Skírnir - 01.04.2007, Blaðsíða 38

ar á mynd inni allri. Hall dór seg ir: „Sé svo, er ein kvöld stund í
mars 1938 í grárri blokk heima hjá fl‡skri út laga stúlku í Moskvu
slík ur punkt ur í ævi mynd Hall dórs“ (Hall dór Gu› munds son
2004:313).
Vera Hertzsch hét réttu nafni El vira Hertzsch. Hún fædd ist í
fi‡ska landi 1904 en flutt ist til Sov ét ríkj anna 1927. Hún kynnt ist
eig in manni sín um Abram Ros en bl um í Leipzig, en flau slitu sam -
vist ir um 1935. Um fletta leyti kynnt ist Vera Ís lend ingn um Benja -
mín Ei ríks syni sem var vi› nám í Moskvu og flau felldu hugi sam -
an. fieg ar Benja mín fór frá Rúss landi í des em ber 1936 gekk Vera
me› dótt ur fleirra sem fædd ist í mars ári› 1937 og var skír› Erla
Sól veig. Fyrr um eig in ma› ur Veru, Ros en bl um, var hand tek inn í
ágúst 1937, sak a› ur um a› vera fé lagi í hry›ju verka hópi, en á
fless um árum jókst tor tryggni í gar› út lend inga í Sov ét ríkj un um.
Vera haf›i unn i› vi› bla› i› DZZ en fleg ar Hall dór hitti hana í jan -
ú ar 1938 haf›i hún misst vinn una, flví a› bla› i› hætti a› koma út
eft ir a› rit stjóri fless haf›i ver i› tek inn fast ur. Sem eig in kona ætt -
jar› ar svik ara var Vera dæmd í 8 ára dvöl í vinnu bú› um í sept em b -
er 1937. Hún var fló ekki hand tek in fyrr en 14. mars 1938, lík lega
af flví a› hún átti unga dótt ur (Hall dór Gu› munds son 2004:418).
Vart hef ur fla› held ur hjálp a› mál sta› henn ar a› hún skyldi vinna
á bla› inu DZZ flví a› 20 starfs menn fless voru tekn ir fast ir í febr -
ú ar og mars 1938. Vera lést úr vos bú› í Karag anda-vinnu bú›un -
um í Kazakhst an ná kvæm lega fimm árum eft ir hand töku sína, 14.
mars 1943. Dótt ir Veru fór me› henni í fanga bú› irn ar og hef ur
lík lega hlot i› sömu ör lög.4
Sag an af Veru Hertzsch hef ur yfir sér go› sögu kennd an blæ,
svo mik i› hef ur ver i› fjall a› um hana á und an förn um árum. Um
hana hverf ist ver› launa verk Hall gríms Helga son ar, Höf und ur Ís -
lands, en Hall grím ur ger ir at vik i› a› meg in augna blik inu í ævi
skálds ins Ein ars J. Gríms son ar, lyk ilfrá sögn sem l‡si innsta e›li
hans og si› fer› is vit und. Jafn framt er ít ar lega fjall a› um lífs hlaup
alda björk valdimarsdóttir38 skírnir
4 Jón Ólafs son heim spek ing ur, sem far i› hef ur í nokkr ar fer› ir til Rúss lands til
fless a› graf ast fyr ir um ör lög Veru og dótt ur henn ar, upp l‡sti mig um fletta í
sam tali.
Skirnir vor 2007-med ollum-1:Skírnir haust nota-1 25.4.2007 14:27 Page 38