunblaðið/Halldór Sveinbjörnsson
Verkefni Kristján G. Jóakimsson hefur stýrt fiskeldi HG frá upphafi.