Skírnir - 01.04.2007, Blaðsíða 165

beita of beldi til a› verja hei› ur sinn fram á 17. öld.42 Trú lega hef›i
ís lenskt sam fé lag flró ast á svip u› um nót um vi› áfram hald go›a -
veld is eins og fla› ger›i und ir er lendu kon ungs valdi — en inn lent
kon ungs vald hef›i kall a› á mun meiri fljó› fé lags breyt ing ar.
fia› sem ré› a› lok um úr slit um var a› rá› andi öfl me› al bænda
vir› ast hafa ver i› fleirr ar sko› un ar a› ein veldi myndi tryggja fri› -
inn bet ur en valda jafn vægi. Eft ir sem á›ur stó› val i› á milli inn -
lends og er lends kon ungs og er ekk ert ein falt svar vi› flví hva› ré›
úr slit um flar. Vissu lega var Nor egs kon ung ur vel kynnt ur hér á
landi og ís lensk ir höf› ingj ar van ir a› fljóna hon um sem hir› menn.
Hir› líf inu fylgdu ‡ms ir kost ir og met or› sem erfitt gat ver i› a›
gefa upp á bát inn. Í kring um Nor eg s kónga haf›i flar a› auki
mynd ast mik il drótt kvæ›a- og sagna hef› sem erfitt var a› keppa
vi› fyr ir ís lenska upp skafn inga. fiá kann ótti bænda vi› inn lend an
og at hafna sam an kon ung einnig hafa skipt ein hverju máli.
Ni› ur stö› ur
Voru ör lög Ís lend inga rá› in fleg ar Giss ur jarl kom út á Eyr um
sum ar i› 1258? Hlaut a› fara svona fyr ir hinni fornu fljó› veld is -
skip an? Val kost ir sög unn ar eru ótelj andi og flví ógern ing ur a›
segja til um hvern ig ís lenskt sam fé lag hef›i flró ast ef lands menn
hef›u ekki geng ist Nor egs kon ungi á hönd ári› 1262. fió eru sum -
ir mögu leik ar senni legri en a›r ir. Hér hef ur eink um ver i› hug a›
a› flrem ur val kost um: Í fyrsta lagi a› búa áfram vi› kon ungs leysi
og fla› skipu lag sem kennt hef ur ver i› vi› fljó› veldi; í ö›ru lagi a›
fá inn lend an kon ung yfir land i›; og í flri›ja lagi a› gang ast Nor -
egs kon ungi á hönd eins og a› lok um var› raun in.
Ni› ur sta›a fless ar ar grein ar er a› ís lenska fljó› veld i› hafi tæp -
lega ver i› kom i› a› fót um fram ári› 1262. fia› hef›i get a› lif a›
áfram í ein hverri mynd. Ekki er víst a› fla› hef›i kall a› á mikl ar
fljó› fé lags breyt ing ar mi› a› vi› fla› sem var› raun in. Bló› hefnd -
ar hugs un ar hátt ur inn lif›i áfram me› al Ís lend inga hvort sem er og
þegar ísland varð hluti af noregi 165skírnir
42 Helgi fior láks son: Frá kirkju valdi til rík is valds. Saga Ís lands, VI. Reykja vík,
2003, bls. 353–358.
Skirnir vor 2007-med ollum-1:Skírnir haust nota-1 25.4.2007 14:27 Page 165