Morgunblaðið - 17.02.2018, Blaðsíða 4

Sex ára synjað um
öskudagsskemmtun
eftir að hann byrjaði í skólanum og
hafi fengið meðul við því. Katla Rún
segir aðstoðarskólastjórann tvisvar
hafa dregið í efa við sig að hún myndi
eftir að gefa drengnum lyfin, sem sé
ekki rétt.
Reyndi að skrá hann í frístund
Katla Rún segist í upphafi annar-
innar hafa reynt að skrá drenginn
fimm daga vikunnar í frístundaheim-
ilið Halastjörnuna, þar líði honum
vel, en hafi aðeins fengið fjóra daga
og því hafi hann ekki verið skráður í
frístund á miðvikudögum.
„Á mánudaginn var sendur tölvu-
póstur frá kennara í Háteigsskóla
þar sem börnum 1. bekkjar var boðið
á öskudagsball í Halastjörnunni eftir
kl. 12.20. Þau börn sem voru ekki
skráð í frístundaheimilið á miðviku-
dögum voru velkomin í fylgd með
forráðamanni. Ég lét hann strax vita
að við gætum farið saman á ballið og
hann var svo glaður, hann var alveg í
skýjunum og talaði ekki um annað.“
Þegar Katla Rún kom til að fara
með hann á ballið þá sat hann einn
hjá fatahenginu í skólanum og sagði:
„Mamma, það er ekkert búið að kalla
mig upp, átti ég ekki að fá að fara á
ballið?“ Hún hafi kannað málið og
fékk að vita að það væri mannekla og
aðeins börn sem væru skráð í frí-
stund þennan dag fengju að fara í
öskudagsdagskrá sem skipulögð var
í staðinn. Katla Rún vísaði í tölvu-
póstinn og fékk þau svör að það hefði
verið hætt við það á síðustu stundu,
en hún gat ekki fengið skýringar á
hvers vegna ekki var látið vita.
„Drengurinn var niðurbrotinn yfir
þessu, grét allt kvöldið, enda hafði
verið undirbúningur um morguninn
og krakkarnir í bekknum spenntir.
Ég reyndi að bæta honum það upp
með því að syngja saman og gefa
honum smá nammi.“
Ekki náðist í forstöðumenn skól-
ans við vinnslu fréttarinnar. For-
stöðumaður frístundaheimilisins vís-
aði á upplýsingafulltrúa skólamála
hjá Reykjavíkurborg og sagði trúnað
ríkja um málefni einstakra nemenda
og starfsmanna í skóla- og frístunda-
starfi borgarinnar. Engu barni hefði
verið vísað frá heldur einungis verið
tekið á móti börnum sem skráð væru
á frístundaheimili, enda væri það val
foreldra hvort þeir skráðu barn sitt í
frístundaheimili að loknum skóla-
degi.
Erna Ýr Öldudóttir
ernayr@mbl.is
Katla Rún Baldursdóttir, móðir sex
ára drengs í Háteigsskóla, segir farir
sínar ekki sléttar á Facebook-síðu
sinni sl. miðvikudag, en færslan hef-
ur vakið talsverða athygli.
„Drengurinn minn var svo spennt-
ur að byrja í skólanum í haust. En
eftir mánuð fór hann að tala um hvað
sér fyndist leiðinlegt og það vildi
enginn leika við hann. Honum geng-
ur vel í náminu en honum finnst erfitt
að tengjast krökkunum.“
Drengurinn hafi verið sendur heim
úr kennslunni og undir það síðasta
stundum tvisvar til fjórum sinnum í
viku að sögn móður hans vegna hegð-
unar. Hann hafi verið greindur með
ADHD og mótþróaþrjóskuröskun
Morgunblaðið/Eggert
Mæðgin Katla Rún Baldursdóttir með sex ára syni sínum.
 Sendur heim úr kennslu oft í viku  Beið einn í fatahengi
4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 17. FEBRÚAR 2018
Guðni Einarsson
gudni@mbl.is
Fulltrúar Félags eldri borgara í
Reykjavík og nágrenni (FEB)
munu funda með Katrínu Jakobs-
dóttur, forsætisráðherra, 26. febr-
úar. Þar ætlar FEB m.a. að óska
eftir því að skipaður verði starfs-
hópur til að laga kjör þeirra eldri
borgara sem verst eru settir.
Það eru 1.700-2.000 manns sem
hafa ekkert annað til framfærslu
en lífeyri frá Tryggingastofnun, að
sögn Gísla Jafetssonar, fram-
kvæmdastjóra FEB. „Við vitnum í
orð Katrínar Jakobsdóttur sem
sagði 13. september 2017: „Fátækt
fólk á ekki að bíða eftir réttlæt-
inu“,“ sagði Gísli.
Eldri borgarar
dregist aftur úr
Ellert B. Schram, formaður
FEB, skrifaði forsætisráðherra 24.
janúar Bréfið var einnig birt á
Facebook-síðu FEB. Þar segir Ell-
ert m.a. að þótt hæsta greiðsla Al-
mannatrygginga til eldri borgara
hafi hækkað upp í 300.000 krónur
um áramótin og frítekjumark verið
hækkað í 100.000 kr. sé enn langt í
land með að kjör eldri borgara
geti talist viðunandi.
Ellert benti á að ríkisstjórnin
hefði skipað starfshóp um kjara-
ráð. Sem kunnugt er fjallar kjara-
ráð um laun hópa sem ekki hafa
verkfallsrétt. Hópurinn skilaði
breytingatillögum í fyrradag.
„Eldri borgarar hafa ekki verk-
fallsrétt, eru ekki á dagskrá hjá
kjaranefnd og hafa dregist aftur
úr viðmiðum og framfærslupró-
sentu,“ skrifaði Ellert.
Bæta þarf skerðingu frá 2009
Gísli sagði að forsætisráðherra
hefði boðað FEB á fund næstkom-
andi mánudag. Fundinum var
frestað að ósk FEB vegna fjarveru
formannsins. Gísli sagði það
styrkja málstað eldri borgara að í
umræðunni um laun embættis-
manna hefði mikið verið rætt um
að bæta þyrfti þeim kjaraskerð-
ingu frá 2009.
„Kjör eldri borgara voru einnig
skert verulega 2009. Lofað var
lagfæringum þar á árið 2013 og
gerðar ákveðnar lagfæringar, en
þær voru ekki afturvirkar eins og
aðrir annaðhvort fengu eða kalla
eftir að fá,“ sagði Gísli.
Hann sagði þorra þeirra sem fá
lífeyri frá Tryggingastofnun vera
undir mörkum um lágmarksfram-
færslu, sem er tæplega 350.000 kr.
á mánuði. Gísli bendir á að vel-
ferðarráðuneytið gefi út hvert
framfærsluviðmið skuli vera í
landinu og ákveði einnig upphæð
lífeyrisins. Þar muni töluverðri
upphæð. Frá 1. janúar 2018 hafi
lágmarkslífeyrir verið hækkaður í
300.000 kr. fyrir einhleypa sem
eru um 26% lífeyrisþega í landinu.
Hjón og sambúðarfólk fái töluvert
minna á mann. Um er að ræða
upphæðir fyrir skatta.
Gísli bendir einnig á að ákveðið
hafi verið í desember 2017 að
hækka lífeyri um 4,7%. Sú hækkun
hafi verið felld inn í hækkun lág-
markslífeyris upp í 300.000 kr. frá
1. janúar, sem var ákveðin með
lögum í október 2016. Eðlilegra
hefði verið að hækka lífeyrinn í
300.000 kr. og bæta svo 4,7%
hækkuninni við, að mati Gísla.
Vilja starfs-
hóp um kjör
eldri borgara
 1.700-2.000 eldri borgarar hafa
ekkert nema lífeyri frá TR
Morgunblaðið/Ómar
Eldri borgarar Sumir hafa lítið.
Magnús Heimir Jónasson
mhj@mbl.is
Margrét Sölvadóttir er 73 ára gömul
og hefur unnið í rúm 60 ár, eða síðan
hún var 13 ára gömul. Hún býr nú
heima hjá syni sínum og fær greidd-
ar tæplega 230 þús. kr. mánaðarlega
í ellilífeyri til að lifa af en slíkt dugar
skammt til að koma sér upp þaki yfir
höfuðið.
„Mestöll mín vinna var í sambandi
við Verzlunarmannafélagið og á ég
lífeyrissjóð í Verzlunarmannafélag-
inu. Ég byrjaði að vinna þegar ég var
13 ára en þá fórum við öll í fisk og
vorum við að bjarga verðmætum
hérna í gamla daga,“ segir Margrét,
en hún greiddi í Lífeyrissjóð verzl-
unarmanna er hún varð eldri og fær
greiddar 55 þús. kr. á mánuði úr
sjóðnum ofan á lífeyri frá Trygg-
ingastofnun.
„Minn réttur er 225 þúsund, því ég
er á vergangi og bý hjá syni mínum,
þannig að ég fæ ekki neina heimilis-
uppbót. Það er svo tekinn 38% skatt-
ur af þessu þannig að ég fæ útborg-
aðar tæpar 175 þúsund krónur á
mánuði.“ Ofan á það leggjast svo
greiðslurnar frá Lífeyrissjóði verzl-
unarmanna og eru því heildar-
greiðslur til Margrétar um 230 þús.
kr. Margrét vann í Bandaríkjunum
síðustu árin á vinnumarkaði og
reyndi að fjárfesta í húsnæði við
heimkomuna.
„Þegar ég flutti heim þá hafði ég
safnað smá til að kaupa mér íbúð og
þó að ég hefði kannski getað náð
saman fyrir útborgun hefði ég aldrei
fengið lán því ég er ekki lánshæf.“
Segir hún sögu sína ekki einstaka
og vonar að hún nái einhvern tíma að
flytja út frá syni sínum en slíkt gæti
reynst þrautin þyngri.
„Leigumarkaðurinn er þannig að
það er alveg glatað. Ég prófaði að
skrifa mig á þessar íbúðir sem er
verið að byggja fyrir aldraða en þú
verður að borga 10 milljónir til að
komast inn og svo þarf að borga 150
þúsund krónur bara fyrir að vera á
staðnum. Ef ég ætti 10 milljónir til
að borga mig inn myndi ég miklu
frekar reyna að eignast eitthvað. Það
kemst enginn í svona nema það
gamla fólk sem á íbúð sem það getur
selt.“
Vill eiga sitt ævikvöld
Margrét hætti að vinna fyrir
tveimur árum og segir að það borgi
sig ekki að vinna á þessum aldri bæði
vegna skerðinga og einnig vegna
þess að eftir 60 ár af vinnu vill hún
eiga sitt ævikvöld.
„Ég er 73 ára gömul og mig langar
ekkert að vinna lengur. Ég er fædd
rétt eftir stríð og þá var ekkert hús-
næði hérna, maður ólst upp í ísköld-
um hermannabragga. Það voru
skömmtunarseðlar fyrir mjólkinni,
það varð að standa í biðröð ef þú ætl-
aðir að kaupa skó,“ segir Margrét og
bætir við að kynslóðin eftir stríð eigi
stóran þátt í þeirri velgengni sem
náðst hefur á Íslandi.
„Alltaf var maður að vinna og
maður hefur unnið alla tíð. Mér
finnst að ekki sé borin nokkur virð-
ing fyrir þessari kynslóð. Ég vil
meina að við höfum lagt grunninn að
þessari velgengni sem hér er og við
erum ekki að fá virðingu fyrir það,
hvað þá að greiða okkur laun sem við
getum lifað af,“ segir Margrét og
bætir við að hún sé ekki eini eldri
borgarinn sem upplifi þetta.
„Ég skil vel að unga fólkið átti sig
ekki á þessu. Öllu því gamla fólki
sem ég tala við sárnar svo mikið hvað
það er lítils virði í þessu þjóðfélagi.“
Morgunblaðið/Eggert
Ellilífeyrisþegi Margrét Sölvadóttir hefur unnið í rúm 60 ár. Hún þarf að lifa af 230 þúsund krónum á mánuði.
Lítil virðing borin
fyrir eldri kynslóðinni
 73 ára ellilífeyrisþegi þarf að búa heima hjá syni sínum