Morgunblaðið - 05.04.2018, Blaðsíða 49

UMRÆÐAN 49
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 5. APRÍL 2018
Eikjuvogur 29 - 104 Rvk.
s: 781-5100
Opið: Mán-fim: 12-18
fös: 12-16
Full
búð af
fallegum
sundfötum
Bláu húsin v/Faxafen
Sími 553 7355 • www.selena.is • Selena
undirfataverslun • Næg bílastæði
Sergei og Júlía Skrípal,
rússneskir ríkisborgarar,
finnast illa haldin á bekk í
Salisbury, kyrrlátum bæ í
S-Englandi, og kemst
fréttin strax á fyrstu síð-
ur helstu miðla, fram
kemur að eitrað hafi verið
fyrir þeim og er rúss-
neskum stjórnvöldum,
forsetanum Vladimír Pút-
ín persónulega, strax
kennt um tilræðið. Ekki virðist vitað
hvar þau eru niðurkomin, engar mynd-
ir frá sjúkrahúsinu né hefur háttsett
fólk í hvítum sloppum heimsótt þau
fyrir framan myndavélar. Rúss-
neskum diplómötum er meinaður að-
gangur að löndum sínum – hið gróf-
asta brot á alþjóðasamþykktum, nánar
tiltekið Vínarsamkomulaginu. Án efa
yrði mikið diplómatískt hneyksli ef
Rússar meinuðu fulltrúum Íslands að
sjá slasaðan sjómann í Múrmansk eða
Vladivostok. Forsætisráðherra Breta,
Theresa May, heldur ræðu í þinginu
og setur Rússum úrslitakosti: „Ef þið
gerið ekki grein fyrir ykkar málum
innan 24 klst. fáið þið að kenna á því.“
Rússar halda því fram að nýlendutím-
um sé lokið og biðja um að málið sé
sett í farveg reglna í diplómatíunni og
að menn tali saman og hafi samskipti;
þeim finnast þetta einkennilegar sögu-
sagnir, biðja um sannanir og sýni og að
fá að taka þátt í rannsókn þessa dular-
fulla máls – ekkert svar. Auk þess
reyna þeir að benda á að í siðmenntuðu
dómskerfi 21. aldar sé ferlið nokkurn
veginn svona: 1. glæpur, 2. rannsókn,
3. ákæra, 4. réttarhöld, 5. málsvörn, 6.
refsing. Og halda því fram að hjá ESB/
NATO sé strax um að ræða 1. og 6.
Geta ber þess að ákveðin regla, „kód-
ex“, hefur lengi verið í gildi á milli CIA,
MI6 (utanríkisleyniþjónustu Breta) og
KGB (nú FSB), að ekki sé meira snert
við njósnurum sem „fara yfir“ í opin-
berum fangaskiptum, sem einmitt var
raunin með Sergey Skrípal sem var
gagnnjósnari eða „moldvarpa“ MI6
innan GRU, leyniþjónustu rússneska
hersins.
Tímasetningar
Í alþjóðasamskiptum, leyniþjón-
ustuaðgerðum og svona málum ber
alltaf að veita athygli tímasetningum,
þetta gerist tveimur vikum fyrir for-
setakosningar í Rússlandi og þremur
mánuðum fyrir HM. Hinn 12. mars er
Nikolai Glushkov, einn ólígarka hinna
skelfilegu Jeltsínstíma, kyrktur á
heimili sínu í London. Merkilegt hve
okkur er lítið sagt frá því í megin-
straumspressu Vesturlanda og hljótt
hefur farið um þá frétt, e.t.v. hafa
menn farið fram úr sér en eins og í
góðu leikriti er alltaf leikstjóri bak við
tjöldin.
„Samstaða“
Núverandi ríkisstjórn Íslands
ákveður að sýna „samstöðu með
bandalagsþjóðum okkar“ og hunsa
HM í Rússlandi á opinberum grund-
velli, vissulega er leiðinlegt að nú þurfi
menn að skila miðunum; greinilega var
þrýstingurinn að ofan mikill. Í yfirlýs-
ingu frá Stjórnarráðinu segir: „Ríkis-
stjórn Íslands hefur ákveðið taka þátt í
samstilltum aðgerðum vestrænna
ríkja vegna efnavopnaárásar í enska
bænum Salisbury í upphafi mánaðar-
ins. Árásin er alvarlegt brot á alþjóða-
lögum og ógnun við öryggi og frið í
Evrópu. Efnavopnum hefur ekki verið
beitt í álfunni frá lokum síðari heims-
styrjaldar. Viðbrögð rússneskra
stjórnvalda við árásinni hafa hingað til
verið ótraustvekjandi og yfirlýsingar
þeirra ótrúverðugar.“ Merkileg yfir-
lýsing þetta en seinasta setningin er
beinlínis röng, rússneska utanríkis-
þjónustan tók strax afar fagmannlega
á málinu, mjög áhugavert er hvort
vitrunin kom „að ofan“ eða utanríkis-
málanefnd ræddi í rólegheitum (án
hysteríu og paranoju) við fulltrúa
sendiráðs Rússlands í Reykjavík en
þessi merka yfirlýsing virðist einungis
byggð á orðum fólksins í London sem
ekki hefur komið með neinar sannanir
(ekki er furða að sumir séu jafnvel
farnir að efast um allt
málið). Færustu lögfræð-
ingar Íslands og „prin-
sippmenn“ í greininni,
þ.á m. Jón Steinar
Gunnlaugsson, hafa bent
á að ákvörðun núverandi
ríkisstjórnar Íslands sé
afar óvönduð að faglegu
mati. Með sömu rökvisku
má fullyrða að ef einhver
er myrtur hvar sem er í
heimi með Colt eða Smith
& Wesson, þá sé morð-
inginn Bandaríkjamaður,
helst á vegum bandarískra stjórn-
valda.
„Klíning“
Það er ekkert nýtt að „klína“ ein-
hverju á andstæðinginn, sú aðferð er
t.d. svona: „Ætli Stebbi sé nokkuð far-
inn að minnka barsmíðar á konu sinni
og misnotkun á börnunum?“ Svar, já
eða nei; niðurstaðan er að gríðarlegt
heimilisofbeldi á sér stað (en Stefán er
hinn ljúfasti og besti fjölskyldufaðir).
Svör Rússa eru vönduð að því leyti að
þeir falla ekki fyrir þessu trixi, fara
ekki að neita eða afsaka sig; biðja um
útskýringar og vandaða rannsókn
málsins. Hins vegar er vísinda-
samfélag Íslands sammála um að þetta
séu svo alvarlegar ásakanir og komi
frá svo mörgum og sterkum aðilum;
það liggur við að ef hið frábæra Evr-
ópusamband ásamt NATO ásaka, þá
sé það næg sönnun.
Mannorðs- og réttarmorð
Það er sorglegt hve auðvelt núorðið
er að rústa mannorði fólks með réttu
aðferðunum, þannig trúir meirihluti
fólks á Vesturlöndum að Vladimír Pút-
ín sé raðmorðingi, snargeðveikur sad-
isti og „síkkópat“, næst að hann borði
óþekk börn í morgunmat; einnig að
rússneska þjóðin sé svo óheilbrigð að
kjósa sér þannig forseta skipti eftir
skipti (einkavinavæðingargosar og
auðhringar Vesturlanda vildu líklegast
hafa Jeltsín enn í embætti). Viktor,
bróðir Pútíns, lést í hinu grimmilega
900 daga umsátri nasista um Lenín-
grad og er grafinn í Pískarovskoe-
fjöldagröfunum en til stóð að svelta
Rússa til hlýðni. Hatar Pútín Þjóð-
verja eða hyggst hefna? – Nei, hann
ber mikla virðingu fyrir þýskri menn-
ingu og talar þýsku reiprennandi,
leggur áherslu á frið og að menn tali
saman. Pútín hefur mjög heilbrigðar
neysluvenjur, hann er með topp-
lögfræðipróf og vinnur 14 klst. á sólar-
hring, það er varla til sú íþrótt sem
hann er ekki nokkuð góður í, hann fór
úr hnefaleikum í hina göfugu japönsku
íþrótt júdó, þar sem hann er með
hæsta dan og svarta beltið, heilbrigð
sál í hraustum líkama. „Demóniseríng“
Ríkisútvarpsins hefur gengið sorglega
vel, þessi mynd sem dregin er upp af
leiðtoga Rússa er ekki rétt, hve lengi
og mikið er hægt að heilaþvo fólk? Í
þessu sambandi núna einungis tvær
tilvitnanir í Ríkisútvarpið, „útvarp
allra landsmanna“: 1. „… hvenær
hættir Pútín að komast upp með að
drepa þjóð sína?“ Aðjúnkt nokkur í HÍ
(sem ætti að kynna sér breytingarnar
á lífi Rússa á milli Jeltsíns og Pútíns).
2. „… og nú mun fréttaritari okkar í
Bandaríkjunum […] segja hvernig
Óbama getur sýnt Pútín í tvo heimana
fyrir það sem hann er að gera á Krím.“
Aðalfréttatími Ríkisútvarpsins í febr-
úar 2014. Svona lagað kalla menn fag-
mennsku og góðan fréttaflutning.
Þetta væri í lagi ef um væri að ræða
poppstöð eða 3. flokks barnaskólablað,
fólk þarna er á launum frá skattgreið-
endum, auk afnotagjalda. Rétt er að
minna á lög og reglur ríkisstofnunar-
innar: „… Fréttamenn skulu ætíð
gæta fyllstu mögulegu hlutlægni í
störfum sínum og mega ekki láta per-
sónulegar skoðanir hafa áhrif á störf
sín og fréttamat. Fréttamenn skulu
ætíð gæta fyllstu sanngirni gagnvart
mönnum og málefnum sem fjallað er
um. Fréttamenn skulu gæta þess að
opinbera ekki skoðanir sínar á mál-
efnum eða einstaklingum þannig að
trúverðugleiki fréttastofunnar hljóti
skaða af. Andstæð sjónarmið eiga að
koma fram, séu þau til staðar í málum
sem fréttastofan fjallar um … Í þeim
tilvikum sem það er ekki hægt skulu
hin andstæðu sjónarmið koma fram á
sambærilegum vettvangi. Í þáttum og
lengri fréttaskýringum skulu öll sjón-
armið koma fram í einu.“ Er þessum
lögum og reglum RÚV ohf. fylgt? –
Aldeilis ekki, sem er grafalvarlegt mál.
Það eru vissulega til aðrar skoðanir
á Skrípal-málinu en sú opinbera frá
„vinum“ okkar í Lundúnum en ekki
bofs heyrist af þeim, allir hinir lærðu
viðmælendur og „sérfræðingar“ eru
sammála. Einn „sagnfræðingurinn“
ruglar saman „alríkislögreglu“ og
GRU (!), alríkislögregan er FBI í
Bandaríkjunum.
Réttarmeðferð málsins er eins háðs-
leg og hugsast getur – það kallast á ís-
lensku réttarmorð.
Markmiðið er útilokun og einangrun
á Rússum hvar sem er, á íþróttavelli
eða annars staðar, það að níðast á fötl-
uðu fólki myndi teljast lítilmannlegt
víða en það má þar sem um er að ræða
fatlaða rússneska íþróttamenn, reynt
er að niðurlægja þjóðina sem hægt er
og fáni þeirra er bannaður. Menn
þurfa að róa sig og tala saman, ekki
síst þar sem stutt er í rauðu takkana.
Glæpur og refsing
Eftir Hauk
Hauksson
»Með sömu rökvisku
má fullyrða að ef ein-
hver er myrtur hvar sem
er í heimi með Colt eða
Smith & Wesson, þá sé
morðinginn Bandaríkja-
maður, helst á vegum
bandarískra stjórnvalda.
Haukur Hauksson Höfundur er leiðsögumaður
og magister í alþjóðamálum.